ΠΡΑΚΤΙΚΑ 4ου ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ –EUROMED 2021

4 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ψηφιοποίησης Πολιτιστικής Κληρονομιάς
EUROMED 2021, 30/9 - 3/10/2021
Ο χώρος των περιοδικών εκθέσεων κλείνει την περιήγησή μας στο μουσείο. Αν η επίσκεψη άνοιξε την
όρεξή μας και αναζητούμε περισσότερες πληροφορίες, ο χώρος της βιβλιοθήκης/ αρχείου μας περιμένει
στο ισόγειο.
7. Ο συνδυασμός ψηφιακών και φυσικών εκθεμάτων
Η αφηγηματική πορεία του μουσείου -την οποία περιγράψαμε πιο πάνω- αρχίζει από το χώρο της
εισαγωγής με ένα slideshow του διαχρονικού Βύρωνα. Συνεχίζει με μια μεγάλη επικλινή διαδραστική
οθόνη στην αίθουσα του ισογείου. Εδώ θα βρει ο επισκέπτης πληροφορίες για την εικόνα της περιοχής
του Βύρωνα πριν την έλευση των προσφύγων, για τις περιοχές προέλευσης των νέων κατοίκων, για την
επίπονη διαδικασία εγκατάστασης και τις συντονισμένες προσπάθειες της Επιτροπής Αποκαταστάσεως
Προσφύγων και του Υπουργείου Περιθάλψεως, με επικεφαλής τον Απόστολο Δοξιάδη.
Ψηφιοποιημένα έγγραφα, φωτογραφίες και αντικείμενα ακόμη, μαζί με κάποιες εικόνες σπιτιών που
στέκουν ως σήμερα από την εποχή εκείνη συνθέτουν ένα αφηγηματικό ρόστρουμ, ένα ντοκιμαντέρ
συντεθειμένο από στατικές εικόνες δηλαδή, που «βυθίζει» τον επισκέπτη στην εποχή της δημιουργίας
των πρώτων οικισμών και της «δύσκολης» συμβίωσης. Στη συνέχεια όμως, ο θεατής δεν παραμένει
παθητικός, αλλά μετατρέπεται σε έναν ενεργητικό επισκέπτη-ερευνητή, καθώς η εφαρμογή τον
προσκαλεί να ανακαλύψει μικρές προσωπικές ή οικογενειακές ιστορίες, να εμβαθύνει σε ορισμένες
πτυχές της διαδικασίας εγκατάστασης και να ψάξει, αν πρόκειται για κάτοικο του Βύρωνα, τα πρώτα
ίχνη της δικής του γειτονιάς.
Στη συνέχεια, η τεχνολογία γίνεται πιο «διακριτική», καθώς περνάμε μέσα από φυσικά εκθέματα και
ειδικές κατασκευές οι οποίες υπαινικτικά βάζουν τον επισκέπτη στην ατμόσφαιρα της καθημερινής
ζωής των πρώτων κατοίκων. Σημαντική θέση εδώ κατέχει το ηχοτοπίο, με ήχους της αγοράς και του
δρόμου, που μαζί με το οπτικό κομμάτι στόχο έχει τη βιωματική προσέγγιση.
Το έκθεμα όμως με το οποίο πραγματικά «παντρεύεται» η τεχνολογία με τα φυσικά εκθέματα είναι ένα
παλιό μπαούλο με θήκες και συρτάρια, όπου φιλοξενούνται αυθεντικά αντικείμενα (κεντήματα,
σερβίτσια, παιδικά παιχνίδια). Με τη βοήθεια τάμπλετ τα αντικείμενα αυτά ξεδιπλώνουν τις ιστορίες
τους, όπως τις έχουν αφηγηθεί οι άνθρωποι που τα δώρισαν στο μουσείο, αλλά και με τη βοήθεια της
επαυξημένης πραγματικότητας που μπορεί να μας βοηθήσει να τα δούμε στον πραγματικό τους χώρο
και χρόνο. Έτσι, π.χ. θα μπορούμε να δούμε το μικρό παιδί του 1920 να παίζει με τη σβούρα σε ένα
δρόμο στη Σμύρνη και στη συνέχεια να τη βάζει στην τσέπη του την ώρα που η μάνα του το τραβάει
από το χέρι για να φύγουν προς την προκυμαία. Έπειτα το βλέπουμε να ξαναπαίζει μαζί της στο
σκονισμένο δρόμο της νέας πατρίδας...
Η ενότητα του ισογείου κλείνει με ένα πολυμεσικό έκθεμα που συνδυάζει και πάλι αυθεντικά τεκμήρια
(έγγραφα και σήματα συλλόγων, ταυτότητες, βιβλιάρια κ.λπ.) με μια διαχωρισμένη ψηφιακή οθόνη,
όπου θα αναδεικνύονται μέσω σύντομων βίντεο και ψηφιακής αφήγησης οι πτυχές της κοινωνικής,
πολιτικής και οικονομικής ζωής των κατοίκων μέχρι το 1934, οι διαδικασίες ίδρυσης του Δήμου, οι
συλλογικότητες (εκκλησίες, σύλλογοι, σχολεία, αθλητικά σωματεία κ.λπ.).
Ανεβαίνοντας στον όροφο του μουσείου, ο επισκέπτης αλλάζει κλίμα. Από την αισιοδοξία της
δημιουργίας περνάει σε εποχές δύσκολες, στη δικατορία του Μεταξά και στη συνέχεια στα χρόνια του
πολέμου, της κατοχής και του εμφυλίου. Οι δύο αίθουσες και οι ενδιάμεσοι χώροι τους όπου
αναπτύσσεται θεματικά η περίοδος αυτή είναι χώροι με έντονη συναισθηματική φόρτιση και βιωματική
προσέγγιση, που γίνεται δυνατή χάρη και πάλι στην τεχνολογία. Μια ψηφιακή οθόνη, ενσωματωμένη
στην επένδυση του τοίχου με φωτογραφίες και πρωτοσέλιδα εφημερίδων, θα παρουσιάζει τα
σημαντικότερα γεγονότα της περιόδου και την απήχηση που είχαν στους κατοίκους του Βύρωνα
(σκηνές από τόπους εξορίας, διαμαρτυρίες, πολιτική συσπείρωση), ενώ μια δεύτερη, πολύ λεπτή οθόνη,
820