ΠΡΑΚΤΙΚΑ 4ου ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ –EUROMED 2021

4 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ψηφιοποίησης Πολιτιστικής Κληρονομιάς
EUROMED 2021, 30/9 - 3/10/2021
1. Εισαγωγή
Ο πολιτισμός είναι αγαθό, το στοιχείο που συνδέει τους ανθρώπους μεταξύ τους, με το παρελθόν και
το παρόν τους, διασφαλίζοντας στέρεο βηματισμό προς το μέλλον (Χρόνη, 2019). Η πολιτιστική
κληρονομιά ως το πολιτισμικό αποτύπωμα της μακραίωνης πορείας του ανθρώπου διαμορφώνει τη
συλλογική μας μνήμη. Ξεπερνώντας τοπικές πολιτισμικές διαφοροποιήσεις, γίνεται ο «κοινός τόπος»
που μας φέρνει κοντά (Chroni, 2018).
Σύμφωνα με τη Διακήρυξη του Χανγκζού / Επαναφέροντας τον πολιτισμό στην καρδιά των πολιτικών
βιώσιμης ανάπτυξης, που εγκρίθηκε στο Χανγκζού της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας 1 τον Μάιο του
2013, «οι νέες προσεγγίσεις θα πρέπει να αναγνωρίζουν πλήρως τον ρόλο του πολιτισμού ως σύστημα
αξιών, ως έναν πόρο και ένα πλαίσιο για την οικοδόμηση πραγματικά βιώσιμης ανάπτυξης, την ανάγκη
να αντλήσουμε από τις εμπειρίες των προηγούμενων γενεών και την αναγνώριση του πολιτισμού ως
μέρος των παγκόσμιων και τοπικών κοινών, καθώς και ως πηγή για δημιουργικότητα και ανανέωση»
(The Hangzhou Declaration, 2013).
Έχει δε, μεγάλη αξία να υπενθυμίσουμε τη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη,
The Future We Want 2 , στο Ρίο ντε Τζανέιρο, τον Ιούνιο του 2012, η οποία τόνισε τη σημασία της
πολιτιστικής ποικιλομορφίας και την ανάγκη για μια πιο ολιστική και ολοκληρωμένη προσέγγιση της
αειφόρου ανάπτυξης (The future we want, 2012).
2. Μουσείο-πολιτιστική κληρονομιά-κοινωνία 2.1 Η έννοια του μουσείου σήμερα
2.2 Επαναπροσδιορισμοί της έννοιας της μουσειολογίας
Η έννοια του μουσείου προσδιορίζεται για πρώτη φορά στην Αμερική, το 1889, από τον Georges Brown
Goode, ως ένας οργανισμός που ασχολείται με τη «συλλογή διδακτικών θεμάτων, το καθένα από τα
οποία αντιπροσωπεύεται από κάποιο πολύ καλά επιλεγμένο δείγμα». Το 1895, ο ίδιος θα συμπληρώσει
ότι «το μουσείο είναι ένας οργανισμός που διαφυλάσσει όσα αντικείμενα απεικονίζουν καλύτερα τα
φυσικά φαινόμενα, τις τέχνες και τον πολιτισμό του ανθρώπου με σκοπό τον πλουτισμό των γνώσεων,
τον διαφωτισμό και την πολιτισμική του ανύψωση» (Burcaw, 1997, στο Ορφανίδη, 2003). Το 2007 ο
Κανονισμός του Διεθνούς Συμβουλίου Μουσείων 3 , αντικαθιστώντας τον προηγούμενο που ίσχυε ως
σημείο αναφοράς για πάνω από 30 χρόνια, (Burcaw, 1997, στο Ορφανίδη, 2003, στο Χρόνη, 2019)
προσδιορίζει το μουσείο ως «έναν μη κερδοσκοπικό μόνιμο θεσμό/οργανισμό (institution) στην
υπηρεσία της κοινωνίας και της ανάπτυξής της, ανοιχτό στο κοινό, ο οποίος αποκτά, συντηρεί, ερευνά,
προβάλλει και εκθέτει την υλική και άυλη κληρονομιά της ανθρωπότητας και του περιβάλλοντός της,
με στόχο την εκπαίδευση, μελέτη και ψυχαγωγία» (Desvallées & Mairesse, 2010 & 2014∙ Ambrose and
Paine, 1993 στο Χρόνη, 2019). Ενδιαφέρον, δε, παρουσιάζει το γεγονός ότι ο Νόμος 3028/2002 του
Ελληνικού Κράτους, διευρύνει την έννοια του μουσείου, συμπεριλαμβάνοντας και τα μουσεία
«ανοικτού χώρου» (Χρόνη, 2019).
Το μουσείο, λοιπόν, ως πολυδιάστατος θεσμός με επιστημονικό, εκπαιδευτικό, κοινωνικό και
αναπτυξιακό ρόλο, αποτελεί ταυτόχρονα κιβωτό συλλογικής μνήμης (Χρόνη, 2019). Σύμφωνα με μία
1
The Hangzhou Declaration/Placing Culture at the Heart of Sustainable Development Policies, adopted in
Hangzhou, People’s Republic of China.
2
The U.N. Conference on Sustainable Development, The Future We Want.
3
ICOM: International Council Of Museums. https://icom.museum/en/
319