zeszyt nr 10/2011 - Zbliżenia Interkulturowe
zeszyt nr 10/2011 - Zbliżenia Interkulturowe
zeszyt nr 10/2011 - Zbliżenia Interkulturowe
Sie wollen auch ein ePaper? Erhöhen Sie die Reichweite Ihrer Titel.
YUMPU macht aus Druck-PDFs automatisch weboptimierte ePaper, die Google liebt.
Recenzje<br />
373 strony dokumentacji i 91 stron<br />
uwag do dokumentacji stanowią pasjonującą<br />
lekturę na temat tworzenia się pola literackiego<br />
i kulturalnego we wczesnych latach<br />
NRD. Wydawca posilił się na wielka<br />
dokładność w przedstawianiu i omówieniu<br />
pewnych dziś czasami niezrozumiałych wypowiedzi<br />
czy zachowań. Sporządzona tu dokumentacja<br />
może stanowić znakomite źródło<br />
pozyskiwania materiałów do dalszych<br />
prac naukowych, poświęconych nie tylko<br />
omawianemu tu okresowi, ale jest ona nieodzownym<br />
kompendium wiedzy dla każdej<br />
rozprawy, bazującej na tematyce tworzenia<br />
się pól literackich, kreowania obrazu<br />
pamięci zbiorowej, podstaw ideologicznych<br />
systemu literatury w NRD. Kongresy te stanowiły<br />
bowiem moment utorowania drogi<br />
dla środowiska literackiego NRD, a podnoszone<br />
tu postulaty okazywały się obowiązujące<br />
i dla kolejnej generacji pisarzy NRD.<br />
W protokołach spotkania pisarzy znajdują<br />
się interesujące wypowiedzi polskich literatów,<br />
których treści warte są poddania opracowaniu<br />
literaturoznawczemu. Na II Kongres<br />
Związku Pisarzy przybyli Mieczysław<br />
Jastrun, Jerzy Andrzejewski i Tadeusz Borowski.<br />
Podczas III Kongresu na zaproszenie<br />
Związku Pisarzy gościł w Berlinie Leon<br />
Kruczkowski.<br />
Wypowiedź Jastruna, wprawdzie niewielka<br />
pod względem objętościowym,<br />
ale za to żarliwa w swoich zapewnieniach<br />
o przyjaźni, porozumieniu, konieczności<br />
podejmowania wspólnych działań wobec<br />
zagrożeń ze strony amerykańskiego imperializmu<br />
i kapitalizmu, wskazała na nową<br />
drogę literatury polskiej. Literatura powstająca<br />
w Polsce powinna stanowić „oręż postępowego<br />
(słowo to pojawia się w nawet<br />
nie dwu-stronicowym tekście aż siedem<br />
razy) społeczeństwa w walce o zachowanie<br />
168<br />
pokoju i demaskowanie imperialistycznej<br />
dywersji”.<br />
Przesłanie Jerzego Andrzejewskiego,<br />
przemawiającego 5 lipca 1950 roku, wskazywało<br />
na jednorodność stanowisk pisarzy<br />
polskich i niemieckich (NRD). I Andrzejewski<br />
mówił o „konieczności walki z wrogiem<br />
kapitalistycznym, podkreślił funkcję<br />
pisarza w uwolnieniu świata od sprzeczności,<br />
które przyniósł ze sobą kapitalizm, formalizm,<br />
kosmopolityzm i epoka hegemonii<br />
mieszczańskiej”.<br />
Tadeusz Borowski wziął udział w dyskusji<br />
podsumowującej Kongres. W dość<br />
długim przemówieniu (ok. 30 min., każdy<br />
mówca miał do dyspozycji <strong>10</strong> min.) przedstawił<br />
kluczowe punkty Kongresu Polskich<br />
Literatów, który kilka dni wcześniej zakończył<br />
swe obrady. Do najważniejszych<br />
punktów sesji należały: „określenie stosunku<br />
literatury do rozpadającego się kapitału,<br />
wskazanie na związki z literaturą Związku<br />
Radzieckiego oraz pozycję młodych<br />
literatów, którzy decydować będą o obrazie<br />
literatury polskiej”. Prelegent podkreślił<br />
nierozłączność tej tematyki z „wolą walki<br />
o socjalistyczny realizm w literaturze,<br />
z potrzebą przedstawienia człowieka i życia<br />
zgodnie z historyczną i socjalna prawdą”.<br />
Borowski wezwał niemieckich kolegów<br />
do „podjęcia zjednoczonej walki artystycznej<br />
i politycznej przeciwko wspólnym wrogom”.<br />
23 maja 1952 roku, w obradach II Kongresu<br />
Związku Pisarzy w NRD, głos zabrał<br />
Leon Kruczkowski, którego przemówienie<br />
przywoływało poglądy i stwierdzenia<br />
mówców II Kongresu. Kruczkowski zakończył<br />
swe wystąpienie apelem, skierowanym<br />
do zebranych: „Niech żyje niemiecka, narodowa<br />
literatura w walce o jednorodne, pokojowe,<br />
demokratyczne i niezależne Niem-
Change language