Türkiye'de Yükseköğretim: Karşılaştırmalı Bir Analiz - SETA

TÜRKİYE’DE YÜKSEKÖĞRETİMİN TEMEL MESELELERİ
sı öngörülmüştür. Rapor, devlet üniversitelerinin her beş yılda ön
lisans ve lisans öğrencilerinin sayısını ortalama 250.000 civarında
artırmayı öngörmüştür. Rapor, yüksek lisans eğitimi alan öğrenci
sayılarında, lisans öğrenci sayısındaki artışa nispetle daha hızlı bir
büyüme öngörmüştür. Bu düzeydeki öğrenci sayılarında, her beş
yılda yaklaşık 100.000 öğrencilik bir kapasite artışı öngörülmüştür.
Öğretim üyesi başına düşen öğrenci sayısının, MYO’larda 57’den
24’e düşürüleceği, üniversitelerin lisans ve lisansüstü programlarında
32’den 17’ye düşürüleceği kabul edilmiştir. Bu kabuller altında,
üniversitelerin öğretim üyesi sayısının 20 yılda 32.000’den 150.000’e
yükselmesi gerekecektir.
Tablo 9: Yükseköğretim sistemi için kestirimler, 2005–2025.
Kaynak: YÖK, 2007.
Raporda devletin öğrenci başına yaptığı harcamanın 4,095
YTL’den 8,200 YTL’ye çıkartılacağı varsayılmıştır. Bunun gerçekleşmesi
için, Gayrisafi Yurtiçi Hâsılanın (GSYİH) yılda % 5 artacağı kabul
edilirse, yükseköğretim bütçesinin GSYİH içindeki payının 2005
yılında % 1,082’den 2010’da % 1,378’e, 2015’de % 1,596’ya, 2020’de
% 1,784’e, 2025’de % 1,935’e yükselmesi gerekmektedir. Oysa 2005–
2008 yılları arasındaki eğilimden hareketle, yükseköğretim ödeneklerinin
kısa vadede önemli ölçüde artırılmasını beklemek gerçekçi
görünmemektedir. 2005 yılı itibariyle yükseköğretim bütçesinin toplam
bütçe içindeki payı % 3.4 ve Gayrisafi Milli Hâsıla (GSMH) içindeki
payı ise % 1.085’dir. 2008’de ise bu rakamlar % 3.1 ve % 1.021’e
düşmüşlerdir (bkz. Tablo 10).
185