ΠΡΑΚΤΙΚΑ 4ου ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ –EUROMED 2021

4 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ψηφιοποίησης Πολιτιστικής Κληρονομιάς
EUROMED 2021, 30/9 - 3/10/2021
νεότερες γενιές. Ενδεικτικά, ορισμένες τεχνολογικές εφαρμογές, οι οποίες χρησιμοποιούνται κυρίως
για την προβολή πολιτιστικού περιεχομένου σε μουσειακούς χώρους, είναι οι ακόλουθες:
• Ψηφιακά και ακουστικά συστήματα ξενάγησης μέσω κινητών συσκευών που δίνουν τη
δυνατότητα στους επισκέπτες να επιλέγουν τις πληροφορίες που θέλουν να λάβουν.
• Πολυαπτικά τραπέζια (Multi-touch Tables) που στηρίζουν τη λειτουργία τους σε διαδραστικές
οριζόντιες οθόνες αφής, επιτρέποντας σε πολλούς χρήστες να αλληλεπιδρούν ταυτόχρονα με το
περιεχόμενο που παρουσιάζεται, έχοντας τη δυνατότητα να προσεγγίσουν το έκθεμα από πολλές
οπτικές γωνίες, προκειμένου η μάθηση να γίνεται περισσότερο διασκεδαστική και όχι μονότονη
ή/και μονοδιάστατη.
• Συστήματα εικονικής πραγματικότητας (Virtual Reality), τα οποία ουσιαστικά αποτελούν ένα
αλληλεπιδραστικό, τρισδιάστατο περιβάλλον όπου οι χρήστες μπορούν να γνωρίσουν καλύτερα
το έκθεμα και να αλληλεπιδράσουν με τον περιβάλλοντα χώρο δίχως να απαιτείται η φυσική τους
παρουσία.
• Η χρήση τεχνολογιών για τη δημιουργία ποικίλων εφέ, τα οποία μπορούν να δημιουργήσουν
κατάλληλη ατμόσφαιρα και να προκαλέσουν συναισθήματα στον επισκέπτη, μεταφέροντάς τον
στον επιθυμητό χρονικό και χωρικό κόσμο.
• Απλές οθόνες προβολής οι οποίες, αν και πλέον θεωρούνται ένα τεχνολογικά ξεπερασμένο
ψηφιακό σύστημα προβολής, ωστόσο χρησιμοποιούνται αρκετά συχνά.
Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει διάφορες προσπάθειες μέσω συγκεκριμένων δράσεων από τον Δήμο
της Λάρισας για την ευαισθητοποίηση και την ενεργή συμμετοχή των πολιτών στη διαφύλαξη της
πολιτιστικής κληρονομίας του τόπου μέσω της ψηφιοποίησης και της ψηφιακής ανάδειξής του, όπως
το ερευνητικό-αναπτυξιακό έργο Digital presentation and preservation of intangible cultural heritage
[https://digicultproject.eu], που αφορά στην παροχή μίας κεντρικά ενοποιημένης μεθοδολογίας
ψηφιοποίησης αντικειμένων της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, καθώς και τα παραδείγματα των
ψηφιακών (διαδικτυακών) μουσείων Περιήγηση σε μουσεία [https://www.larissamazi.gr/perihghsh-semouseia]
ή της επιστημονικής ημερίδας Η διαχείριση της ψηφιακής πολιτιστικής κληρονομιάς και οι
ψηφιακές δεξιότητες για τους επαγγελματίες του Μουσείου [http://daissy.eap.gr/el/imerida-larissamusa-project].
4. Ψηφιοποίηση εκθεσιακού υλικού: διαδικασίες και πλεονεκτήματα
Η διαδικασία μετατροπής της συμβατικής μορφής ενός αντικειμένου σε αυτή της ψηφιακής
ονομάζεται ψηφιοποίηση. Στο πλαίσιο της σύγχρονης μουσειακής πρακτικής, μεγάλος αριθμός
μουσειακών/εκθεσιακών χώρων ψηφιοποιούν το διαθέσιμο υλικό τους, με στόχο τον αμεσότερο
εμπλουτισμό των γνώσεων και των εμπειριών των επισκεπτών τους. Η χρήση καινοτόμων
τεχνολογικών μέσων για προβολή του εκθεσιακού υλικού και επικοινωνία με το κοινό των μουσείων
έχει επιφέρει πολλαπλά οφέλη τόσο στους ίδιους τους χρήστες όσο και στην εξέλιξη και
βελτιστοποίηση των μουσειακών χώρων. Συγκεκριμένα, όσον αφορά στο ευαίσθητο πεδίο του
πολιτισμού, η ψηφιοποίηση διαθέτει πολλαπλά πλεονεκτήματα σε ποικίλους τομείς, όπως:
• Διατήρηση των εκθεμάτων: Μέσω της ψηφιοποίησης τα εκθέματα διατηρούνται ακέραια για τις
επόμενες γενιές. Φυσικές καταστροφές, όπως βροχές, σεισμοί, πυρκαγιές, αλλά και φθορές που
μπορεί να προκαλέσει ο επισκέπτης στα εκθέματα, μπορούν να οδηγήσουν σε σημαντικές απώλειες
για την πολιτιστική κληρονομιά ενός τόπου.
• Επιλογή σειράς προβολής των εκθεμάτων: Οι multi-touch οθόνες δίνουν στον επισκέπτη τη
δυνατότητα να επιλέξει την σειρά που θέλει να παρακολουθήσει τα εκθέματα ή να παραλείψει
κάποιο το οποίο ήδη γνωρίζει. Καθώς οι επισκέπτες των μουσείων δεν έχουν ίδιες εμπειρίες,
ενδιαφέροντα και προσδοκίες, μπορούν να επιλέξουν όποιο έκθεμα τους κινήσει την προσοχή.
• Ελεύθερη προσωπική ξενάγηση: Δεν απαιτείται ξεναγός για να εξηγήσει τα εκθέματα, καθώς η
διαδικασία είναι οργανωμένη και προμελετημένη. Μέσω ψηφιακών ξεναγήσεων με βίντεο
483