ΠΡΑΚΤΙΚΑ 4ου ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ –EUROMED 2021

4 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ψηφιοποίησης Πολιτιστικής Κληρονομιάς
EUROMED 2021, 30/9 - 3/10/2021
Σύζευξη της Γλυπτικής με τους Ηλεκτρονικούς Υπολογιστές
Μελανίτης Ιωάννης
email: gmelanitis@asfa.gr
Το εργαστήριο Τρισδιάστατων Απεικονίσεων και Εκτυπώσεων μελετάει τις δυνατότητες που
παρέχουν οι σύγχρονοι ηλεκτρονικοί υπολογιστές στη δημιουργία τρισδιάστατων όγκων, χώρων και
γραφικών που σχετίζονται με τη γλυπτική, όπως και στην στερεολιθογραφική τους εκτύπωση. Στη
μεθοδολογία του μαθήματος αρχικά επιχειρείται η σύνδεση μεταξύ των γνώσεων της κλασικής
γλυπτικής και του σχεδίου που αποκτούν οι φοιτητές στα εργαστήριά τους με τις νέες τεχνολογίες. Οι
υλοποιήσεις στον ηλεκτρονικό υπολογιστή πραγματοποιούνται εκκινώντας από ένα πρόπλασμα που
προέκυψε μέσω χειρωνακτικής μοντελοποίησης το οποίο μεταφέρεται σε ψηφιακή μορφή μετά την
ολοκλήρωσή του, μέσω σάρωσης (3d scanner) ή με φωτογραμμετρία. Εναλλακτικά, τα τρισδιάστατα
μοντέλα κατασκευάζονται με απευθείας σχεδίαση στον υπολογιστή σε ειδικό λογισμικό. Οι μέθοδοι
αυτοί καταλήγουν στην παραγωγή του εκάστοτε μοντέλου μέσω του εκτυπωτή τρισδιάστατων
αντικειμένων (3d printer). Επιπροσθέτως, σεμιναριακές αναλύσεις πάνω στα εξειδικευμένα θέματα
του εργαστηρίου βοηθούν στην εμπέδωση του πλαισίου εργασίας και στην σύνδεση με την
προϋπάρχουσα εμπειρία. Οι φοιτητές ενθαρρύνονται σε πειραματισμό και σε ερευνητική μεθοδολογία
για την εργασία τους. Στην πορεία μελέτης, παρουσιάζονται οι γενικές αρχές-εισαγωγή στη χρήση
υπολογιστή σε σχέση με τη γλυπτική με την ιστορική της αναδρομή και σχετικά παραδείγματα.
H διάρθρωση του υλικού έχει ως εισαγωγή την έννοια του σημείου ως πληροφοριακή μονάδα, την
έννοια της πληροφορίας και τους τρόπους χρήσης της στη γλυπτική μέσω υπολογιστή (ΣΗΜΕΙΟ –
ΕΝΝΟΙΑ - ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ). Ακολούθως επιχειρείται η σύνδεση της πληροφορίας με την
μεθοδολογία των κλασικών μετρήσεων στη γλυπτική. Η γλυπτική εξετάζεται ως παράγωγο της
κίνησης των σημείων (Σημείο - Γραμμήؘ - Επίπεδο - Όγκος). Αναλύονται βασικά προοπτικά
συστήματα και η γεωμετρία του χώρου στη γλυπτική. Κατόπιν, εξετάζεται ο χειρισμός προοπτικών
συστημάτων στον υπολογιστή σε σύνδεση με το μάθημα Σχέδιο στη Γλυπτική. Στην τεχνική κατάρτιση
μελετώνται φυσικά και τεχνητά προπλάσματα σε αντιδιαστολή και ερευνώνται συγκριτικά
παραδείγματα μεταξύ υλοποιήσεων σε πλαστελίνη και τρισδιάστατων γραφικών (μοντέλα σε μικρή
κλίμακα). Εισαγωγή γίνεται αρχικώς στο λογισμικό Meshlab. Ανασχηματισμοί/μετασχηματισμοί
τρισδιάστατων γραφικών από έτοιμα μοντελοποιημένα αρχεία γίνονται με εμβάθυνση στα λογισμικά
Maya, Zbrush, Sculptris. Τέλος, πραγματοποιείται εισαγωγή στo λογισμικό Meshmixer για την
διόρθωση του ψηφιακού αρχείου, ώστε να είναι εκτελέσιμο από τον εκτυπωτή (λειτουργία make
solid). Σε μια αντίστροφη διαδικασία, πραγματοποιείται μετατροπή σειράς φωτογραφιών φυσικού
προτύπου γλυπτού, νεκρής φύσης ή ανθρώπινου μοντέλου σε τρισδιάστατο μοντέλο ηλεκτρονικού
υπολογιστή (αρχείο στερεολιθογραφίας stl) και εκτύπωση του σε θερμοπλαστικά υλικά PLA.
Εκτός των υπό κλίμακα υλοποιήσεων, πραγματοποιούνται ασκήσεις σε τρισδιάστατες προσομοιώσεις
φυσικών ή τεχνητών χώρων (Εισαγωγή στο λογισμικό Keyshot ). Επίσης, γίνεται εκμάθηση σάρωσης
εκ του φυσικού (ΚΙΝΕΚΤ κ.ά.) στο πρόγραμμα SKANECT, όπου τo ψηφιοποιημένο αρχείο εξάγεται
ως αρχείο obj ή stl. Κατόπιν, τo αρχείο obj ή stl εισάγεται στον υπολογιστή σε πρόγραμμα Cura για
προετοιμασία προς τρισδιάστατη εκτύπωση. Σε άλλες υλοποιήσεις, τo αρχείο obj ή stl εισάγεται στον
υπολογιστή σε πρόγραμμα Keyshot για δημιουργία τρισδιάστατου περιβάλλοντος χώρου. Γενική
μοντελοποίηση-σχεδίαση τρισδιάστατων γραφικών και βασικές αρχές γίνονται στο Blender ή και
559