Türkiye'de Yükseköğretim: Karşılaştırmalı Bir Analiz - SETA
Türkiye'de Yükseköğretim: Karşılaştırmalı Bir Analiz - SETA
Türkiye'de Yükseköğretim: Karşılaştırmalı Bir Analiz - SETA
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
TÜRKİYE’DE YÜKSEKÖĞRETİM<br />
şünülmektedir. Neredeyse bütün gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde<br />
eğitim, yükseköğretim de dâhil olmak üzere ağırlıklı olarak<br />
hâlâ kamu tarafından sunulmaktadır. Bunun temel nedeni, eğitimin<br />
sadece bireysel değil, aynı zamanda toplumsal sonuçlarının da olmasıdır.<br />
Bununla birlikte, Hindistan, Filipinler Cumhuriyeti ve Bangladeş<br />
gibi gelişmekte olan kimi ülkelerde, öğrencilerin çoğu özel üniversitelere<br />
devam etmektedirler. Bunun sebebi, özellikle gelişmekte<br />
olan ülkelerde devletin, eğitim konusunda giderek artan bir kaynak<br />
yetersizliği ile karşı karşıya olmasıdır. Eğitimin kâr amacı gütmeyen<br />
bir girişim olarak görülmesi, onun birtakım bireysel, toplumsal<br />
ve ekonomik yararları olmadığı anlamına gelmez. Bununla birlikte<br />
eğitimin giderek bir mal olarak tanımlanması ve eğitim piyasasının<br />
oluşması sonucu, artık özel sektör de bu alana ciddi yatırım yapmaktadır.<br />
21. yüzyılın ilk çeyreğinde ekonomi, siyaset, bilim ve kültür gibi<br />
alanlarda yaşanan karmaşık değişimler, bir taraftan bilgiye dayalı<br />
küresel ekonomi ve rekabetin gerekleri doğrultusunda adımlar atılmasını<br />
gerektirirken, diğer yandan bu ekonomik amaçlar yanında<br />
üniversitelerin kültürel, ahlaki ve entelektüel amaçlarının da sürdürülmesi<br />
kaygısını gündeme taşımaktadır. Üniversiteler küresel<br />
ekonominin hem aktörleri hem de seyircileri konumundadır. <strong>Bir</strong><br />
başka ifade ile hem yaşanılan değişimin gerisindeki itici ve yenilikçi<br />
güçtürler hem de dünyamızı dönüştüren güçlere tabidirler (Egron-<br />
Polak, 2005).<br />
Türkiye’de de eğitim, genellikle kamunun sunması gereken bir<br />
hizmet olarak algılanmakta ve bir kamu hizmeti olarak sunulmaktadır.<br />
Buna bağlı olarak, yükseköğretime ayrılan kaynakların çoğunluğu<br />
kamudan karşılanmaktadır. Türkiye’de özel eğitim kurumlarının<br />
sayısı, Batı ülkeleriyle karşılaştırıldığında oldukça sınırlıdır. Çünkü<br />
Anayasa’ya göre, vakıf üniversiteleri kâr amacı güdemezler. Özel üniversitelere<br />
izin verilmemesinin nedenlerinin, kâr amacı güden kurumların<br />
kaliteyi düşüreceği inancı ve eğitim kurumlarını denetim<br />
altına alma isteği olduğu söylenebilir. Türkiye’de üniversiteler, sınırlı<br />
bir gruba eğitim sunan yer olarak görülmüştür. Ancak Türkiye dâhil<br />
hemen bütün ülkelerde kitle eğitiminin gelişmesine bağlı olarak üni-<br />
66
Change language