Türkiye'de Yükseköğretim: Karşılaştırmalı Bir Analiz - SETA

More documents

Recommendations

Info

TÜRKİYE’DE YÜKSEKÖĞRETİMİN TEMEL MESELELERİ • Üniversiteler, iş dünyası, kamu kurumları, özel şirketler ve toplum arasındaki ilişkileri güçlendirmek ve ekonomik ve toplumsal kalkınmaya katkı sağlamak, • <strong>Yükseköğretim</strong>de izlenecek ülke stratejilerini belirlemek, • Üniversitelere yapılacak ödemelerin hesaplanmasında kullanılacak performans göstergelerini belirlemek (bkz. 5.3. Mali Özerklik). 5.2. Kurumsal Yönetim 1981’de YÖK’ün kurulmasıyla birlikte getirilen 2547 sayılı Kanun’un 13. maddesi şöyledir: Üniversite tüzel kişiliğinin temsilcisi olan rektör, <strong>Yükseköğretim</strong> Kurulunun önereceği yükseköğretimden sonra en az 15 yıl başarılı hizmet vermiş, tercihen devlet hizmetinde bulunmuş ikisi üniversitelerde görevli profesörlerden olmak üzere dört kişi arasından devlet başkanınca beş yıl için atanır. Süresi biten rektör yeniden atanabilir. 7 Temmuz 1992 tarihinde çıkarılan bir yasayla, yukarıda zikredilen 13. madde kaldırılmış ve rektörlük atamasıyla ilgili olarak halen devam etmekte olan uygulama başlatılmıştır. Dönemin YÖK Başkanı İhsan Doğramacı, rektörlerin seçimle geldiği bir sistemi kabul etmemiş ve görevinden istifa etmiştir (Doğramacı, 2007). Rektör atamalarındaki mevcut uygulamaya göre, öğretim üyelerince yapılan seçimde en yüksek oyu alan 6 aday, YÖK tarafından 3’e indirilmekte ve Cumhurbaşkanına sunulmaktadır. Cumhurbaşkanı, üç kişiden birini rektör olarak atamaktadır. Mevcut rektör ataması uygulaması, öğretim üyelerinin görüşlerini dikkate almadığı gerekçesiyle toplumun farklı kesimlerince eleştirilmektedir. Cumhurbaşkanlarının rektörlük seçimlerinde en yüksek oyu almayan öğretim üyelerini rektör olarak ataması, kamuoyunda sürekli tartışılmaktadır. Mevcut rektörlük atama usulüne bir alternatif olarak, tamamen seçim sistemine geçilmesi, öğretim üyeleri tarafından istenmekte (Pollmark, 2003a) ve bu yaklaşım, özellikle büyük üniversiteler için YÖK’ün (2007) strateji raporunda da desteklenmektedir. Buna göre, öğretim üyeleri tarafından yapılan seçimde en yüksek oyu alan kişi rektör olarak atanır. Ancak bu görüşü, Türkiye’de öğretim üyeleri- 167
TÜRKİYE’DE YÜKSEKÖĞRETİM nin, üniversiteleri adeta kendi mülkleri olarak gördükleri ve dışarıdan yönetime müdahaleye karşı çıktıkları gerekçesiyle eleştirenler de bulunmaktadır (Ergüder, 2008). Rektörün belirlenmesinde seçim sisteminin en büyük eksikliği ya da en sorunlu yanı, rektörlerin bizzat kendilerinin öğretim üyelerini atamaları yani onları işe almaları ve daha sonra işe aldıklarının rektörlük seçimlerinde oy kullanmalarıdır. Bu soruna bir çözüm olarak, yardımcı doçent kadrosuna alınan akademisyenlerin üç yıl çalıştıktan sonra (TÜSİAD, 2004) oy hakkını edinmeleri önerilmişse de, bu öneri da aslında sorunu çözmeyecektir. Çünkü rektör kendi yandaşları için doçent veya profesör kadrosu da açabilir. Benzer şekilde, YÖK (2007) tarafından önerilen, “en az iki yıldır o üniversitede kadrolu öğretim üyesi olarak” (s. 165) çalışanların rektörlük seçiminde oy kullanabilme hakkı elde etmesi, içerdiği totoloji nedeniyle de sorunludur. Çünkü bir üniversitede öğretim üyesi olarak kadro elde etmek rektörün inisiyatifindedir. Seçim sisteminin bütün bu sayılan sakıncalarına rağmen, öğretim üyelerinin çoğunluğunun seçimden yana olduklarını hatırlatalım. Her ne kadar Türkiye’de seçim sistemine geçilmesi sıklıkla dile getirilse de, Batı’da böyle bir sistem neredeyse hiç kalmamıştır. Daha önce işaret edildiği üzere, İngiltere, ABD, Almanya ve Hollanda gibi ülkelerde, yalnızca kendi seçtiği organlar eliyle yönetilen üniversite kalmamıştır (Doğramacı, 2007). Bilindiği üzere, Kıta Avrupası ülkelerinde, ilgili Eğitim Bakanlarının yani hükümetin devlet üniversiteleri üzerinde son derece etkin bir rolü vardır. İngiltere ve ABD gibi ülkelerdeki üniversiteler ise, Yöneticiler Kurulu veya Mütevelli Heyeti niteliğindeki ara kuruluşlar tarafından yönetilmekte ve bu tür kurulların üyelerinin çoğu, o üniversitenin mensubu olmayan kişilerden oluşmakta ve seçilmiş valiler tarafından atanmaktadır. Rektörlerin belirlenmesinde uygulanan mevcut düzenlemeye bir alternatif şudur: Kısa vadede köklü üniversitelerin, orta vadede bütün üniversitelerin birer kanunu ve “Yöneticiler Kurulu”/“Mütevelli Heyeti” olmalı, üniversitenin genel gidişatını tayin eden ilkeler ve rektör, bu kanun ve heyet tarafından düzenlenip belirlenmelidir. Kuşkusuz böyle bir yaklaşım, üniversitelere farklılaşmak ve özelleşmek hususunda fırsat tanıyacaktır. Konuyla ilgili olarak dünyada- 168
Page 2 and 3:
YÖNETİCİ ÖZETİ TÜRKİYE’DE
Page 4 and 5:
YÖNETİCİ ÖZETİ TÜRKİYE’DE
Page 6 and 7:
YÖNETİCİ ÖZETİ İÇİNDEKİLER
Page 8 and 9:
KAYNAKÇA 3.5.2. Yönetim / 109 3.5
Page 10 and 11:
YÖNETİCİ ÖZETİ 6.10. Açıkö
Page 12 and 13:
KAYNAKÇA TABLOLAR DİZİNİ Tablo
Page 14 and 15:
YÖNETİCİ ÖZETİ YÖNETİCİ ÖZ
Page 16 and 17:
TÜRKİYE’DE YÜKSEKÖĞRETİMİN
Page 18 and 19:
YÖNETİCİ ÖZETİ hususları ince
Page 20 and 21:
YÖNETİCİ ÖZETİ 18. Üniversite
Page 22 and 23:
YÖNETİCİ ÖZETİ 28. Rektörlük
Page 24 and 25:
YÖNETİCİ ÖZETİ içerisindeki o
Page 26 and 27:
YÖNETİCİ ÖZETİ izlenecek strat
Page 28 and 29:
YÖNETİCİ ÖZETİ SUNUŞ 27
Page 30 and 31:
Page 32 and 33:
GİRİŞ 1. Bölüm GİRİŞ 31
Page 34 and 35:
GİRİŞ Yükseköğretim kurumlar
Page 36 and 37:
GİRİŞ leriyle bütünleştirmele
Page 38 and 39:
GİRİŞ biliriz. YÖK şimdiye kad
Page 40 and 41:
YÜKSEKÖĞRETİM: KAVRAMSAL ÇERÇ
Page 42 and 43:
GİRİŞ Bu bölümde yükseköğre
Page 44 and 45:
Page 46 and 47:
Page 48 and 49:
Page 50 and 51:
Page 52 and 53:
Page 54 and 55:
Page 56 and 57:
Page 58 and 59:
Page 60 and 61:
Page 62 and 63:
Page 64 and 65:
Page 66 and 67:
Page 68 and 69:
Page 70 and 71:
Page 72 and 73:
Page 74 and 75:
Page 76 and 77:
Page 78 and 79:
Page 80 and 81:
Page 82 and 83:
Page 84 and 85:
Page 86 and 87:
DÜNYADA YÜKSEKÖĞRETİM SİSTEML
Page 88 and 89:
Page 90 and 91:
Page 92 and 93:
Page 94 and 95:
Page 96 and 97:
Page 98 and 99:
Page 100 and 101:
Page 102 and 103:
Page 104 and 105:
Page 106 and 107:
Page 108 and 109:
Page 110 and 111:
Page 112 and 113:
Page 114 and 115:
Page 116 and 117:
Page 118 and 119: DÜNYADA YÜKSEKÖĞRETİM SİSTEML
Page 124 and 125: TÜRKİYE’DE YÜKSEKÖĞRETİMİN
Page 208 and 209: SONUÇ VE ÖNERİLER 6. Bölüm SON
Page 212 and 213: SONUÇ VE ÖNERİLER Türkiye’de
Page 214 and 215: SONUÇ VE ÖNERİLER versitemiz bul
Page 216 and 217: SONUÇ VE ÖNERİLER açılmasına
Page 218 and 219:
SONUÇ VE ÖNERİLER Yükseköğret
Page 220 and 221:
SONUÇ VE ÖNERİLER 6.7. Mali Konu
Page 222 and 223:
SONUÇ VE ÖNERİLER 34. Akademik a
Page 224 and 225:
KAYNAKÇA KAYNAKÇA 223
Page 226 and 227:
Page 228 and 229:
KAYNAKÇA Duan, X.-R. (2003). Chine
Page 230 and 231:
KAYNAKÇA Kalman, M. (2007). Israel
Page 232 and 233:
KAYNAKÇA Szczepanski, J. (1992). P
Page 234 and 235:
KAYNAKÇA EK-1 BAZI YÜKSEKÖĞRET
Page 236 and 237:
KAYNAKÇA DİZİN 235
Page 238 and 239:
KAYNAKÇA 1402’likler 133. 147’
show all

Türkiye'de Yükseköğretim: Karşılaştırmalı Bir Analiz - SETA

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?