SE'ÂDET-İ EBEDİYYE - Hakikat Kitabevi

edemez. Müslimânın çaldığına iki kâfir şâhid olursa kesilmez. El kesilirken iki şâhidin
de hâzır bulunması şartdır.
Kıymetli taşlar çalınca kesilir. Kıymetsiz olan, parasız ele geçebilen, odun, ot,
balık, kuş, hattâ tavuk, av hayvânı, kireç, kömür, tuz, saksı, cam [çünki ikisi çabuk
kırılır], ekmek, süt, her ta’âm, içkiler, çalgılar, salîb, oyun âletleri, kapı, câmi’den
ayakkabı, Kur’ân-ı kerîm, çocuk, her çeşid kitâb ve köpek çalmakla, mezâr soymakla,
sahrâda saklı malı çıkarmakla, türbeyi, umûmî yerleri, vakf ve Beyt-ül-mâlı
soymakla, alacaklısından alacağını veyâ benzerini çalmakla had lâzım gelmez.
Meselâ, alacağı altın yerine, gümüş çalması câiz olur. İmâm-ı Şâfi’îye göre “rahmetullahi
teâlâ aleyh” parası yerine, borclusunun eline geçireceği, aynı kıymetdeki
malını alabilir. Zarûret hâlinde Şâfi’î mezhebini taklîd etmek câiz olur.
Zî-rahm-i mahrem olandan, başkasının malını dahî çalarsa kesilmez. Süt ile mahrem
olandan çalarsa kesilir. Zî-rahm-i mahreminin malını, başkasının evinden çalarsa
kesilir.
Zevcesinden, zevcinden, zî-rahm-i mahrem kadın akrabâsının kocalarından
ve zevcesinin zî-rahm-i mahrem erkek akrabâsından çalarsa kesilmez. Bu sonunculara
(Ashâr) denir. Ganîmet malından, müşterîye açık olan hamamlardan ve dükkânlardan
çalarsa, müsâfir ev sâhibinden çalarsa, bir hırsız çaldığı şeyi evden çıkarmadan
yakalanırsa kesilmez.
Umûmî yerlerde, meselâ mescidde, trende, vapurda, otobüsde sâhibinin yanında
olan şeyi çalana, sâhibi uykuda iken bile olsa, had yapılır.
Elini sandığa, birisinin yakasına, cebine, koluna sokarak çalanın kesilir. Hırsız
eve girip eşyâyı toplasa, başkası da girip, hırsızı elinde olanlar ile birlikde yüklenip
dışarı çıkarsa, yalnız hırsızın eli kesilir. Bunun gibi, nemâz kılan birinin üstüne,
necâset bulaşık hayvân konsa, nemâzı bozulmaz. Çünki, necâset, nemâz kılanın
üzerinde değil, hayvânın üzerindedir.
Sağ eli kesildikden sonra, çaldığı bu malın bedelini ödemez. Mal mevcûd ise, sâhibine
verilir. Satmış ise, yine sâhibine geri verilir. Sâhibi parasını müşterîye
öder. Hırsızın, malı kullanması harâmdır. Müşterî kullanmış ise sâhibi müşterîden
kıymetini ister. Müşterî de, hırsızdan fiyâtını geri ister.
Eve hırsız gelip malı götürse, mal nisâb mikdârından az ise de, hırsızla döğüşmek
câizdir. Malı bırakırsa döğüşülmez. Hırsızı öldürürse, yalnız diyet verir.
5 — YOL KESMEK: Kadın, erkek, müslimân veyâ zimmî, bir veyâ çok kimse,
gece veyâ gündüz, Dâr-ül-islâmda silâh kuvveti ile şehrler arası yollarda müslimân
veyâ zimmîlere saldırırsa, bunlara kâtı’ı tarîk veyâ yol kesici veyâ eşkıyâ denir.
Mal soymadan ve cân gaybı yapmadan ele geçerlerse, dövülür ve tevbe hâli görülünceye
veyâ ölünceye kadar habs olunurlar.
Eğer mal soymuş ve herbirine, sirkat nisâbı kadar düşmüş ise, had cezâsı olarak
sağ eli ile sol ayağı veyâ tersleri kesilir.
Eğer mal almayıp, insan öldürdüler ise, had cezâsı olarak öldürülürler. Meyyitin
velîsi afv edemez. Çünki, had cezâsını kimse afv edemez. Afv etmek, Allahü
teâlâya ısyân etmek olur.
Hem nisâb mikdârı mal almış, hem de adam öldürmüş iseler, devlet reîsi, altı cezâdan
dilediğini verebilir:
1 — Bir eli ile bir ayağını keser, sonra öldürür.
2 — Elini ayağını keser, sonra asar.
3 — Elini ayağını kesmeden öldürür.
4 — Öldürür, sonra asar.
5 — Eli, ayağı kesilmeden asılır.
6 — Yere bir direk diker. Buna, birbirlerine paralel, yatay iki direk takar. İki
– 882 –