07 31 Ocak - 2 Şubat 2007 Kütahya - Akademik Bilişim Konferansları

Öğretim Teknolojilerinin Üniversitede Kullanımına Yönelik Alışkanlıklar ve Beklentiler: Betimleyici Bir ÇalışmaKürşat Çağıltay, Soner Yıldırım, İ. Arslan, A. Gök, G. Gürel, T. Karakuş, F. Saltan, E. Uzun, E. Ülgen, İ. Yıldızbiri olarak ortaya çıkmıştır. Gelişen ve değişendünyada, ülkelerin rekabet güçlerini arttırmalarıiçin sadece bilgiyi kullanmaları değil, bilgiyiüretmeleri de zorunludur ve artık bir ülkeningelişmişliği o ülkenin ürettiği bilgi ve teknolojiile orantılı bir hal almış durumdadır. Bu noktadada yüksek öğretim kurumlarının rolü oldukçaartmıştır. Yüksek öğretim kurumlarının temelgörevlerinin eğitim öğretim, araştırma, ve kamuhizmeti olduğu gerçeğinden hareket edilirseyüksek öğrenimin temel işlevi bilginin oluşturulması,iletimi, korunması ve uygulanmasıdır[1]. Öte yandan, üniversiteler içinde bulunduklarıtoplumdan bağımsız düşünülemez, bu nedenlede her zaman için teknolojik, sosyal veekonomik değişimlerden etkilenmektedirler.YÖK (Yüksek Öğretim Kurumu) 2006 taslakraporunda üniversitelerden beklentilerin giderekartmakta ve değişmekte olduğu belirtilmektedir.Bunun en temel nedeni Türkiye’nin artanyüksek öğrenim talebini var olan yüksek öğrenimkurumlarının karşılayamamasıdır (Şekil-1)[2]. Türkiye’deki 68 devlet ve 25 vakıf üniversitesibu ihtiyacı karşılamakta yetersiz kalmaktadır.Bunun dışında YÖK raporunda da belirtildiğigibi yükseköğretim bütçesinin toplambütçe içindeki payı % 3,4, GSMH (Gayri SafiMilli Hasıla) içindeki payı ise %1,1 dir. ÖrgünEğitimdeki Öğrenci Başına Bütçe Ödeneği,YÖK 2005 verilerine göre 3072 dolar mertebesindedir.Fakat bu bütçeden harcanan paranın% 61 inin personel maaşlarına harcandığı gözönüne alınırsa, mali açıdan Türk yüksek öğretimininsıkıntı yaşadığı ifade edilebilir [2]. Varolanbu bütçe olanakları OECD (EkonomikKalkınma ve İşbirliği Örgütü) ortalamasınınancak dörtte birine denk düşmektedir. Bütünbunların yanında öğretim üyesi başına düşenöğrenci sayılarına bakıldığında da OECD ülkelerinegöre ülkemiz geride görünmektedir;öğretim üyesi başına düşen ortalama öğrencisayısı yirmi dokuz olup yine bu oran gelişmişülke ortalamalarının çok üzerindedir. Bu durumdolayısıyla öğretim üyelerinin çok fazladers yüklerinin olması ile sonuçlanmaktadır.Sonuçta üniversitelerin 3 temel görevinden biri264olan eğitim-öğretimde kalitenin giderek düşmesiengellenemez bir hal almaktadır.Şekil-1. Yıllara göre YükseköğretimeBaşvuran ve Örgün ve Açık Eğitime YerleşenÖğrenci Sayılarının Değişimi [2]Aynı raporda belirtildiği gibi yüksek öğretiminönündeki stratejik problemlerin çözülmesi için“eğitim kalitesinin yükseltilmesi ve bu kalitedüzeyine uluslararası geçerliliği olan bir güvenceoluşturacak değerlendirme sistemleriningeliştirilmesi olarak belirmiş ve eğitim kalitesininyükseltilmesinin” gerekli olduğu vurgulanmıştır.Burada yüksek öğretimde, öğrencilerin%62,8’i okudukları yükseköğretim kurumlarındakieğitimi yeterli kalitede bulmamaktadırlar.Türk yükseköğretimi bütün eksiklikler ve sorunlararağmen ilerlemeler kaydetmekle birliktebu gelişimin planlı ve düzenli bir gelişmeolduğu söylenemez. Planlamaların olmaması,sorunlarla başa çıkılmasını giderek daha karmaşıkbir duruma getirmektedir. Bu nedenleüniversiteler var olan imkanları en iyi şekildekullanmak zorundadırlar ve bunun için planlıdeğişimlerin yapılması gerekir. YÖK de stratejikgelişimleri için üniversitelerin kendi çalışmalarınıönermektedir. Bu stratejik tercihlerinnasıl yaşama geçirileceği konusunda daha ayrıntılıönerilerin, üniversitelerin kendi stratejikplanları içinde kendi koşullarıyla uyumlu çözümyolları geliştirmesi beklenmektedir.Toplumsal dönüşümün önemli unsurlarındanbiri olan üniversitelerin teknolojiyi öğretimdekullanmada ve geliştirme de öncülük etmesi,toplumların bu teknolojilere adaptasyonu içinönemlidir. Türkiye’de yüksek öğretimde yeni