ΠΡΑΚΤΙΚΑ 4ου ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ –EUROMED 2021

4 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ψηφιοποίησης Πολιτιστικής Κληρονομιάς
EUROMED 2021, 30/9 - 3/10/2021
το ψηφιακό παράγωγο σε ένα έξυπνο έκθεμα, το οποίο με την ενσωμάτωση ενός υπολογιστή μονής
πλακέτας επιτρέπει την καταγραφή και μεταφορά εντολών του χρήστη-επισκέπτη, σχηματίζοντας μια
πλατφόρμα διάδρασης και εμπλουτισμού της διεπαφής με το πολιτιστικό απόθεμα μέσα από μηχανισμούς
απτικής εξερεύνησης και ακουστικής περιγραφής (αφήγηση). Οι μηχανισμοί αυτοί προσφέρουν λύση στις
προκλήσεις που εισάγει η ανάγκη πρόσβασης στο πολιτιστικό απόθεμα από ΑμεΑ όρασης.
Το κάθε έξυπνο έκθεμα διαθέτει διακόπτες (information triggers), οι οποίοι ενσωματώνονται ως διατάξεις
επισημείωσης (annotation), και των οποίων η ενεργοποίηση από χρήστες-επισκέπτες προσφέρει
πρόσβαση σε ροή με επιπρόσθετη πληροφορία. Η διασύνδεση του έξυπνου εκθέματος με το Διαδίκτυο,
σε συνδυασμό με την ύπαρξη τοπολογικά και σημασιολογικά προσδιορισμένων διακοπτών σχηματίζουν
μια μεταφορά (ή ακόμα και έναν συμβολισμό) που προσομοιάζει τον τηλεχειρισμό μιας συσκευής
αναπαραγωγής ηχητικών σημάτων (ηχητικές αφηγήσεις) που αφορούν στο ίδιο το έκθεμα (ιστορία,
θεματική, μορφολογική περιγραφή, κ.ά.). Παρόλο που η συγκεκριμένη προσέγγιση δεν προσδίδει στο
έξυπνο έκθεμα τη δυνατότητα να εντάσσεται αυτόνομα σε ένα λειτουργικό πλαίσιο αποστολής δεδομένων
από αισθητήρες (όπως τα κατεξοχήν παραδείγματα συστημάτων με τεχνολογίες IoT), αυτό συνεχίζει να
λειτουργεί ως μια ανεξάρτητη συσκευή που χρησιμοποιεί ασύρματες τεχνολογίες για τη μεταφορά
εντολών του χρήστη/επισκέπτη προς ένα διακομιστή (σταθερή υπολογιστική υποδομή) αλλά και προς
έξυπνες φορητές συσκευές όπως είναι ένα κινητό τηλέφωνο, επιτυγχάνοντας μια διαλειτουργικότητα
ανάμεσα σε ετερογενή συστήματα. Έτσι, στην πραγματικότητα σχηματίζει μια ροή δεδομένων ανάμεσα
σε διαφορετικά λογισμικά υλοποιημένα επάνω σε διαφορετικές πλατφόρμες ως κώδικας για
μικροελεγκτές, Διαδικτυακές εφαρμογές (Web application) ή εγγενής εφαρμογή έξυπνων κινητών (native
application) και microservices.
Επιπρόσθετα ο συνδυασμός των RFID ως μηχανισμός σύζευξης (μοναδικά διευθυνσιοδοτήσιμα) του
εκάστοτε έξυπνου εκθέματος και η αναγνώριση αυτών μέσω επαφής NFC αναγνωστών που φιλοξενούνται
σε φορητές συσκευές όπως τα έξυπνα τηλέφωνα συμπληρώνει τη διάδραση ανάμεσα σε χρήστη και
έξυπνα συστήματα με τρόπο που προσομοιώνει την αναγνώριση των οντοτήτων που πρόκειται να
επικοινωνήσουν και να διαδράσουν πάνω από μία ασύρματη δομή. Τα έξυπνα εκθέματα δύνανται να
κινούνται εντός του φυσικού τους χώρου και να αλλάζουν χρήστες διατηρώντας πάντα τη μοναδική τους
ταυτότητα και να πραγματοποιούν συζεύξεις με ένα συγκεκριμένο χρήστη-επισκέπτη τη φορά. Η
διαδικασία της σύζευξης σε συνδυασμό με τη συγκεντρωμένη γνώση στο διακομιστή καθιστά το κάθε
έξυπνο έκθεμα να έχει επίγνωση των υπηρεσιών που προσφέρει, του χρήστη και του χρόνου που τις
προσφέρει, ενώ ταυτόχρονα βρίσκεται πάντα συντονισμένο και με τη συσκευή αναπαραγωγής
αφηγήσεων.
3.2 Τα Υποσυστήματα της Πλατφόρμας ΑΠΤΟΣ
Στο πλαίσιο του σχεδιασμού και υλοποίησης της πλατφόρμας ΑΠΤΟΣ και πιο συγκεκριμένα στην
ανάπτυξη των τριών πειραματικών συστημάτων Aptos.Exhibit, Aptos.Map και Aptos.MyExhibit, έχει
υιοθετηθεί το προφίλ του έξυπνου εκθέματος. Το σύνολο των λειτουργιών που περιγράφονται στην
προηγούμενη παράγραφο βρίσκουν απόλυτη εφαρμογή στο Aptos.Exhibit, ενώ στο Aptos.Map προκύπτει
ο περιορισμός πρόσβασης από έναν επισκέπτη, καθώς η απτική εξερεύνηση δεν επιτρέπει στο χρήστηεπισκέπτη
να κρατήσει το χάρτη στα χέρια του λόγω μεγέθους και βάρους (τοποθέτηση του χάρτη σε
κάποιο τραπέζι όπου θα φιλοξενεί και τον υλικοτεχνικό εξοπλισμό που συνοδεύει το σύστημα). Τέλος, το
Aptos.MyExhibit θα παρέχει ένα υποσύνολο των λειτουργιών που προσφέρει το Aptos.Εxhibit αφού
αποτελεί μια μουσειοσκευή με αυτόνομη λειτουργικότητα.
Εικόνα 20: Απεικόνιση των υποσυστημάτων Exhibit, Map και MyExhibit
1044