12.03.2015 Views

Avances en el estudio de la Inteligencia Emocional

Avances en el estudio de la Inteligencia Emocional

Avances en el estudio de la Inteligencia Emocional

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Int<strong>el</strong>ig<strong>en</strong>cia emocional: interv<strong>en</strong>ción reeducativa <strong>en</strong> viol<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> género<br />

En base a los expuesto con anterioridad, <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> pres<strong>en</strong>te trabajo se pres<strong>en</strong>ta uno <strong>de</strong> los subprogramas<br />

compr<strong>en</strong>didos <strong>en</strong> <strong>el</strong> “Programa <strong>de</strong> Reeducación<br />

para Maltratadores <strong>de</strong> género”, concretam<strong>en</strong>te,<br />

c<strong>en</strong>trado <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> <strong>la</strong> int<strong>el</strong>ig<strong>en</strong>cia<br />

emocional. El citado programa está compuesto<br />

por 52 sesiones, con un formato individual y grupal,<br />

que abordan los déficit <strong>en</strong> compet<strong>en</strong>cias emocionales,<br />

cognitivas y conductuales que están r<strong>el</strong>acionados<br />

con <strong>la</strong> viol<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> género. En <strong>la</strong> primera<br />

parte <strong>de</strong> <strong>la</strong> interv<strong>en</strong>ción se presta especial at<strong>en</strong>ción<br />

a los aspectos motivacionales d<strong>el</strong> programa, tales<br />

como <strong>la</strong> aceptación <strong>de</strong> su propia responsabilidad <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> d<strong>el</strong>ito cometido y <strong>la</strong> motivación para <strong>el</strong> cambio.<br />

La segunda parte se c<strong>en</strong>tra <strong>en</strong> <strong>el</strong> cambio <strong>de</strong> actitu<strong>de</strong>s<br />

y <strong>de</strong> cre<strong>en</strong>cias sobre <strong>la</strong> mujer y <strong>el</strong> uso <strong>de</strong> <strong>la</strong> viol<strong>en</strong>cia.<br />

La tercera parte se ocupa d<strong>el</strong> <strong>en</strong>tr<strong>en</strong>ami<strong>en</strong>to<br />

<strong>en</strong> habilida<strong>de</strong>s básicas <strong>de</strong> comunicación, <strong>de</strong> resolución<br />

<strong>de</strong> problemas, así como <strong>de</strong> control y regu<strong>la</strong>ción<br />

emocional. Por último, seña<strong>la</strong>r que también<br />

incluye una interv<strong>en</strong>ción específica <strong>en</strong> <strong>la</strong><br />

prev<strong>en</strong>ción <strong>de</strong> recaídas, referida a <strong>la</strong> id<strong>en</strong>tificación<br />

<strong>de</strong> situaciones <strong>de</strong> alto riesgo para <strong>la</strong> viol<strong>en</strong>cia y, a <strong>la</strong><br />

<strong>en</strong>señanza <strong>de</strong> habilida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> afrontami<strong>en</strong>to a<strong>de</strong>cuadas<br />

<strong>en</strong> estas circunstancias. Dado que este programa<br />

se aplica <strong>en</strong> <strong>el</strong> marco <strong>de</strong> una medida p<strong>en</strong>al,<br />

se emit<strong>en</strong> informes periódicos <strong>de</strong> seguimi<strong>en</strong>to, a<strong>de</strong>más<br />

d<strong>el</strong> informe final valorativo d<strong>el</strong> grado <strong>de</strong> aprovechami<strong>en</strong>to<br />

d<strong>el</strong> programa.<br />

Descripción <strong>de</strong> <strong>la</strong> propuesta <strong>de</strong> interv<strong>en</strong>ción<br />

Objetivo <strong>de</strong> <strong>la</strong> interv<strong>en</strong>ción<br />

El objetivo g<strong>en</strong>eral d<strong>el</strong> programa es lograr <strong>la</strong> reeducación<br />

psicosocial <strong>de</strong> los maltratadores <strong>de</strong> género,<br />

y los objetivos específicos <strong>de</strong> esta propuesta <strong>de</strong><br />

interv<strong>en</strong>ción incluy<strong>en</strong> los sigui<strong>en</strong>tes: id<strong>en</strong>tificación<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong>s emociones propias y aj<strong>en</strong>as; expresión a<strong>de</strong>cuada<br />

<strong>de</strong> los s<strong>en</strong>timi<strong>en</strong>tos; control y regu<strong>la</strong>ción <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong>s emociones propias y aj<strong>en</strong>as; adaptación d<strong>el</strong> comportami<strong>en</strong>to<br />

a <strong>la</strong>s emociones que pres<strong>en</strong>tan los<br />

otros; adquisición <strong>de</strong> pautas conductuales no agresivas<br />

o viol<strong>en</strong>tas y, por último, mant<strong>en</strong>imi<strong>en</strong>to y g<strong>en</strong>eralización<br />

<strong>de</strong> los logros.<br />

Cont<strong>en</strong>idos <strong>de</strong> <strong>la</strong> interv<strong>en</strong>ción<br />

Se <strong>de</strong>stinan diez sesiones d<strong>el</strong> programa al <strong>de</strong>sarrollo<br />

<strong>la</strong> int<strong>el</strong>ig<strong>en</strong>cia emocional, <strong>de</strong> <strong>la</strong>s cuales <strong>la</strong> mitad se<br />

efectúan <strong>en</strong> grupo y <strong>la</strong> otra mitad individualm<strong>en</strong>te.<br />

El primer bloque <strong>de</strong> sesiones se reserva a <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>r<br />

<strong>la</strong> at<strong>en</strong>ción, <strong>la</strong> percepción y <strong>la</strong> compr<strong>en</strong>sión <strong>de</strong> <strong>la</strong>s<br />

emociones propias y aj<strong>en</strong>as, c<strong>en</strong>trándonos <strong>en</strong> tópicos<br />

tales como: compon<strong>en</strong>tes <strong>de</strong> <strong>la</strong>s emociones; <strong>la</strong><br />

int<strong>en</strong>sidad y <strong>la</strong> cualidad <strong>de</strong> <strong>la</strong>s emociones; <strong>el</strong> contagio<br />

emocional y <strong>la</strong> empatía. El segundo bloque se<br />

ocupa <strong>de</strong> <strong>en</strong>señar a los p<strong>en</strong>ados a contro<strong>la</strong>r los estados<br />

<strong>de</strong> ira mediante <strong>la</strong> id<strong>en</strong>tificación <strong>de</strong> los disparadores<br />

<strong>de</strong> ésta; <strong>el</strong> uso <strong>de</strong> estrategias reductoras y<br />

<strong>el</strong> empleo <strong>de</strong> <strong>la</strong> autoevaluación y <strong>el</strong> autorrefuerzo.<br />

Para <strong>el</strong> caso, se consi<strong>de</strong>ra oportuno <strong>en</strong>tr<strong>en</strong>ar <strong>la</strong> reducción<br />

<strong>de</strong> los s<strong>en</strong>timi<strong>en</strong>tos negativos disfuncionales<br />

y <strong>el</strong> a<strong>de</strong>cuado reconocimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> los funcionales.<br />

Al respecto, cabe reseñar que, <strong>en</strong> algunas<br />

situaciones estresantes, <strong>la</strong> reducción <strong>de</strong> <strong>la</strong>s emociones<br />

negativas pue<strong>de</strong> t<strong>en</strong>er más s<strong>en</strong>tido que int<strong>en</strong>tar<br />

reforzar emociones positivas; por <strong>el</strong>lo, <strong>el</strong> sigui<strong>en</strong>te<br />

bloque se c<strong>en</strong>tra <strong>en</strong> <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>r técnicas <strong>de</strong> r<strong>el</strong>ajación.<br />

De forma complem<strong>en</strong>taria, se contemp<strong>la</strong> una<br />

sesión para <strong>en</strong>tr<strong>en</strong>ar al maltratador <strong>en</strong> <strong>la</strong> pot<strong>en</strong>ciación<br />

<strong>de</strong> emociones positivas. Finalm<strong>en</strong>te, se efectúa<br />

una sesión <strong>de</strong> repaso para afianzar <strong>la</strong>s habilida<strong>de</strong>s<br />

<strong>en</strong>tr<strong>en</strong>adas <strong>en</strong> <strong>el</strong> bloque <strong>de</strong> int<strong>el</strong>ig<strong>en</strong>cia emocional.<br />

Técnicas que integran <strong>el</strong> <strong>en</strong>tr<strong>en</strong>ami<strong>en</strong>to <strong>en</strong> control<br />

y regu<strong>la</strong>ción emocional.<br />

Las técnicas <strong>de</strong> regu<strong>la</strong>ción emocional con maltratadores<br />

<strong>de</strong> género se basan <strong>en</strong> que muchas acciones<br />

viol<strong>en</strong>tas <strong>en</strong> <strong>la</strong> pareja, con frecu<strong>en</strong>cia, pued<strong>en</strong> precipitarse<br />

como resultado <strong>de</strong> una dificultad para <strong>el</strong><br />

manejo apropiado <strong>de</strong> situaciones conflictivas. En todos<br />

estos supuestos su<strong>el</strong>e estar implicada una secu<strong>en</strong>cia<br />

que incluye g<strong>en</strong>eralm<strong>en</strong>te tres <strong>el</strong>em<strong>en</strong>tos: 1)<br />

car<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> habilida<strong>de</strong>s conductuales; 2) interpretaciones<br />

ina<strong>de</strong>cuadas <strong>de</strong> <strong>la</strong>s interacciones sociales o<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong>s situaciones o hechos y 3) una exasperación<br />

emotiva que pue<strong>de</strong> implicar <strong>el</strong> <strong>en</strong>furecimi<strong>en</strong>to y una<br />

posible agresión tanto verbal como física a otras personas.<br />

En consecu<strong>en</strong>cia, <strong>el</strong> tratami<strong>en</strong>to no pue<strong>de</strong> ser<br />

simple, sino que <strong>de</strong>be ser multifacético, <strong>de</strong> manera<br />

que integre <strong>la</strong>s áreas m<strong>en</strong>tadas anteriorm<strong>en</strong>te.<br />

Técnicas para <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>r conductas incompatibles<br />

con <strong>la</strong> conducta problema.<br />

Es habitual que los maltratadores <strong>de</strong> género pres<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

comportami<strong>en</strong>tos inapropiados y dañinos<br />

para otras personas o para sí mismos; y más aún,<br />

cuando pierd<strong>en</strong> <strong>el</strong> control <strong>de</strong> <strong>la</strong>s emociones. En opinión<br />

<strong>de</strong> Redondo (2008), <strong>el</strong> análisis funcional d<strong>el</strong><br />

comportami<strong>en</strong>to sigue si<strong>en</strong>do <strong>la</strong> herrami<strong>en</strong>ta básica<br />

prescrita para <strong>el</strong> tratami<strong>en</strong>to, tanto <strong>de</strong> <strong>la</strong>s conductas<br />

problemáticas como <strong>de</strong> los p<strong>en</strong>sami<strong>en</strong>tos y <strong>de</strong> <strong>la</strong>s<br />

552

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!