zeszyt nr 10/2011 - Zbliżenia Interkulturowe

skąd jesteście. Był to żołnierz dywizji gen.
Maczka. Kiedy mu powiedzieliśmy skąd
jesteśmy, powiedział: nie dziwcie się, niewolnik
jest własnością tego, który go weźmie
i robi z nim co chce […] Zaprowadzono
nas do obozu jenieckiego. W kolejnym
obozie było nas już sporo. Tam zjawił się
ofi cer werbunkowy szukający ochotników
do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie.
Zgłosili się wszyscy. Wkrótce zaprowadzono
nas do jakiegoś portu, skąd mieliśmy
wypłynąć do Anglii. Przedtem jeszcze jakiś
ofi cer przemówił: żołnierze, jesteście ochotnikami,
wojna się jeszcze nie skończyła, niejeden
z was może polec, niejeden może zostać
kaleką, kto nie czuje się Polakiem niech
wystąpi, wróci do obozu i będzie traktowany
jak każdy jeniec niemiecki. Nie wystąpił
nikt. Po spokojnym przepłynięciu kanału
La Manche wyładowano nas w jakimś porcie
w Szkocji. Był to koniec sierpnia lub początek
września 1944 roku […].
Wróciłem do kraju w czerwcu 1947 r.
W urzędzie kazano mi pisać prośbę o zaniechanie
ścigania, a na posterunku zgłaszać
się 2 razy w tygodniu. Siedemdziesiąte
urodziny matki w sierpniu 1948 r. były,
jak się okazało, pierwszym i ostatnim powojennym
spotkaniem rodzinnym. Zagrożona
aresztowaniem siostra Anna musiała
się ukrywać i to niedługo po powrocie
z obozu koncentracyjnego w Ravensbrück.
Mieszkałem z matką. Zaczęły się poszukiwania
siostry. Pewnej nocy ktoś dobija się
do drzwi. Padły tylko dwa słowa – rewizja,
prowadź: pokoje, strych, piwnice, obora,
stodoła, gdzie dostałem już «zaliczkę».
W ostatnim pokoju zaczęła się wreszcie rozmowa,
naturalnie ich służbowym językiem:
ty s…synu wróciłeś z zachodu jako szpieg,
gdzie masz broń? Wróciłem bez broni!
A ty s…synu, gdzie ta twoja siostrzyczka?
Józef Musioł: Miłość ze zbrodnią państwa w tle
Nie wiem, nie mam obowiązku pilnowania
starszej siostry. Ty s…synu, my ci zaraz
przypomnimy, kładź się na brzuch, stopy
do góry i linką odpiętą od pasa. Śladu
nie było, ale parę dni chodziłem jak po rozżarzonym
żużlu. Na koniec: ty s…synu, jak
do trzech dni nie wydasz siostry, zamordujemy,
a jak piśniesz słowo żeśmy tu byli,
popamiętasz. Spokój nie trwał jednak długo.
W 1949 r. aresztowanie mieszkającego
w Katowicach brata Dominika («Kordiana»),
a w 1950 r. aresztowanie mieszkającego
w Krakowie brata Stanisława («Kmicica»)
– «zaplutych karłów reakcji» […]
W 1956 r. wracają z więzienia bracia, ujawnia
się siostra Anna.”
Bohater – ofi ara stalinizmu
Dramat Ślązaka – twórcy i dowódcy największego
Zgrupowania „Żelbet” Armii
Krajowej na południu Polski – rozegrał się
w trzech aktach. Akt pierwszy to czas, gdy
Dominik Ździebło – znany pod konspiracyjnym
pseudonimem „Kordian” – jako
młody ofi cer gen. Franciszka Kleeberga
ucieka z niemieckiej niewoli i w okupowanym
Krakowie organizuje armię podziemną.
Zmuszony jest podejmować decyzje
o życiu podległych mu żołnierzy i cywilnej
ludności polskiej. W tym okresie za walkę
z okupantem hitlerowskie gestapo więzi
jego matkę, a dwie siostry osadza w obozie
zagłady. On sam, wcielając się w wiele postaci,
ścigany jest przez władze III Rzeszy –
od r. 1939 do stycznia 1945 […]
Akt drugi rozgrywa się po wkroczeniu
Armii Czerwonej, która z jednej strony
wyzwala nasz kraj, z drugiej, niczym lawa,
zalewa Polskę i niszczy podziemną Armię
Krajową związaną z Rządem RP w Londynie.
Wtedy to dowódcy AK, w tym „Kor-
95