De maskers van Odin

114 DE MASKERS VAN ODIN
elkaar in aanzwellende levensgolven opvolgen. De vala verpersoonlijkt
het verslag van het verleden: haar herinnering
die teruggaat tot in de ‘voortijd’ roept beelden op van negen
vroegere wereldbomen, die sinds lang zijn verdwenen en
nu herleven.
Völuspá is de reactie van de sibille op Odins zoektocht
naar wijsheid. Het kosmische verslag wordt geraadpleegd
door Alvader – bewuste, goddelijke intelligentie die zich
periodiek manifesteert als een heelal, gedreven door de
drang om ervaring op te doen. Hij is de wortel van alle
levens die het samenstellen, immanent in ieder deel van de
werelden ervan, en toch erboven verheven. Wanneer de
vala Odin aanspreekt als ‘al jullie heilige verwanten’, dan
laat dit niet alleen de nauwe band zien die alle wezens met
elkaar verbindt, maar het identificeert hen ook met de god
op zijn zoektocht. Odins geciteerde wens om ‘de oorsprong,
het leven, en het doel van werelden’ te leren kennen is een
middel om deze informatie te onthullen ten behoeve van
alle ‘grote en kleine zonen van Heimdal’ (1) 3 – alle bestaande
levensvormen in dit zonnestelsel, Heimdals gebied
– en, tussen twee haakjes, ten behoeve van de toehoorders.
Voor hen die een godheid beschouwen als een volmaakte,
alwetende, alomtegenwoordige en onveranderlijke
persoon, kan het vreemd zijn om een god aan te treffen
die informatie ergens over vraagt, vooral in werelden lager
dan zijn eigen goddelijke sfeer. In de mythen zijn godheden
echter niet statisch, onveranderlijk in hun goddelijke
volmaking, maar groeiende, lerende intelligenties in vele
gradaties. De Völuspá gebruikt een poëtisch hulpmiddel
om aan te geven dat bewustzijn de werelden van de stof
binnengaat om te leren, te groeien, en een ruimer begrip te
3 Losse getallen verwijzen naar verzen van het lied dat in de
titel van het hoofdstuk wordt genoemd.