zeszyt nr 10/2011 - Zbliżenia Interkulturowe

Wspomnienia
ność „Kordian” wyszedł po 81 miesiącach
i 3 dniach pozbawienia wolności. W czasie
pobytu w więzieniu do mieszkania jego rodziny
dokwaterowano funkcjonariuszy UB.
Kiedy Dominika aresztowano, badanie lekarskie
wykazało, iż był zdrowy i pełen sił.
Gdy opuścił ubeckie kazamaty w Warszawie
– był w ciężkim stanie i wymagał leczenia
szpitalnego – to rezultaty metod, które stosowano
wobec autentycznych bohaterów.
Od sierpnia 1959 ten pełen zapału 45
letni mężczyzna przeszedł na rentę inwalidzką.
W kwietniu 1961 miał pierwszy zawał
serca, drugi 13 stycznia 1962 dopadł
go na ulicy i okazał się śmiertelny. Na ruchliwej
ulicy Katowic konał, wśród zgiełku
przechodniów, wielki Polak, najwybitniejszy
dowódca AK ze Śląska, wspaniały
człowiek, który – jak twierdzą niektórzy
żołnierze AK – swoją odpowiedzialną postawą
dowódcy przyczynił się do uratowania
nie tylko wielu Polaków, ale i pomnika
naszej kultury i historii – Krakowa.
„Kordian” pozostawił żonę Helenę –
więźniarkę radzieckich kazamatów i dalekiej
Syberii, żołnierza Pomocniczej Służby
Kobiet u Andersa oraz trzech synów: Jana
(inżyniera i dyrektora śląskich kopalń),
Zbigniewa i Jacka (lekarzy) […].
Helena Danowska-Ździebło
Miłość, Syberia i powrót do kraju
[…] Byłam jedynaczką wychowywaną
na uczciwego człowieka, niosącego zawsze
pomoc potrzebującym, w atmosferze wielkiego
patriotyzmu. Gdy miałam 14 lat poznałam
Dominika, mego przyszłego męża
[…] Był styczeń 1936. W latach 1937/38
Dominik pracował w Katowicach […] 27
VIII 1939 rano pożegnałam Dominika
98
przed wyjazdem do jednostki wojskowej
w Brześciu; parę dni wcześniej zostałam narzeczoną
Dominika, mając siedemnaście
lat. Przyrzekliśmy sobie jeszcze raz dozgonną
miłość i wierność […]
1 IX 1939 skończyło się moje cudowne
dzieciństwo. Wieczorem zostaliśmy ewakuowani
wojskowym samochodem, w którym
oprócz kierowcy było trzech żołnierzy
[…] Sądziłam, że w jakiś sposób dotrzemy
do Krakowa, do rodziny mojej mamy. Jednak
wzdłuż drogi w kierunku na Wadowice
przez Oświęcim, wypełnionej uciekającymi,
byliśmy stale bombardowani z samolotów
niemieckich […] Dojechaliśmy do Lwowa,
skąd skierowano nas na północ […] przez
Równe dotarliśmy do Międzyrzecza Korzeckiego,
do leśniczówki. To był 16 września.
Następnego dnia ojciec powiedział:
„moje dziecko, to koniec nie tylko mojego
życia, ale twojego też”. Nigdy tych słów,
jakże prawdziwych, nie zapomnę.
W lutym 1940 leśniczy dostał nakaz
od Rosjan dowiezienia nas do Równego,
do transportu kolejowego wywożącego Polaków
na Sybir. Była ostra zima, masa śniegu.
Odwiózł nas syn leśniczych – Kazik;
po dłuższej rozmowie z żołnierzem sowieckim,
za trzy butelki wódki i trochę pieniędzy,
zostaliśmy uratowani […] ale później
i nas wywieziono 29 VI na Syberię […]
wsadzono do długiego pociągu towarowego,
było ciasno, duszno i bardzo smutno.
Prawie wszyscy codziennie płakali. Warunki
sanitarne transportów urągały wszelkim
potrzebom ludzkim. Dwutygodniowa podróż
w bydlęcych wagonach dziesiątkowała
zesłańców […] z Asina, nad rzeką Czułym,
trzy dni wieziono nas barką, którą transportowano
konie i nie posprzątano po nich.
W czasie tej drogi dawano nam tylko kromkę
chleba i wrzątek raz na dzień.