07 31 Ocak - 2 Şubat 2007 Kütahya - Akademik Bilişim Konferansları

İngilizce-Türkçe, Türkçe-İngilizce Makine Çevirisinde Yazılımların KarşılaştırılmasıAhmet Tarcan, Ecevit BeklerDid you go there? = Sen orayagittin mi?Was there a meeting in Ankara? =Ankara’da bir meeting vardı?The man did the exercise. = Adamegzersizi yaptı.The exercise was done. =Egzersiz yapıldı.The flowers are being watered. =Çiçekler.The men in train looked at me. =Men eğit bana baktı.The men, who were in train,looked at me. = Men, oldu eğitbana baktı.I will have talked to him. = Benonla konuşmuş olacağım.If it is hot , I will open thewindows. = O sıcaksa, benpencereleri açacağım.I will open the windows if it ishot. = Ben o sıcaksa pencereleriaçacağım.Don’t wait! = Bekleme! Wait! =Bekle!Be quick! = Çabuk!Did you go there? = Oraya gittinmi?Was there a meeting in Ankara? =Ankara’da bir toplantı var mıydı?The man did the exercise. = Adam,alıştırmayı yaptı.The exercise was done. =Alıştırma, yapıldı.The flowers are being watered. =Çiçekler, sulanıyor.The men in train looked at me. =Trende adamlar, bana baktı.The men, who were in train,looked at me. = Trende olanadamlar, bana baktı.I will have talked to him. = Onlakonuşmuş olacağım.If it is hot , I will open thewindows. = Eğer, sıcaksa,pencereleri açacağım.I will open the windows if it ishot. = Pencereleri açacağım, eğer,sıcaksa.Don’t wait! = Bekleme! Wait! =Bekleme!Be quick! = Çabucak ol!‘Olmak’ anlamına gelen ‘be’ fiiliyle yapılanbu geçmiş zamanlı cümleyi ProÇeviriprogramı ‘var mıydı?’ olarak doğru şekildeveriyor.Belirtili nesne kullandığımız bu örnektekarşılıklar farklı kelimelerle veriliyor. Bu,bize çeviri programlarına farklı kelimeleryüklendiğini gösterebilir.İkinci örnekteki pasif cümleyi Babylon dahadoğru veriyor.Üçüncü örnekte şimdiki sürekli zamanınpasif halini kullandık. Babylon fiilialgılayamıyor.Yer zarfı kullandığımız ilk cümleyiProÇeviri biraz daha anlamlı şekildeçeviriyor.Belirtisiz sıfat cümleciği kullandığımızikinci örneği ProÇeviri doğru çevirebiliyor.‘Future Perfect’ zamanlı bu cümleyi ikisi dedoğru veriyor.Şart cümleciğiyle başladığımız bucümledeki şahıs olamayan ve havayıanlatan ‘it’ zamirini Babylon ‘o’ diye görüpTürkçe’ye olduğu gibi çevirme hatasınadüşmüştür.İkinci örnekte şart cümleciğinin yerinideğiştirdik.Olumlu bir emir ifadesi olan ‘Wait!’iProÇeviri negatif olarak algılıyor.Babylon, ‘Çabul ol!’daki ‘olmak fiilinialgılayamıyor.Come here! = Burada gel!We are going to the ball. = Biztopa gidiyoruz.Look at table 3. = Masa 3 bak.Come here! = Buraya gel!We are going to the ball. = Topagidiyoruz.Look at table 3. = Masa 3ü’ne bak.Türkçe’de ‘burası, buraya’ ve ‘burada’anlamını veren ‘here’ yer zarfını Babylonyanlış ekle ifade ediyor, Türkçe’deki fiil –zarf uyumunu algılayamıyor.Hem ‘balo’ hem de ‘top’ anlamına gelen‘ball’ kelimesiyle yaptığımız bu cümlede heriki program sadece ‘top’ kelimesiyle karşılıkveriyor.Yine hem ‘masa’ hem de ‘tablo’ anlamındakullanılabilen ‘table’ kelimesini heriki program da sadece ‘masa’ diyeçevirerek yanlış çeviriyor. Makine çevirisikelimenin metin içersinde kazandığıanlamı algılayamıyor. Aynı zamanda 3’eifadesindeki ‘-e’ eki doğru verilmiyor.Tablo 1: İngilizce’den Türkçe’ye makine çevirisinde Babylon 6.01 ve ProÇeviri 1.9 programlarının kıyaslanması312