08.05.2013 Views

DIÁLOGOS DEL ORADOR - GutenScape.com

DIÁLOGOS DEL ORADOR - GutenScape.com

DIÁLOGOS DEL ORADOR - GutenScape.com

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Marco Tulio Cicerón Diálogos del Orador<br />

suscipitur ad aliorum animos permovendos,<br />

oratorem ipsum magis etiam quam quemquam<br />

eorum qui audiunt permovet. [192] Et ne hoc in<br />

causis, in iudiciis, in amicorum periculis, in<br />

concursu hominum, in civitate, in foro accidere<br />

miremur, cum agitur non solum ingeni nostri<br />

existimatio, nam id esset levius; - quamquam,<br />

cum professus sis te id posse facere, quod pauci,<br />

ne id quidem neglegendum est; - sed alia sunt<br />

maiora multo, fides, officium, diligentia, quibus<br />

rebus adducti, etiam cum alienissimos<br />

defendimus, tamen eos alienos, si ipsi viri boni<br />

volumus haberi, existimare non possumus - [193]<br />

sed, ut dixi, ne hoc in nobis mirum esse videatur,<br />

quid potest esse tam fictum quam versus, quam<br />

scaena, quam fabulae? Tamen in hoc genere<br />

saepe ipse vidi, ut ex persona mihi ardere oculi<br />

hominis histrionis viderentur - spondaulia illa<br />

dicentis: segregare abs te ausu's aut sine illo<br />

Salamina ingredi? Neque paternum aspectum es<br />

veritus? Numquam illum aspectum dicebat, quin<br />

mihi Telamo iratus furere luctu fili videretur; at<br />

idem inflexa ad miserabilem sonum voce, cum<br />

aetate exacta indigem liberum lacerasti, orbasti,<br />

exstinxti; neque fratris necis, neque eius gnati<br />

parvi, qui tibi in tutelam est traditus, flens ac<br />

lugens dicere videbatur; quae si ille histrio,<br />

cotidie cum ageret, tamen [recte] agere sine<br />

dolore non poterat, quid Pacuvium putatis in<br />

scribendo leni animo ac remisso fuisse? Fieri<br />

nullo modo potuit. [194] Saepe enim audivi<br />

poetam bonum neminem - id quod a Democrito<br />

et Platone in scriptis relictum esse dicunt - sine<br />

inflammatione animorum exsistere posse et sine<br />

quodam adflatu quasi furoris.<br />

[XLVII] Qua re nolite existimare me ipsum, qui<br />

non heroum veteres casus fictosque luctus velim<br />

imitari atque adumbrare dicendo neque actor sim<br />

alienae personae, sed auctor meae, cum mihi M'.<br />

Aquilius in civitate retinendus esset, quae in illa<br />

causa peroranda fecerim, sine magno dolore<br />

fecisse: [195] quem enim ego consulem fuisse,<br />

imperatorem ornatum a senatu, ovantem in<br />

Capitolium ascendisse meminissem, hunc cum<br />

adflictum, debilitatum, maerentem, in summum<br />

discrimen adductum viderem, non prius sum<br />

conatus misericordiam aliis <strong>com</strong>movere quam<br />

misericordia sum ipse captus. Sensi equidem tum<br />

102<br />

falacia, porque la misma naturaleza del discurso<br />

con que se propone conmover los ánimos,<br />

conmueve al orador mucho más que a ninguno de<br />

los que lo oyen. ¿Y por qué no ha de acontecer esto<br />

en las causas, en los juicios, en el peligro de los<br />

amigos, en la ciudad, en el foro, cuando se trata,<br />

no sólo de la estimación en que pueda tenerse<br />

nuestro ingenio (porque esto sería cosa leve y de<br />

poca entidad, aunque tampoco debe despreciarla el<br />

que quiera hacer lo que hacen pocos) sino de cosas<br />

mucho mayores, la fe, el deber, la reputación, todo<br />

lo cual nos obliga, si queremos pasar por hombres<br />

de bien, a no tener por ajenos ni aun los negocios<br />

más extraños? ¿Qué cosa puede haber más<br />

fingida que los versos, la escena y las fábulas? Y<br />

sin embargo, muchas veces he visto centellear al<br />

través de la máscara los ojos del histrion al recitar<br />

aquellos versos:<br />

Sin él osaste entrar en Salamina?<br />

¿Y a mirar a tu padre te atreviste?<br />

Nunca pronunciaba aquella palabra, «mirar» sin<br />

que me pareciese estar viendo a Telamon, furioso<br />

por la muerte de su hijo. Luego repetía con voz<br />

doliente y lastimera: «Has afligido, contristado y<br />

desesperado a tu miserable padre en su vejez, y no<br />

te ha conmovido la muerte de tu hermano ni de su<br />

hijo pequeño, que estaba en<strong>com</strong>endado a tu<br />

custodia.» Parecía que recitaba esto llorando y<br />

gimiendo. Y si aquel histrion, a pesar de repetir<br />

esto todos los días, no podía decirlo sin lágrimas,<br />

¿creéis que Pacuvio lo escribió con ánimo<br />

tranquilo? De ningún modo. Pues muchas veces he<br />

oído decir, y lo sostienen Platón y Demóstenes en<br />

sus escritos, que no hay buen poeta sin fuego en el<br />

alma y sin cierta manera de furor.<br />

»Por lo cual bien podéis creer que yo, que no tenía<br />

que imitar fingidas desgracias de antiguos héroes,<br />

y que no representaba el papel de otra persona sino<br />

el mío, no pude sin gran dolor defender la causa<br />

de Marco Aquilio, cuando quería yo salvarle del<br />

destierro.<br />

»Pues cuando yo recordaba que había sido cónsul,<br />

general victorioso y triunfador en el Capitolio;<br />

cuando le veía afligido, debilitado, triste y en<br />

nuevo peligro, movíame yo mismo a <strong>com</strong>pasión,<br />

antes de conmover a los otros. Y observé que la<br />

conmoción de los jueces llegó a su colmo cuando<br />

hice levantar de su asiento a este triste y

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!