De maskers van Odin

6 DE MASKERS VAN ODIN
sten, legenden, opera’s, en mythen, zonder betekenis blijven,
een omslag zonder boek, een lijst om een leeg doek.
Maar als we de innerlijke betekenis van de mythen proberen
te achterhalen, ontdekken we misschien dat ze inderdaad
een waardevolle tijdcapsule zijn – niet vol dingen,
maar boordevol wijsheid die in de vorm van verhalen ons
erfgoed van alles wat van blijvende waarde is, intact houdt.
De taal van mythen
Mythologie is niet slechts een verzameling verhalen; het
is een taal. Zoals andere talen gebruikt het symbolen om
ideeën over te brengen volgens gebruikelijke gedachteassociaties:
symbolen zoals ‘op’, ‘hoog’, ‘verheven’ geven
dingen aan die edel en verheffend zijn, en ‘neer’, ‘laag’, en
‘minderwaardig’ dingen die onedel en ongewenst zijn.
Een soort symbool dat in de Edda’s vaak wordt aangetroffen
is de ‘kenning’ [een poëtische omschrijving]. Er
werd namelijk gedacht dat als je aan een vreemdeling je
werkelijke naam zou geven, hij daardoor macht over je zou
krijgen, en dus werd de voorkeur gegeven aan een beschrijvend
epitheton, een kenning. Om de Edda’s te begrijpen
moeten we daarom de etymologie van de namen onderzoeken,
want dit zal ons in de meeste gevallen een sleutel geven
tot de rol die een karakter in een bepaalde situatie speelt.
We hebben geprobeerd de kennings te vertalen wanneer ze
voorkomen, om de lezer de gelegenheid te geven om zelf
hun betekenis te achterhalen. Vaak wordt een kenning ook
gebruikt om de aandacht te vestigen op dàt aspect van een
persoon of voorwerp dat op dat moment relevant is.
Wanneer bijvoorbeeld de treurende Idun ligt te huilen,
gevallen uit de levensboom, vertelt het verhaal hoe ‘tranen
langs haar slapen rolden’. Men kan dit natuurlijk vertalen
met ‘uit haar ogen’, maar dat zou het gedicht beroven van