26.07.2022 Views

ΠΡΑΚΤΙΚΑ 4ου ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ –EUROMED 2021

Το συνέδριο πραγματοποιήθηκε στην Ελλάδα 30 – 3 Οκτωβρίου 2021, στην Αθήνα, στις υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις του Εργαστηρίου Μη - Καταστροφικών Ελέγχων και Μεθοδολογιών Διάγνωσης Συστημάτων, Πανεπιστημιούπολη 2-Αιγάλεω Αττικής. Copyright: Δίκτυο «ΠΕΡΡΑΙΒΙΑ» Α΄ Έκδοση: Ιούνιος 2022 Για την Ελληνική Γλώσσα: Δίκτυο «ΠΕΡΡΑΙΒΙΑ» Γλώσσες: Ελληνική (gre) Γλώσσα πρωτοτύπου: Ελληνική (gre) ISBN: 978-618-85119-1-0 Επιμέλεια- Υπεύθυνος: ΚΩΝ. ΣΚΡΙΑΠΑΣ-ΔΙΚΤΥΟ «ΠΕΡΡΑΙΒΙΑ» E-Mail: perrevianet@gmail.com ΤΗΛΕΦΩΝΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: +30-6974-881944 FAX: +30-24210-71200 Διεύθυνση Αλληλογραφίας: Κωνσταντά 247-249 -ΒΟΛΟΣ (Τ.Κ. 38 222) E-Mail: euromed.greece@gmail.com

Το συνέδριο πραγματοποιήθηκε στην Ελλάδα 30 – 3 Οκτωβρίου 2021, στην Αθήνα, στις υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις του Εργαστηρίου Μη - Καταστροφικών Ελέγχων και Μεθοδολογιών Διάγνωσης Συστημάτων, Πανεπιστημιούπολη 2-Αιγάλεω Αττικής.

Copyright: Δίκτυο «ΠΕΡΡΑΙΒΙΑ»
Α΄ Έκδοση: Ιούνιος 2022

Για την Ελληνική Γλώσσα: Δίκτυο «ΠΕΡΡΑΙΒΙΑ»
Γλώσσες: Ελληνική (gre)
Γλώσσα πρωτοτύπου: Ελληνική (gre)

ISBN: 978-618-85119-1-0

Επιμέλεια- Υπεύθυνος: ΚΩΝ. ΣΚΡΙΑΠΑΣ-ΔΙΚΤΥΟ «ΠΕΡΡΑΙΒΙΑ»
E-Mail: perrevianet@gmail.com
ΤΗΛΕΦΩΝΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: +30-6974-881944 FAX: +30-24210-71200
Διεύθυνση Αλληλογραφίας: Κωνσταντά 247-249 -ΒΟΛΟΣ (Τ.Κ. 38 222)
E-Mail: euromed.greece@gmail.com

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

4 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ψηφιοποίησης Πολιτιστικής Κληρονομιάς

EUROMED 2021, 30/9 - 3/10/2021

4. Το Ρεμπέτικο ως θέαμα της τουριστικής βιομηχανίας

Το ρεμπέτικο ή αλλιώς η ρεμπέτικη μουσική, σύμφωνα με τον Πετρόπουλο (1989) πρωτοεμφανίζεται

τον περασμένο αιώνα, τον 19ο, κατά την τουρκοκρατία. Όπως αναφέρει και ο ίδιος, το ρεμπέτικο

πέθανε ανεκκλήτως, καθώς έχει υποστεί πολλές μεταμορφώσεις στο πέρασμα των χρόνων, με

αποτέλεσμα να έχουν δημιουργηθεί πολλών ειδών ρεμπέτες ή μάλλον προσομοιώσεις ρεμπετών και

κομπανιών (1989). Επίσης, είναι ένα είδος που από την ανωνυμία, την υποκουλτούρα και την

απαγόρευση, πέρασε στην αναγνώριση, την δημοτικότητα και τέλος έφτασε τα τελευταία χρόνια να

αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της παράδοσης (Διαμιανάκος, 2001) ή αλλιώς ένα σύμβολο του έθνους

για τους εξωτερικούς επισκέπτες (Cairncross, et. al, 2008). Σύμφωνα με τους Cairncross, Wide και

τον Hutchinson ένα κράτος μπορεί να έχει πολλά εναλλακτικά παρελθόντα στο «συρτάρι» του και

ανάλογα με την κατάσταση που επικρατεί στη διεθνή βιομηχανία του τουρισμού, να παρουσιάζει εκείνο

που θεωρεί καταλληλότερο. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα το κάθε κράτος να μπορεί να βαθμολογήσει και

να επιλέξει την «κακή» ή την «καλή» παράδοση, την «ανώτερη» ή την «κατώτερη» παράδοση ανάλογα

με το πώς κινείται η αγορά (Grayaund, 2018).

Μία τέτοια περίπτωση είναι αυτή της ρεμπέτικης μουσικής, η οποία αναδύεται στη σύγχρονη κοινωνία

μεταμορφωμένη για ακόμη μια φορά ως το μουσικό σύμβολο της Ελλάδος (Gayraud, 2018). Κατά

κοινή ομολογία, αν ένας επισκέπτης προερχόμενος από άλλη χώρα ερωτηθεί ποιο τραγούδι του θυμίζει

Ελλάδα, σίγουρα θα σιγο-ψιθυρίσει τον Ζορμπά του Θεοδωράκη. Στη φαντασία τους, ο Ζορμπάς

συνιστά μια μελωδία που είναι ταυτισμένη και συμβολίζει το έθνος της Ελλάδας, μεταμορφωμένος σε

μια σκηνή καθημερινότητας και τοποθετημένος σε πραγματικό χρόνο (Καστοριάδης, 2015).

Τα τελευταία χρόνια, υπάρχει ένας παροξυσμός ως προς την δημοτικότητα και την αναγνωσιμότητα

του ρεμπέτικου, ως αντικατάσταση του απλού μπουζουκιού (Κτενάς, 2018). Η Unesco ανέλαβε να

διασώσει και να καταγράψει στους καταλόγους της, αυτό το είδος ως άυλη πολιτιστική κληρονομιά

της Ελλάδας, παρουσιάζοντας όχι το μπουζούκι και τον Ζορμπά του Θεοδωράκη, αλλά το ρεμπέτικο

ως στάση ζωής (Κτενάς, 2018). Ακόμα και σε αυτή την περίπτωση όμως, η μνήμη είναι επιλεκτική,

καθώς αυτή τη φορά φαίνεται να παρουσιάζεται στην τουριστική βιομηχανία ένα νέο προϊόν προς

κατανάλωση, προωθώντας το ως αυθεντικό, το ρεμπέτικο του Τσιτσάνη (Καστοριάδης, 2000). Ο

Τσιτσάνης σύμφωνα με τον Πετρόπουλο (1968) και τον Δαμιανάκο (2001) αντιπροσωπεύει αυτό το

νέο κύμα των ρεμπετών που ήταν εξευρωπαϊσμένοι, αλλοιωμένοι από τα πρότυπα της Δύσης και της

διεθνοποίησης, αποτυπώνοντας μία κοινή αποδεκτή στάση για όλους (Καστοριάδης, 2000). Παρ’ όλη

την αλλοίωση τους όμως, στη σκηνή, στα κέντρα που παίζανε προσπαθούσαν να μιμηθούν τους

ρεμπέτες μια παλιότερης εποχής που αυτοί θεωρούσαν ως αυθεντικούς ρεμπέτες (Πετρόπουλος, 1968)

Είναι φανερό ότι η τουριστική αγορά είναι αυτή που πρόσταξε την δημοσιότητα του ρεμπέτικου εκείνης

της συγκεκριμένης εποχής, όπως και κάθε άλλη υλική ή άυλη πολιτιστική κληρονομιά (Hospers G,

2011). Ο τουρίστας/επισκέπτης πλέον υποβάλει αυταρχικά την θελκτική του μανία για μετατουριστικές

εμπειρίες, βαφτίζοντας τες αυθεντικές και αυτό έχει ως αποτέλεσμα το κάθε κράτος/χώρα

να προσπαθεί μανιωδώς να ξεθάψει νεκρές μνήμες, που στο παρελθόν να επιδίωκε να της κρύψει λόγω

των εθνικιστικών ιδεολογημάτων ( Auge, 1992). Έτσι, η σύγχρονη, μετα-φορντιστική τουριστική

οικονομία δομείται κυρίως πάνω στην προαναφερθείσα «δίψα για αξίες». Με αυτό τον τρόπο

ενορχηστρώνεται ένας τονισμός, μια ανασυγκρότηση και ίσως μία κατασκευή της ιδιαιτερότητας και

της διαφορετικότητας (Kτένας, 2018).

5. Μεθοδολογία

Ο σκοπός της έρευνας που πραγματοποιήθηκε, είναι η ανάλυση του μετασχηματισμού της πολιτιστικής

κληρονομιάς στα πλαίσια της τουριστικής βιομηχανίας, μέσα από την έρευνα της «Ρεμπέτικης

Μουσικής» η οποία παρουσιάζεται ως ένα «αυθεντικό» άυλο πολιτιστικό στοιχείο της Ελλάδας και

συγκεκριμένα της Θεσσαλονίκης. Ειδικότερα, επιχειρείται να αναλυθούν και να δοθούν απαντήσεις

στο κατά πόσο αυθεντικό είναι το θέαμα του ρεμπέτικου τραγουδιού σήμερα∙ εάν οι μουσικοί του

δρόμου μπορούν να θεωρηθούν ένα τουριστικό performance∙ εάν η αναβίωση του ρεμπέτικου

597

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!