Türkiye'de Yükseköğretim: Karşılaştırmalı Bir Analiz - SETA

TÜRKİYE’DE YÜKSEKÖĞRETİM
rin yeni kaynaklar oluşturması konularını gündeme getirmektedir.
Böylece bir yandan fırsat eşitliği tartışılırken, bir yandan da yükseköğretimde
rekabetin getireceği canlılık gündeme gelmektedir. Üniversiteler,
kaynak sorunlarını çözmek için iş çevreleriyle daha yakın
ilişkiler geliştirmeye ve gelir sağlayıcı faaliyetlere yönelmektedirler.
Üniversiteler, bir yandan giderek artan yükseköğretim görme ihtiyaç
ve isteğini karşılamaya, bir taraftan da bilimsel araştırma programlarını
ve projelerini uygulamaya çalışmaktadırlar. Bu süreçte eldeki
kaynaklar yeterli olmamaktadır. Küreselleşme süreciyle birlikte, ülkeler
arasındaki ilişki ve etkileşimin artmasına paralel olarak bilgi,
teknoloji, insan, öğrenci, öğretim üyesi akışı ve değişimi de hızla
artmaktadır. Bu bağlamda kültürel etkileşim, çok kültürlü eğitim,
eğitimin evrensel işlevleri, uluslararası işbirliği, rekabet vb. konular
gündeme gelmektedir.
Devletlerin sağlık, eğitim, çevre, enerji, kentsel gelişim, uluslararası
ilişkiler, ekonomik rekabet, savunma ve ulusal güvenlik alanlarında
karşılaştıkları sorunlara, doğru ve sağlıklı bilgiye dayalı çözüm
üretebilmeleri, üniversitelerin kaliteleri ve güvenirlilikleri ile orantılı
bir görünüm arz etmektedir. Yükseköğretim kurumları bilgiyi üreterek,
yorumlayarak, şekillendirerek, genç kuşaklara, kamu ve özel
sektöre aktararak, gençleri eğiterek, kültürel mirası koruyup yeniden
üreterek, güvenlik ve kalkınma için gerekli temel bilgi ve teknolojilerin
üretimine katkıda bulunarak, uzmanları eğiterek ve toplumsal
değişimi destekleyerek topluma önemli katkılar sunarlar. İçinde yaşadığımız
yüzyılın getirdiği birtakım değişimler (demografik değişimler,
küreselleşme ve yeni teknolojiler), üniversiteleri bu meydan
okumalara anında ve hızlı bir biçimde cevap vermeye zorlamaktadır
(Duderstadt, 2000). Bilgi tabanlı ekonomide bilgi kaynaklarına
ve üniversitelere yatırımın önemi yaygın olarak kabul edilmektedir.
Yoksulluk, sağlık, çatışma ve sürdürülebilirlik gibi sorunların arttığı
küresel bilgi ekonomisi birbiriyle bağımlı ve başkarını düşünen vatandaşlar
gerektirmektedir. Bu değişimlere karşılık verebilmek için,
kurumsal ve pedagojik bir takım yenilikler gereklidir (Duderstadt,
2008). Ulusal sınırların öneminin azaldığı bir dünyada üniversitelerin
geleceğe dönük hedeflerini uluslararası boyutta düşünmeleri ve
bu hedefleri, içinde yer aldıkları ülke ve toplumun stratejik hedef-
34