07 31 Ocak - 2 Şubat 2007 Kütahya - Akademik Bilişim Konferansları

Elektronik Seçim SistemiCoşkun TelcilerDoğrudan kayıtlı sistemler (DRE), ara yüzleriATM’lere benzemektedir, tasarıma bağlı olarakseçmene anlık bilgi sağlamakta, geçersizoy kullanması durumunda uyarmakta, oy kullanıldıktansonra sayma işlemini gerçekleştirmektedir.Her seçmen için yazıcıdan bir oypusulası alınmakta böylece seçim sisteminindoğrulanması yapılmaktadır.Karşıt olarak, kağıtsız sistemde, seçmenler yazılım,donanım ve insan faktörü açısından tümsistemin doğruluğuna, dürüstlüğüne ve güvenliğineinanmak durumundadırlar.Sistem satıcıları, ticari kaygılarla tüm haklarıkendilerine ait olan sistemlere yönelmektedirler.Buda bazı araştırmacılar tarafından benimsenmemektedir.Açık kaynak kodlu yazılımlar,bu tip sistemlere şeffaflık sağlamaktadır. Bu durumdasatıcı firmanın hakimiyeti azalmaktadır.Elektronik Seçim Sistemleri, yaygın olarakHindistan, Brezilya ve ABD’nin bazı eyaletlerindekullanılmıştır.görünen odur ki, pek çokdemokratik ülkede bu sistemler ileride yaygınolarak kullanılacaktır. Şu an kullanılan oy pusulalarınınve elle yapılan sayım işleminin yerinebu sistemler alacaktır.Sistem ÇeşitleriDoğrudan Kayıt Sistemi (DRE)DRE tipi sistemler tercih edilen sistemlerdir,çünkü seçmeni yanlış yaparsa uyarıp, başka birkişinin müdahalesine gerek kalmadan yönlendirebilir.Bununla birlikte, seçmenin oy pusulasınınbir yedeğini saklamaz, böylece yenidensayılma ve gözden geçirme işlemlerine olanaktanımaz. Bu nedenle güvenlik açısından pekçok tartışma yaratır.300İşaret Tanıyıcı (Optik) SistemBu sistemde seçmen oy pusulasını işaretler vekutuya koyar. Oylar ya merkezde yada o bilgedeotomatik algılayıcılar (optik okuyucu)ile sayılır. Sistem pusulayı kabul ettiğinde onumeşru oy pusulası olarak kabul eder. Pusuladakiyanlış işaretler sorunlara yol açar. İşaretleryanlışlıkla yapılmış, alanın dışına taşmış, yadaeksik işaretlenmiş olabilir.Delikli Kartlı SistemDelikli kartlı sistemde, seçmenler hazırlanmışdelikli kartlarda kendi seçimlerini yansıtacakşekilde kartı delerler. Bu sistemleri sağlayanbaşlıca iki satıcı firma vardır. Datavote and Votomatic.Datavote sisteminde, bir delme aracıve delinmemiş kartları temizleyen bir vakumvardır. Votomatic sistemler, seçmenden bir iğneyardımıyla kartı delmesini ister. Votomatic sistemler2002 yılındaki ABD seçimlerinde pekçok şikayete neden olmuştur. Bu nedenle Datavotesistemlerinin güvenilirliği daha fazladır.Internet Üzerinden OylamaInternet sistemi ile seçmen oyunu çevrim içiolarak, bir web ara yüzü ile kullanır. Elektronikposta yöntemi de denenmektedir. Busistemde, seçmen bir PC ve web çözümleyiciyardımıyla uygun seçim sitesine girer. Kimlikdenetimi yapılır ve ekranda boş oy pusulası çıkar.Seçmen oy pusulasını doldurur, işlem sonaerdiğinde “gönder” tuşuna basınca oy pusulasıkaydedilmiş olur.Bazı kurumlar, rutin olarak memurlarını veYönetim Kurulunu ve onlara vekalet edenleriİnternet oylaması ile seçmektedirler. Fakatgüvenlik, kişisellik, gizlilik ve izlenebilirliğinyüksek olması gereken genel seçimlerde bu tipoylamaların seçimin güvenirliği açısından tercihedilmeyeceği açıktır. Kişisel bilgisayarlardave İnternet üzerinde pek çok güvenlik sorunuyaşanabilir, sistemin hack’lenmesi söz konusuolabilir, oy verme işleminde gizlilik esasıuygulanmayabilir, seçmen başkasına danışarakoy kullanmıyor olabilir veya onun şifresini alanbaşka bir kişi oy kullanabilir. Örnekler arttırılabilir,dolayısıyla ülkenin kaderini belirleyecekolan ciddi bir seçimde bu uygulamanın seçimruhuna aykırı olduğunu söyleyebiliriz.PC mimarisinin en zayıf yanı, kötü niyetle yazılmışprogram vasıtası ile, seçmenin kullan-