ΠΡΑΚΤΙΚΑ 4ου ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ –EUROMED 2021

4 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ψηφιοποίησης Πολιτιστικής Κληρονομιάς
EUROMED 2021, 30/9 - 3/10/2021
απάντησαν στο ερωτηματολόγιο δεν είχαν συναντήσει ποτέ τους αντικείμενα πολιτιστικού περιεχομένου
με επισήμανση (π.χ. σύστημα Braille), μεγάλο είναι το ποσοστό (77,5%) που είναι εξοικειωμένο με την
απτική εξερεύνηση αντικειμένων πολιτιστικού περιεχομένου ή αντιγράφων τους, σε μουσεία της Ελλάδας
και του εξωτερικού, και μάλιστα το 80% των ατόμων θεωρούν πολύ σημαντική την συμβολή της απτικής
χρήσης και εξερεύνησης ενός αντικειμένου πολιτιστικού περιεχομένου για την κατανόηση της
μορφολογίας του. Σε περαιτέρω συζητήσεις, τα άτομα που απάντησαν στα ερωτηματολόγια τόνισαν τη
σημασία της διαθεσιμότητας μακετών ενός χώρου για απτική εξερεύνηση, καθώς βοηθούν πολύ στην
κατανόηση του χώρου από ένα άτομο με αναπηρία όρασης, κυρίως όσον αφορά στην οργάνωση της
επίσκεψής του.
Στην τελευταία ενότητα του ερωτηματολογίου που αφορούσε στην εμπειρία ΑμεΑ όρασης γύρω από τη
χρήση τεχνολογικών και ψηφιακών μέσων σε χώρους πολιτιστικού ενδιαφέροντος, το 50% δεν έχει
χρησιμοποιήσει ποτέ φορητές συσκευές για ΑμεΑ όρασης, ενώ μόνο το 22,5% τις έχει χρησιμοποιήσει
κάποιες φορές. Παρόλα αυτά, τα άτομα έδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον στη χρήση ενός «έξυπνου»
αντικειμένου πολιτιστικού περιεχομένου ή ενός αντίγραφου του με δυνατότητα λειτουργικής απόκρισης
που ενεργοποιείται με την απτική επαφή (72,5%) και με στοχοποιημένους, ενσωματωμένους διακόπτες
που θα ενεργοποιούν αφηγήσεις (65,8%). Όσον αφορά τον τρόπο λειτουργίας ενός τέτοιου «έξυπνου»
αντικειμένου, πολλοί ερωτηθέντες τόνισαν ότι είναι σημαντικό τα άτομα που θα το επεξεργαστούν απτικά
να ενημερωθούν από πριν για τον τρόπο λειτουργίας του έτσι ώστε να μην ενοχληθούν από κάποια
απότομη ηχητική σήμανση, ενώ καλύτερο θα ήταν οι όποιες ηχητικές αφηγήσεις/σημάνσεις να γίνονται
μόνο αφού το άτομο έχει επεξεργαστεί απτικά το αντικείμενο χωρίς ενόχληση και έχει κατανοήσει τη
μορφολογία του. Η θετική ανταπόκριση των ατόμων στη δημιουργία ενός έξυπνου αντικειμένου
συνοψίζεται στις δηλώσεις ενός εκ των ερωτηθέντων, ο οποίος δήλωσε την ανάγκη να υπάρχει εκπαίδευση
ΑμεΑ όρασης σε φορητές συσκευές που μπορούν να αναπαράγουν ακουστικές περιγραφές.
4.2 Απτικό Αντικείμενο Αξιολόγησης
Η 3Δ εκτύπωση αντικειμένων που θα επιτρέπουν την απτική εξερεύνηση τόσο από ΑμεΑ όρασης όσο
όμως και από μη-ΑμεΑ είναι μια διαδικασία που πρέπει να λάβει υπόψη της μια σειρά από παραμέτρους
που προδιαγράφουν τα μορφολογικά χαρακτηριστικά μίας ανάγλυφης επιφάνειας τόσο σε επίπεδο
διαστασιολόγησης, όσο και σε επίπεδο γεωμετρικής πολυπλοκότητας, χωροταξικής πυκνότητας των
εκάστοτε στοιχείων επιφανείας, κ.ά. Στο πλαίσιο προσδιορισμού των προδιαγραφών που αφορούν τόσο
στην 3Δ εκτύπωση των τεχνέργων που θα χρησιμοποιηθούν στα συστήματα, όσο και στη δημιουργία του
απτικού χάρτη του μουσείου, δημιουργήθηκε η ανάγκη σχεδίασης και υλοποίησης ενός αντικειμένου
απτικής αξιολόγησης.
Εικόνα 22: Κατανομή απτικών δοκιμασιών στο αντικείμενο αξιολόγησης
Το αντικείμενο φέρει στην επιφάνεια του μια σειρά από απτικές δοκιμασίες που μπορεί να εξερευνήσει
απτικά και στη συνέχεια να αξιολογήσει ο κάθε υποψήφιος, απαντώντας σε μία σειρά από ερωτήσεις.
Στην παρακάτω εικόνα απεικονίζεται το συγκεκριμένο αντικείμενο. Η κάθε απτική δοκιμασία αποτελείται
από μία σειρά από γεωμετρικά στοιχεία επιφάνειας. Στην αριστερή πλευρά του αντικειμένου υπάρχει μια
1048