Türkiye'de Yükseköğretim: Karşılaştırmalı Bir Analiz - SETA

DÜNYADA YÜKSEKÖĞRETİM SİSTEMLERİ
den sorumludur. Yönetici, yeni programların açılması, programların
güncellenmesi, öğrenci kabulü ile ilgili prosedürlerin belirlenmesi
ve akademik destek birimlerinin yönetilmesi gibi işleri yürütürler.
Dekanlar, akademik yöneticiye karşı sorumludurlar ve kendi fakültelerindeki
eğitim, araştırma ve hizmet programlarını yönetirler. Danışma
kurullarının görüşlerini alarak bütçe, fiziki ortam ve personel
işlerinden de sorumludurlar. Dekanlar, bölüm yönetimiyle ilgili bazı
sorumluklarını bölüm başkanlarına devrederler. Bölüm başkanı, bazı
üniversitelerde bölümdeki öğretim üyeleri tarafından bazılarında ise,
öğretim üyelerinin görüşlerine ağırlık verilerek, dekan ve akademik
yöneticiler tarafından belirlenir. Bölüm başkanı, bölümdeki bütçe,
fiziki ortam, eğitim, araştırma ve hizmet işlerinden sorumludur ve
üniversitede bölümü temsil eder (Hammond, 2002).
ABD’deki çoğu üniversite ve kolej tek bir kurul tarafından yönetilmemektedir.
New York Eyalet Üniversitesi (SUNY) ve California
Üniversitesi (UC) gibi çok kampüslü/üniversiteli yükseköğretim sistemleri
vardır. Bu kampüslerin her biri kendine özgü misyon, program
ve politikalara sahiptir. Sistemi oluşturan kurumların, kendi
rektörleri vardır. Dokuz kampüslü dev bir üniversite olan California
Üniversitesi, dünyadaki en büyük öğretim, araştırma ve toplum
hizmeti kuruluşlarından biridir. California Anayasası gereği, üniversitenin
yönetimi, eyaletin “İdare Heyeti” (Board of Regents) olarak
adlandırılan kurula bırakılmıştır. Bu kurulun 26 üyesinin 18’i, eyalet
valisi tarafından 12 yıllık süreler için, 1 üyesi de kurul tarafından öğrenciler
arasından seçilerek bir yıl için atanır. Geri kalan doğal yedi
üye ise konumları nedeniyle üyedirler: Vali, Vali Yardımcısı, Eyalet
Meclis Başkanı, Kamu Eğitimi Başkanı, Mezunlar Birliği Başkanı ve
Başkan Yardımcısı ile California üniversite sisteminin Başkanı (President).
President, tüm üniversite sisteminin başıdır; sistem içindeki
her bir kampüsün başındaki yönetici ise Chancellor’dır. Chancellor,
İdare Heyeti tarafından atanır. 64 kampüslü New York Eyalet Üniversitesinin
ise Mütevelli Heyetinin 16 üyesinin 15’i eyalet senatosunun
onayı ile Eyalet Valisi tarafından atanır. Öğrenci Meclisinin
başkanı ise 16. üyedir. Mütevelli Heyeti, çok kampüslü sistemin başı
olan Chancellor ile 64 kampüsün her birindeki President’ı ve bu kampüslerin
yönetici kurullarını atar (Doğramacı, 2007).
97