Türkiye'de Yükseköğretim: Karşılaştırmalı Bir Analiz - SETA
Türkiye'de Yükseköğretim: Karşılaştırmalı Bir Analiz - SETA
Türkiye'de Yükseköğretim: Karşılaştırmalı Bir Analiz - SETA
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
TÜRKİYE’DE YÜKSEKÖĞRETİMİN TEMELLERİ<br />
Bakanlar Kurulunun yetkilerinin nitelik ve kapsamı kanunla düzenlenir.<br />
Üniversiteler konusunda yapılan anayasa değişikliğinin esasını,<br />
üniversitelerin idari özerkliğinin daraltılması teşkil etmektedir.<br />
“İdari özerklik” kavramının maddeden çıkarılması ilk göze çarpan<br />
değişikliktir. Bu yolla anayasa koyucu, üniversitelerde meydana gelebilecek<br />
asayiş olaylarına güvenlik güçlerinin daha kolay müdahale<br />
edebilmesinin yolunu açmıştır. Özellikle birinci ve son fıkra hükümleri<br />
buna yöneliktir. Diğer yandan, maddenin yeni hali “Devletin<br />
gözetim ve denetim hakkını kullanma usulleri ve üniversite organlarının<br />
sorumluluğu, öğrenim ve öğretim hürriyetlerini engelleyici<br />
eylemleri önleme tedbirleri” konusunda gerekli düzenlemelerin kanunla<br />
yapılacağını belirtmiştir.<br />
4.2.1.2. 1982 Anayasası<br />
Ancak, tüm bu düzenlemelere ve sınırlamalara rağmen üniversitelerdeki<br />
olayların önüne geçilememiştir. Karşıt ideolojik grupların<br />
üniversitelerdeki ölüm ve yaralanmalarla sonuçlanan çatışmaları,<br />
12 Eylül 1980 askeri müdahalesinin en önemli gerekçelerinden biri<br />
olarak ileri sürülmüştür. Yönetime el koyan Milli Güvenlik Konseyi<br />
başkan ve üyelerine göre, Türkiye’nin iç savaşın eşiğine gelmesinden<br />
(a) yapısal olarak 1961 Anayasası ve (b) birbiriyle sürekli çekişen ve<br />
hiçbir konuda uzlaşamayan, dolayısıyla da ülkeyi yönetemeyen siyasiler<br />
sorumluydular.<br />
Bu nedenle 1982 Anayasası, hem 1961 Anayasasına hem de bu<br />
Anayasa döneminde faaliyet gösteren siyasilere bir tepki olarak hazırlanmıştır.<br />
1982 Anayasası, siyasete ve dolayısıyla parlamentoya<br />
güvensizliği zirveye çıkarmıştır. Bu güvensizliğin sonucu olarak da,<br />
normalde yasayla düzenlenebilecek birçok ayrıntı, parlamentonun<br />
kolayca değiştirmesini önlemek maksadıyla Anayasa’ya taşınmıştır.<br />
Üniversitelerle ilgili maddeler bu tavrın bir örneğidir.<br />
1961 Anayasasından farklı olarak, 1982 Anayasası “üniversite”yi<br />
de kapsayan daha geniş bir kavram olan “yükseköğretim kurumları”<br />
kavramını kullanmıştır. Ayrıca, mevcut Anayasa “<strong>Yükseköğretim</strong><br />
kurumları ve üst kuruluşları” başlığı altında üç ayrı maddeye yer<br />
137