Türkiye'de Yükseköğretim: Karşılaştırmalı Bir Analiz - SETA
Türkiye'de Yükseköğretim: Karşılaştırmalı Bir Analiz - SETA
Türkiye'de Yükseköğretim: Karşılaştırmalı Bir Analiz - SETA
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
TÜRKİYE’DE YÜKSEKÖĞRETİMİN TEMEL MESELELERİ<br />
ki genel eğilim, üniversite dışındaki grupları temsil eden kişilerin<br />
mütevelli heyetinde ya da yönetim kurulunda bulunması yoluyla<br />
üniversite yönetiminde etkin olmaları yönündedir (OECD, 2003).<br />
Eskiden seçimle rektörü belirleyen Avusturya, Danimarka ve Norveç<br />
gibi ülkeler, atama sistemine geçmişler ve yönetim kurullarına<br />
üniversite dışından temsilciler koymuşlardır. İş dünyasından temsilciler,<br />
üniversite ile iş dünyası arasındaki ilişkileri, yerel/bölgesel<br />
idarenin temsilcileri ise üniversite ile yerel ekonomi ve toplum arasındaki<br />
ilişkileri güçlendirmek amacına matuf işlev görmektedirler.<br />
Mütevelli sisteminin en büyük avantajı, rektörün atamayla gelmesi<br />
ve mütevelli heyetine (veyahut yöneticiler kuruluna) hesap verme<br />
zorunluluğu olmasıdır. Heyet veya kurul, iyi çalışmayan bir rektörü<br />
görevinden alabilmektedir. Oysa seçimle gelen rektör öğretim<br />
üyelerine karşı bir sorumluluk içerisinde değildir ve onlara hesap<br />
vermek zorunda değildir. Seçim sisteminde, öğretim üyeleri beğenmedikleri<br />
bir rektörü değiştirme konusunda nihai karar sahibi değildirler.<br />
Dahası, mütevelli heyeti üyeleri üniversite dışından olacağı<br />
için, üniversite ile devlet, toplum ve iş dünyası arasındaki ilişkiler de<br />
güçlenecektir.<br />
Mütevelli sistemine geçmek için, Anayasa’nın ilgili maddelerinde<br />
değişiklik yapılması gerekmektedir. Her bir üniversitenin mütevelli<br />
heyetinin kompozisyonunun nasıl olacağı, Türkiye Büyük Millet<br />
Meclisi (TBMM) tarafından kanunla belirlenebilir. <strong>Bir</strong> başka ifadeyle,<br />
mütevelli heyetinin kompozisyonunun nasıl olacağı, her bir üniversite<br />
için tek tek belirlenmelidir. Heyet, halk tarafından seçilmişlerin<br />
atadıklarından ve toplum temsilcilerinden oluşmalıdır. Sözgelimi,<br />
TBMM’nin belirlediği temsilciler, Milli Eğitim Bakanının atadığı<br />
kişiler, üniversitenin bulunduğu kentin valisi ile belediye başkanı ve<br />
üniversitenin mezun derneklerinin belirlediği bir kişi bulunabilir.<br />
Mütevelli heyetinin rektörü doğrudan seçmesi gerçekleşene kadar,<br />
aşamalı bir uygulama şu şekilde olabilir: Mütevelli heyeti, üç rektör<br />
adayı belirler ve doğrudan Cumhurbaşkanına sunar; Cumhurbaşkanı,<br />
bu üç adaydan uygun gördüğünü rektör olarak atar.<br />
Mütevelli heyeti sistemi, üniversitenin topluma hesap vermesi<br />
zorunluluğunu getirmektedir. Dünyadaki yaygın bir uygulama alanı<br />
169
Change language