Türkiye'de Yükseköğretim: Karşılaştırmalı Bir Analiz - SETA

TÜRKİYE’DE YÜKSEKÖĞRETİM
(md. 9 ve devamı), üçüncü sırada “üniversitelerarası kurul” (md. 13)
ile ilgili hükümler yer almaktadır. Aşağıdan yukarıya doğru yapılan
bu düzenleme, ana/asıl birimlerle üst yapılar arasındaki mantıksal
ilişkinin bir gereği olduğu gibi, yapısal bakışı da ortaya koymaktadır.
Fakülteler temel birimdir, yüksek bilim, araştırma ve öğretim
fakültelerde yapılmaktadır; üniversite bizzat bir faaliyet yürütmemekte,
fakülteler arasında koordinasyonu ve bütünlüğü sağlamaktadır.
Üniversitelerarası kurul da, üniversitelerin fakülteler üzerinde
gerçekleştirdiği fonksiyonu üniversiteler üzerinde icra etmektedir.
Bu sebeple, fakülteler asıl unsur, üniversiteler türev (müştak) yapılardır.
Zaten bunun için, fakülteler tüzel kişiliğe sahip kılınmışlardır
(md. 1).
Fakülte organları, Genel Kurul, Profesörler Kurulu, Yönetim Kurulu
ve Dekandan ibarettir (md. 4). Genel Kurul akademik bir organ
(md. 5), Profesörler Kurulu (bütçe ve seçimler dâhil) yönetim
işlerinde karar organı (md. 7), Yönetim Kurulu ve Dekan ise birer
icra organıdır (md. 7 ve 8). Üniversite organları, Senato, Üniversite
Yönetim Kurulu ve Rektörden oluşmaktadır (md. 9). Senato, üniversitenin
akademik, idari ve mali bütün işlerinde yetkili bir karar organıdır;
üniversite bütününü ilgilendiren kanun ve tüzük tasarıları
ile yönetmelikleri hazırlar, fakülte kurullarının karar ve işlemlerini
inceler, onaylar, itiraz halinde kesin karara bağlar (md. 10). Üniversite
Yönetim Kurulu ve Rektör birer icra organıdır (md. 11–12). Dekanlar,
Profesörler Kurulu tarafından iki yıl için (md. 8), Rektörler
üniversite bünyesindeki fakültelerin Profesörler Kurullarının ortak
toplantısında iki yıl için seçilmektedir (md. 12). Burada Profesörler
Kurulunun nasıl oluştuğunu belirtmek gerekir. İsminin yaptığı
çağrışımın aksine, bu kurul sadece profesörlerden oluşmamaktadır;
onların yanında bir dersin yönetimiyle bağımsız olarak görevlendirilen
doçentlerle, diğer doçentlerden seçilecek iki üyeden oluşmaktadır
(md. 6). Dekanlık ve Rektörlük, bazı icra görevleri bulunmakla
birlikte daha çok temsili bir makam olarak tasarlanmaktadırlar.
Üniversitelerarası Kurul, rektörler ve dekanlarla birlikte, her üniversitenin
seçeceği birer temsilciden oluşur (md. 13). Kurulun başkanı
Milli Eğitim Bakanıdır. Bakan ayrıca, “üniversitelerin başıdır”
(md. 14). Öğretim üyeleri, doçent, profesör ve ordinaryüs profesör-
152