Türkiye'de Yükseköğretim: Karşılaştırmalı Bir Analiz - SETA
Türkiye'de Yükseköğretim: Karşılaştırmalı Bir Analiz - SETA
Türkiye'de Yükseköğretim: Karşılaştırmalı Bir Analiz - SETA
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
YÜKSEKÖĞRETİM: KAVRAMSAL ÇERÇEVE<br />
her birinin öğrenci sayısı yüz binin üzerindedir (Daniel, 1996). Genel<br />
olarak üniversitenin belirli insanların çıkarlarına hizmet eden bir<br />
kurum olmaktan çıkarılıp toplumun büyük bir kesiminin ihtiyaç ve<br />
taleplerini karşılayacak bir yapıya kavuşturulması gerekli görülmektedir.<br />
Son yıllarda önem kazanan unsurlardan biri de yükseköğretim<br />
kurumlarının kalite denetimidir. Bölgesel ve küresel rekabetin hızlandığı<br />
günümüzde, rekabet gücünün yükseltilmesine, bilgi ekonomisinin<br />
ihtiyaçlarına cevap verebilecek şekilde organize edilmesine<br />
ve stratejik hedeflerine ne ölçüde ulaştıklarının ölçülmesine katkıda<br />
bulunmak amacıyla, üniversitelerin kalite güvencesi kapsamında<br />
bağımsız dış kuruluşlarca denetlenmeleri, çeşitli parametrelere göre<br />
performans ve kalite değerlendirmelerinin yapılması kaçınılmaz<br />
görünmektedir. Bağımsız/dış değerlendirme, yükseköğretimde kalitenin<br />
artırılmasına, kalite ve standartlar konusunda kamuya açık<br />
bilgilerin oluşmasına, akreditasyonun sağlanmasına, paydaş kişi/<br />
kurumlara karşı hesap verilebilirliğin sağlanmasına ve yükseköğretimin<br />
planlamasına yardımcı olur (Billing, 2004).<br />
2.4. Toplumsal <strong>Bir</strong> Kurum ve Endüstri<br />
<strong>Yükseköğretim</strong>in, ulusal rekabet gücünü artıran bir endüstri ve<br />
küresel pazarda satılabilen kazançlı bir hizmet olarak görülmesi,<br />
kültürel ve toplumsal amaçlarını geri plana itmiştir. <strong>Bir</strong>çok ülkedeki<br />
yükseköğretim politikaları Keynesçi refah devleti ilkelerinden uzaklaşarak,<br />
neo-liberal piyasa mekanizmaları tarafından belirlenmeye<br />
başlanmıştır. Dahası, yükseköğretim kurumlarının özerkliklerinin<br />
artmasına mukabil, devletlerin yükseköğretim üzerindeki denetimi<br />
artmıştır. Yakın geçmişte ABD başta olmak üzere gelişmiş ülkelerde<br />
üniversiteler, bazı programlarını kapatmış, kimi dersleri kaldırmış,<br />
yeni dersler eklemiş, yeni programlar açmış, yeni kadrolar istihdam<br />
etmiş, ek gelir sağlayıcı bazı faaliyetlere yönelmiş ve bunlara bağlı<br />
olarak akademik ve kurumsal yapılarında değişikliklere gitmişlerdir.<br />
Bu değişiklikler, üniversiteleri bir ikilemle karşı karşıya getirmiştir.<br />
Çünkü bu gelişmeler, yükseköğretimin toplumsal bir kurum olma<br />
anlayışını zayıflatmış ve bir endüstri kurumuna dönüşme sürecini<br />
güçlendirmiştir. Dahası, bu iki tip meşrulaştırma yaklaşımı arasın-<br />
63