zeszyt nr 10/2011 - Zbliżenia Interkulturowe
zeszyt nr 10/2011 - Zbliżenia Interkulturowe
zeszyt nr 10/2011 - Zbliżenia Interkulturowe
Sie wollen auch ein ePaper? Erhöhen Sie die Reichweite Ihrer Titel.
YUMPU macht aus Druck-PDFs automatisch weboptimierte ePaper, die Google liebt.
Recenzje<br />
bardzo skromnie zabrzmiał głos niemcoznawców<br />
z innych uczelni zachodniej części<br />
Polski, np. Poznania, Szczecina czy Wrocławia.<br />
Teksty składające się na publikację<br />
przydzielone zostały do trzech działów tematycznych.<br />
Rozdział otwierający książkę,<br />
„Politik und Zeitgeschichte”, jest najdłuższy<br />
i zajmuje prawie połowę objętości omawianej<br />
publikacji. Znalazły się tu artykuły<br />
dotyczące dosyć szerokiego spektrum badań<br />
niemcoznawczych, a związane w większości<br />
z polityką i historią Niemiec oraz relacjami<br />
z Polską. Tom otwiera tekst Jerzego Sułka<br />
dotyczący problematyki mniejszości narodowych<br />
w polsko-niemieckich pertraktacjach<br />
lat 1990-1991. Autor – bezpośredni<br />
uczestnik wydarzeń przełomu politycznego<br />
w Polsce, dyplomata i ekspert ds. polityki<br />
Niemiec – przedstawia barwnie kulisy<br />
rozmów polityków polskich i niemieckich<br />
w sprawie uznania i poprawy sytuacji polskiej<br />
mniejszości narodowej w Niemczech<br />
i mniejszości niemieckiej w Polsce.<br />
Ze względu na przeszłość i uwarunkowania<br />
społeczno-polityczne po 1945 r. dyskusje te<br />
od początku należały do najtrudniejszych<br />
w dialogu polsko-niemieckim, co wyraźnie<br />
podkreśla autor wskazując na przyczyny<br />
i ówczesne możliwości działań politycznych<br />
między obu krajami. Krytyczną<br />
analizę partnerstwa polsko-niemieckiego,<br />
rozpatrywanego również w szerszym międzynarodowym<br />
kontekście, stanowi kolejny<br />
tekst Stanisława Sulowskiego, który dokonuje<br />
próby konceptualizacji partnerstwa<br />
w stosunkach Polski i Niemiec. Konceptualizacja<br />
ta, jak zauważa autor, nie może być<br />
prosta m.in. ze względu na zaszłości historyczne,<br />
które obciążają wzajemne relacje,<br />
ale również ze względu na różne typy kultury<br />
myślenia strategicznego obu krajów. Au-<br />
140<br />
tor kompetentnie rozważa wszelkie szanse<br />
i niebezpieczeństwa dla partnerstwa polskoniemieckiego,<br />
zarówno podając konkretne<br />
fakty historyczne i dane gospodarcze, jak<br />
i kreśląc założenia przyszłej współpracy sąsiadów.<br />
Ciekawy szkic o badaniach nad systemem<br />
politycznym RFN i rozwoju niemcoznawstwa<br />
w Polsce przedstawił Witold<br />
M. Góralski, wykazując w swym tekście,<br />
iż na studia niemcoznawcze po II wojnie<br />
światowej duży wpływ miały „oba aspekty<br />
problemu niemieckiego w Europie, wyrażające<br />
się w formie powrotu niemieckiego<br />
stereotypu – od Bismarcka do Hitlera<br />
– oraz inspirowane podziałem popoczdamskich<br />
Niemiec, konkretnie zachodnioniemiecką<br />
polityką wschodnią, opartą na założeniu<br />
tymczasowości europejskiego, przede<br />
wszystkim terytorialnego status quo” (s.<br />
40). Góralski wymienia najważniejsze<br />
przedmioty badań nad Niemcami po wojnie,<br />
skoncentrowane na problemie „Ziem<br />
Odzyskanych”, na walce „o granicę na Odrze<br />
i Nysie Łużyckiej” oraz na „prawno-międzynarodowej<br />
ocenie postanowień Umowy<br />
Poczdamskiej, dotyczącej zarówno podjętych<br />
tam decyzji terytorialnych jak ich następstw,<br />
związanych z ustaleniem przebiegu<br />
zachodniej granicy Polski na Odrze i Nysie<br />
Łużyckiej”. Znaczne ożywienie stosunków<br />
naukowych między obu krajami Góralski<br />
dostrzega po 1970 roku, gdy rozpoczął się<br />
proces aktywniejszej wymiany i współpracy<br />
naukowej, związanej z możliwością aplikowania<br />
o stypendia naukowe m.in. Fundacji<br />
Humboldta czy Niemieckiej Centrali Wymiany<br />
Akademickiej (DAAD). Wynikiem<br />
takiego rozwoju badań był szereg publikacji<br />
książkowych z lat 70-tych i 80-tych, których<br />
główny punkt ciężkości koncentrował<br />
się na historii powstania RFN, jej systemie