zeszyt nr 10/2011 - Zbliżenia Interkulturowe
zeszyt nr 10/2011 - Zbliżenia Interkulturowe
zeszyt nr 10/2011 - Zbliżenia Interkulturowe
Erfolgreiche ePaper selbst erstellen
Machen Sie aus Ihren PDF Publikationen ein blätterbares Flipbook mit unserer einzigartigen Google optimierten e-Paper Software.
Historia i polityka<br />
jest bez wątpienia jedną z najbardziej oryginalnych<br />
charakterystyk federacji belgijskiej.<br />
Na szczeblu ogólnokrajowym konstytucja<br />
wprowadzała pewne mechanizmy dotyczące<br />
sposobów podziału władzy pomiędzy<br />
dwie główne grupy językowe, w tym m.in.:<br />
• Rząd centralny miał się składać z takiej<br />
samej liczby ministrów niderlandzko-<br />
i francuskojęzycznych.<br />
• Członkowie parlamentu narodowego<br />
byli podzieleni na dwie grupy językowe<br />
w zależności od języka, w którym składali<br />
ślubowanie.<br />
• Wprowadzono specjalne procedury<br />
decyzyjne w parlamencie, np. w postaci wymogu<br />
obecności przy głosowaniach większości<br />
z każdej grupy językowej.<br />
• Wprowadzono tzw. procedurę alarmową<br />
umożliwiającą odrzucenie projektów<br />
ustaw i budżetu w sytuacji, kiedy 75% deputowanych<br />
z danej grupy językowej uzna<br />
propozycję za szkodliwą dla relacji między<br />
Wspólnotami. Ostateczną decyzję miał<br />
wówczas podejmować rząd centralny.<br />
Kolejne zmiany, datowane na okres<br />
1980-1981, wprowadzały pojęcie Wspólnot<br />
(nowelizacja konstytucji wnosiła zmiany<br />
do nazewnictwa Wspólnot – określenia<br />
„niderlandzka” i „niemiecka” zastąpiono<br />
odpowiednio słowami „fl amandzka” i „niemieckojęzyczna”)<br />
w miejsce Wspólnot Kulturalnych.<br />
Defi niowały one również pierwsze<br />
kompetencje Wspólnot, jak i dokładne<br />
terytorium Regionów. Poza władzą centralną<br />
powstały politycznie niezależne jednostki<br />
związkowe (Wspólnoty, Regiony), które<br />
otrzymały własne parlamenty (Rady)<br />
i własne rządy (Egzekutywy). Reformy te<br />
przewidywały także procedury, które miały<br />
uregulować współpracę między państwem<br />
a Wspólnotami i Regionami. W ten sposób<br />
w kraju nad Mozą i Skaldą zostały utworzo-<br />
78<br />
ne zręby państwa federalnego, na których<br />
można było oprzeć kolejne reformy z 1988<br />
i 1993 r. 8 . Ustawa z 1980 roku przewidywała<br />
także utworzenie Trybunału Arbitrażowego<br />
do regulowania kolizji między ustawami<br />
i dekretami oraz czuwania nad przestrzeganiem<br />
rozdziału kompetencji.<br />
W trzeciej reformie (1988-1989) centralny<br />
Region Stołecznej Brukseli, który<br />
już wprowadzono do konstytucji, ale w rzeczywistości<br />
jeszcze nie istniał, został zorganizowany,<br />
aczkolwiek z cechami różniącymi<br />
go od pozostałych regionów. Ponadto<br />
Wspólnoty rozszerzyły swoje uprawnienia<br />
w dziedzinie oświaty, natomiast Regiony<br />
uzyskały pełną odpowiedzialność za infrastrukturę,<br />
transport publiczny, zatrudnienie,<br />
zużycie i konserwację zasobów naturalnych.<br />
Zgodnie z założeniami kolejnej modyfi -<br />
kacji, wprowadzonej w 1993 r., Belgia ofi -<br />
cjalnie stała się państwem federalnym. Tym<br />
samym Wspólnoty i Regiony zostały uznane<br />
za suwerenne składowe obok poziomu<br />
federalnego. Otrzymały one nowe uprawnienia,<br />
z których najważniejszym było prawo<br />
do zawierania traktatów międzynarodowych<br />
w sprawach należących do wyłącznej<br />
kompetencji tych jednostek. W praktyce<br />
władze federalne zachowały kompetencje<br />
odnośnie obrony narodowej, wymiaru<br />
sprawiedliwości, bezpieczeństwa, ubezpieczeń<br />
społecznych i polityki fi skalnej oraz<br />
monetarnej 9 . W ramach reformy Wspólnotom<br />
i Regionom przekazano dodatkowe<br />
środki fi nansowe. Ustanowiono też wybory<br />
bezpośrednie do rad wspólnot i regionów.<br />
8 Ibidem, s. 81.<br />
9 D. Długosz, Samorząd terytorialny a federalizm,<br />
Ośrodek Informacji i Dokumentacji Rady<br />
Europy – Centrum Europejskie Uniwersytetu Warszawskiego,<br />
Biuletyn <strong>nr</strong> 2, Warszawa 1996, s. 33.
Change language