Türkiye'de Yükseköğretim: Karşılaştırmalı Bir Analiz - SETA
Türkiye'de Yükseköğretim: Karşılaştırmalı Bir Analiz - SETA
Türkiye'de Yükseköğretim: Karşılaştırmalı Bir Analiz - SETA
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
TÜRKİYE’DE YÜKSEKÖĞRETİM<br />
ğer vermektir. Hiçbir ayrım yapmadan, bütün lise mezunlarına üniversiteye<br />
girişte tek bir katsayı uygulaması yapmak, koşulları eşit olmayan<br />
bir yarışma yaptırmakla eş anlamlıdır. (s. 8)<br />
Oysa katsayı uygulaması, zaten dezavantajlı olan öğrenciyi daha<br />
da cezalandırmak anlamına gelmektedir. Başka bir anlatımla, bu uygulama<br />
kendi alanından farklı bir alanda okumak isteyen ve o farklı<br />
alana dönük liyakati olduğunu gösterenleri cezalandırmak anlamına<br />
gelmektedir. Katsayı uygulaması, Türkiye Cumhuriyeti tarihinde alışık<br />
olmadığımız adeta yeni bir “kast sistemi” oluşturmuştur. Katsayı<br />
uygulamasındaki amacın, esasen İmam-Hatip Lisesi mezunlarının<br />
istedikleri üniversitelere girmelerini engellemek olduğu herkesçe bilinmektedir.<br />
Ne var ki, bu uygulamayla birlikte, eğitim sistemi yeni<br />
sorunlarla karşı karşıya gelmiştir. Örneğin, meslek liselerinin cazibesi<br />
önemli ölçüde azalmıştır. Ayrıca, eğitim sistemi alışık olmadığı türden<br />
bir sınıf ve tabaka ayrımcılığına şahit olmuştur (Aktay, 2006).<br />
Modern dünyada eğitim, verili statülerden arınmanın ve sınıf<br />
atlamanın bir mekanizması olarak konumlandırılırken, katsayı uygulamasıyla<br />
birlikte Türkiye’de eğitim, alabildiğine “kaderci” bir anlayışı<br />
öğrencilere dayatmıştır. Öğrenci, 14–15 yaşında iken ailesinin<br />
verdiği bir karardan dolayı, ömür boyu cezalandırılmaktadır. Güçlü<br />
bir eğitim sisteminin olmazsa olmazı, yatay (bölümler ve alanlar<br />
arası) ve dikey (ortaöğretimden yükseköğretime geçiş) hareketliliğin<br />
esnek tutulmasıdır. Türkiye’de üniversite eğitiminin en önemli işlevi,<br />
toplumdaki sosyo-ekonomik tabakalar arasında yukarıya doğru<br />
geçiş imkânı sağlamasıdır. Hâlbuki katsayı uygulaması ile birlikte,<br />
% 92’si alt ve orta gelirli ailelerden gelen meslek liseli öğrencilerin<br />
(Pollmark, 2003c) daha iyi bir yaşamın kapısı olarak gördükleri üniversite<br />
eğitimi ve diploması, bu öğrenciler ve aileleri için adeta erişilmez<br />
bir hedefe dönüşmüştür.<br />
Toplumun önemli bir kesiminin eğitim sisteminden dışlanması,<br />
büyük toplumsal sorunların ve çatışmaların habercisidir. Mevcut<br />
yükseköğretim sisteminde, öğrenciler kendi eğitim meseleleri hakkında<br />
karar verebilme hatta eğitim alma özgürlüğünden yoksundurlar.<br />
Gerek lise türüne göre üniversiteye geçişteki dikey hareketlilik<br />
gerekse üniversiteler ve bölümler arası yatay hareketliliğin çok katı<br />
192
Change language