07 31 Ocak - 2 Şubat 2007 Kütahya - Akademik Bilişim Konferansları

Akademik Bilişim’07 - IX. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri31 Ocak - 2 Şubat 2007 Dumlupınar Üniversitesi, KütahyaTopluluk Zekâsı Yönetimi ve OptimizasyonuMehmet Uğur Öney 1 , Ahmet Çevik 1 , Yar.Doç.Dr. Nergiz Ercil Çağıltay 2 , Özkan Kılıç 31Atılım Üniversitesi, Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Öğrencisi, Ankara2Atılım Üniversitesi, Bilgisayar Mühendisliği, Yar.Doç.Dr. , Ankara3Atılım Üniversitesi, Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Öğretim Görevlisi, Ankaram.ugur.oney@gmail.com, ahmet_4@hotmail.com, nergiz@atilim.edu.tr, ozkankilic@atilim.edu.trÖzet: Gerçek hayatta sosyal varlıklar problemlerin çözümünü, ortak çalışma ile daha kısa zamandabulabilmektedirler. Bunun yanı sıra sosyal varlıklar, öğrendikleri bilgileri diğer toplulukelemanları ile paylaşıp, ortak bir bilgi havuzunda birleştirmektedirler. Bir topluluğa ait bireyler,diğer bireylerin davranışlarından ya da deneyimlerinden yararlanarak, kendileri açısından bir anlamçıkartmakta ve bu bilgileri ileride karşılaşacakları problemlerin çözümleri için bir araç olarakkullanmaktadırlar. Bir sosyal topluluğun bu tür davranışları, sayısal ortamlarda simüle edilerekçeşitli problemlerin çözümünde kullanılabilir. Bu makale ortak bir problemin çözümü için biraraya gelmiş bir topluluğun davranışlarının yönetimi ve çözümün optimizasyonu ile ilgili birmodel önermektedir. Bu modelin kullanımı ile bir çok alanda daha etkin uygulama yöntemleriningeliştirilmesi hedeflenmektedir.Anahtar Kelimeler: Sürü davranışları, Topluluk Zekâsı, Ortak Problem Çözümü,Topluluk Davranışlarının Optimizasyonu1. GirişYapay zekâ, akıllı bilgisayar programları veakıllı makinenin tasarımı üstüne odaklanmışbir mühendislik bilimidir [1]. Yapay zekâ günümüzdebirçok aktif kullanım alanına sahiptir.Bunlardan bir kaçı bilgisayar oyunları, ses tanımlamaları,doğal dillerin anlaşılması ve uzmansistemlerdir. Bunların yanı sıra yapay zekâ,çeşitli sorunların çözümünün hızlandırılmasındada yardımcı bir araç olarak kullanılmaktadır.Belirli bir problemin çözümü için zeki bireylerdenoluşmuş bir topluluğun kullanılması, tek birbireyin kullanılmasına göre daha etkin bir yöntemdir[10]. Bu yaklaşımda, topluluğun davranışlarınındüzgün bir şekilde idare edilebilmesi vebu idarenin en optimum yol ile gerçekleştirilmesigerekmektedir. Bunun için bireyler arasındakihaberleşme, uyum, yeni bilgiler edinebilme yetisi,edinilen bilgilerin yorumlanması, topluluğunileriki zamanlarda daha iyi var olabilmesi içinortamdaki başarısının gözlenmesi ve yorumlanmasıgibi faktörlerin incelenmesi gerekmektedir.Bu çalışmanın amacı, bu tür toplulukların eniyi şekilde idaresini sağlayacak bir mimari modeloluşturmak ve problem çözümünü bireylerarasında paylaştırarak çözümü en az zamankaybı ile ve en doğru şekilde bulabilmektir.Daha önceden üzerinde çalışılmış olan benzertopluluk yönetimi sistemleri de mevcuttur[3-6-7]. Fakat bu sistemler genel olarak özelbir konu üstüne geliştirilmiştir ve farklı birproblem ya da ortamda istenilen performansıverememektedirler. Önemli olan bireylerinbirbirleri ve ortam ile aralarındaki iletişiminyüksek olması ve öğrenme yetileri ile gelişençevreye ayak uydurabilme kabiliyetleridir. Buamaca ulaşmak için bu çalışmada, çeşitli yapayzekâ teknikleri birbirleri ile haberleşecek vebirbirlerini destekleyecek şekilde kullanılaraktemel bir yapı oluşturulmuştur.2. Topluluk Zekâsı KullanılanBenzer SistemlerGünümüzde topluluk zekâsı yönetiminde kullanılmaktaolan birçok yapay zekâ uygulama-421