Türkiye'de Yükseköğretim: Karşılaştırmalı Bir Analiz - SETA
Türkiye'de Yükseköğretim: Karşılaştırmalı Bir Analiz - SETA
Türkiye'de Yükseköğretim: Karşılaştırmalı Bir Analiz - SETA
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
DÜNYADA YÜKSEKÖĞRETİM SİSTEMLERİ<br />
siyasi oluşumlarda, yükseköğretimdeki öğrenci ve öğretmenlerin<br />
rolü büyük olmuştur. Dahası, toplumdaki değişimin etkisi de öncelikli<br />
olarak eğitim sürecinde ve eğitim kurumlarında görülmüştür.<br />
Polonya, 1990 sonrası örnek bir performans sergileyerek, 15 yıllık<br />
dönemde, öğrenci sayısında neredeyse % 500’lük bir artış sağlamıştır.<br />
19–24 yaş grubu için yükseköğretime katılım oranı, 1991 yılında<br />
% 9.8 iken, 2004 yılında bu oran % 36.8 olmuştur. Benzer şekilde,<br />
lisansüstü öğrenci sayısı 1991 yılında 56.000 iken bu sayı 2004’te 384.<br />
ooo’e ulaşmış ve yaklaşık % 580’lik bir artış gerçekleşmiştir (Fulton<br />
vd., 2007).<br />
Polonya Anayasasında, yükseköğretimle ilgili herhangi bir özel<br />
bir madde yoktur. Anayasa’nın 70. maddesinin 5. bendi, üniversitelerin<br />
özerkliğini, yasalar çerçevesinde, teminat altına almaktadır.<br />
3.6.1. Giriş Sistemi<br />
Polonya’da yükseköğretime giriş için liseyi bitirirken olgunluk<br />
sertifikası almak gerekir. Ayrıca üniversite giriş sınavı yapılmaktadır.<br />
Polonya’da yükseköğretim öğrencilerinden harç alınmamasına karşılık,<br />
ikinci öğretim veya akşam öğretimi yapan öğrencilerden harç<br />
alınmaktadır. Bu nedenle, öğrenciler harç ödemeden okumak için,<br />
üniversite giriş sınavında yarışmaktadırlar. <strong>Yükseköğretim</strong> kurumları,<br />
bu şartların dışında kendi giriş şartlarını belirleyebilmektedirler.<br />
3.6.2. Yönetim<br />
1989’da yükseköğretim sisteminde de bazı değişikler olmuş, üniversiteler<br />
bütçe bakımından devlete bağımlı olsalar da, yönetim ve<br />
müfredat bakımından daha özerk haklara sahip olmuşlardır. Ayrıca<br />
1990’da çıkarılan yükseköğretim yasasıyla birlikte, akademik özgürlük<br />
garanti altına alınmıştır. İdari özerklik artırılmış ve mali özerklik<br />
verilmiştir. Katolik üniversitelerin dışında, kâr amacı gütmeyen vakıf<br />
üniversitelerinin kurulmasına izin verilmiş ve böylece kapasite artırımı<br />
sağlanmıştır. 1990’lı yıllarda, özellikle özel üniversite sayısında<br />
çok büyük artış sağlanmıştır.<br />
Polonya Genel <strong>Yükseköğretim</strong> Kurulu, seçilmiş üyelerden oluşur<br />
ve temel işlevi, Bakana tavsiyelerde bulunmaktır (Fulton vd., 2007).<br />
111
Change language