SE'ÂDET-İ EBEDİYYE - Hakikat Kitabevi

Kalbi temizlemek için islâmiyyete uymak lâzım olduğu anlaşıldı. İslâmiyyete uymak
da, emrleri yapmakla ve yasaklardan ve bid’atlerden sakınmakla olur.
Bid’at, dinde sonradan yapılan şey demekdir. Peygamberimizin “sallallahü
aleyhi ve sellem” ve dört halîfesinin “radıyallahü anhüm” zemânlarında bulunmayıp
da, onlardan sonra, dinde meydâna çıkarılan, ibâdet olarak yapılmağa başlanan
şeylerdir. Meselâ, nemâzlardan sonra hemen (Âyet-el-kürsî) okumak lâzım
iken, önce (Salâten tüncînâ)yı ve başka düâları okumak bid’atdir. Bunları, (Âyetel-kürsî)den
ve tesbîhlerden sonra okumalıdır. Nemâzdan, düâdan sonra secde edip
de kalkmak bid’atdir. Ezânı ho-parlörle okumak bid’atdir. Ho-parlör, ses çıkaran
bir âletdir. Lugat kitâblarında, meselâ (Müncid)de diyor ki, (Ses çıkaran âletlere
(Mizmâr) denir). Ho-parlör, mizmârın bir nev’idir. (Hâd-id-dâllîn)de diyor ki, (Ebû
Nu’aym İsfehânînin (Hilyetül-Evliyâ)sında yazılı hadîs-i şerîfde, şeytâna (Senin
müezzinin mizmârdır) buyuruldu). Ho-parlör ile okunan ezânın, şeytân ezânı olduğu,
bu hadîs-i şerîfden anlaşılmakdadır. Dinde yapılan her değişiklik ve reform
bid’atdir. Yoksa, çatal, kaşık, boyun bağı kullanmak, kahve, çay, tütün içmek
bid’at değildir. Çünki, bunlar ibâdet değil, âdetdir ve mubâhdırlar. Harâm değildirler.
Bunları yapmak, dînin emr etdiği şeyi terk etmeğe veyâ nehy [yasak] etdiği
şeyi yapmağa sebeb olmazlar. (Hadîka-tün-nediyye)de diyor ki, (Bid’at, dinden
olmıyan, ibâdet olmıyan, âdet olan birşey ise, dînimiz bunu red etmez. Yimekde,
içmekde, elbisede, seyrü sefer vâsıtalarında ve binâ, mesken, ev işlerinde, ibâdet
yapmak, ya’nî Allahü teâlâya tekarrüb niyyet etmeyip, yalnız dünyâ işi düşünülürse,
bunlar bir ibâdeti yapmağa mâni’ olmadıkça veyâ bir harâmı işlemeğe sebeb olmadıkça,
bid’at olmazlar. Dînimiz bunları men’ etmez). Bid’at üç dürlüdür:
1 — İslâmiyyetin küfr alâmeti dediği şeyleri zarûret olmadan kullanmak, en kötü
bid’atdir. Dâr-ül-harbde kâfirlere hud’a olarak kullanmak câiz olur denildiği (Berîka)da,
467. ci sahîfede ve (Mecmâ’ul-enhür)ün 696. cı sahîfesinde yazılıdır.
2 — Ehl-i sünnet âlimlerinin “rahmetullahi teâlâ aleyhim ecma’în” bildirdiklerine
uymıyan inanışlar da kötü bid’atdir.
3 — İbâdet olarak yapılan yenilikler, reformlar, amelde bid’at olup büyük günâhdır.
Âlimler, ameldeki, ibâdetdeki bid’atleri ikiye ayırmışlar, hasene ve seyyie
demişlerdir. İmâm-ı Rabbânî “rahmetullahi aleyh” âlimlerin hasene dedikleri
bid’atlere bid’at dememiş, sünnet-i hasene demişdir. Bid’at-i seyyie dediklerine
bid’at demiş, bunları çok kötülemişdir. Vehhâbîler ise, hasene denilen, beğenilen
bid’atlere de, seyyie demiş, bunları yapanlara kâfir, müşrik demişlerdir. Üçüncü
kısmda birinci maddeye bakınız!]
35 — ÜÇÜNCÜ CİLD, 22. ci MEKTÛB
Bu mektûb, molla Maksûd Alî Tebrîzîye yazılmış olup, müşriklerin pis olması,
rûhlarının, i’tikâdlarının pis olmasıdır. Bedenlerinin, a’zâlarının pis olmayabileceğini
bildirmekdedir:
Her hamd, Allahü teâlânın hakkıdır. Onun seçdiği temiz insanlara selâm ederim.
Şefkatli efendim! Hüseyn Vâ’ızî tefsîrini niçin gönderdiğinizi anlıyamadık. Bu
tefsîrde, Tevbe sûresi, yirmidokuzuncu âyetini tefsîr ederken (Müşriklerin içleri,
inanışları pis olduğu için, onlar elbette pisdir) buyurmakdadır. Hanefî mezhebi âlimleri
de, böyle tefsîr etmişdir. Ya’nî, Allahü teâlânın (Müşrikler pisdir) buyurması,
kalblerinin, i’tikâdlarının pis olduğu içindir demişlerdir. (Hüseyn tefsîri)nde de
yazılı olduğu gibi, ba’zı âlimler, (Müşrikler, necâsetden sakınmadıkları için pisdir)
demiş ise de, böyle tefsîr etmek uygun değildir. Çünki, bugün müslimânların çoğu
da necâsetden sakınmıyor. Müslimânların câhilleri de, kâfirler gibi temizliğe
ehemmiyyet vermiyor. Necâsetden sakınmamak, insanın pis olmasına sebeb olsaydı,
müslimânların işi güç olurdu. Hâlbuki, (Müslimânlıkda güçlük yokdur) buyu-
– 70 –