08.05.2013 Views

DIÁLOGOS DEL ORADOR - GutenScape.com

DIÁLOGOS DEL ORADOR - GutenScape.com

DIÁLOGOS DEL ORADOR - GutenScape.com

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Marco Tulio Cicerón Diálogos del Orador<br />

sententia politissimus, aliique horum similes<br />

exstiterunt. Quae si volemus usque ad hoc<br />

tempus persequi, intellegemus, ut hodie etiam<br />

Alabandensem illum Meneclem et eius fratrem<br />

Hieroclem, quos ego audivi, tota imitetur Asia,<br />

sic semper fuisse aliquem, cuius se similis<br />

plerique esse vellent. [96] Hanc igitur<br />

similitudinem qui imitatione adsequi volet, cum<br />

exercitationibus crebris atque magnis tum<br />

scribendo maxime persequatur; quod si haec<br />

noster Sulpicius faceret, multo eius oratio esset<br />

pressior; in qua nunc interdum, ut in herbis<br />

rustici solent dicere in summa ubertate, inest<br />

luxuries quaedam, quae stilo depascenda est."<br />

[97] Hic Sulpicius "me quidem" inquit "recte<br />

mones, idque mihi gratum est; sed ne te quidem,<br />

Antoni, multum scriptitasse arbitror." Tum ille<br />

"quasi vero" inquit "non ea praecipiam aliis, quae<br />

mihi ipsi desint: sed tamen ne tabulas quidem<br />

conficere existimor: verum et in hoc ex re<br />

familiari mea et in illo ex eo, quod dico,<br />

quantulum id cumque est, quid faciam iudicari<br />

potest. [98] Atque esse tamen multos videmus,<br />

qui neminem imitentur et suapte natura, quod<br />

velint, sine cuiusquam similitudine consequantur;<br />

quod et in vobis animadverti recte potest, Caesar<br />

et Cotta; quorum alter inusitatum nostris quidem<br />

oratoribus leporem quendam et salem, alter<br />

acutissimum et subtilissimum dicendi genus est<br />

consecutus; neque vero vester aequalis C. Curio,<br />

patre mea sententia vel eloquentissimo<br />

temporibus illis, quemquam mihi magno opere<br />

videtur imitari; qui tamen verborum gravitate et<br />

elegantia et copia suam quandam expressit quasi<br />

formam figuramque dicendi; quod ego maxime<br />

iudicare potui in ea causa, quam ille contra me<br />

apud centumviros pro fratribus Cossis dixit; in<br />

qua nihil illi defuit, quod non modo copiosus, sed<br />

etiam sapiens orator habere deberet.<br />

[XXIV] [99] Verum ut aliquando ad causas<br />

deducamus illum, quem constituimus, et eas<br />

quidem, in quibus plusculum negoti est,<br />

iudiciorum atque litium - riserit aliquis fortasse<br />

hoc praeceptum; est enim non tam acutum quam<br />

necessarium magisque monitoris non fatui quam<br />

eruditi magistri - hoc ei primum praecipiemus,<br />

quascumque causas erit tractaturus, ut eas<br />

diligenter penitusque cognoscat. [100] Hoc in<br />

ludo non praecipitur; faciles enim causae ad<br />

ellos y tuvo muchos imitadores; y si quisiéramos<br />

prolongar es la reseña hasta nuestro tiempo,<br />

hallaríamos a Menecles Alabandense y a su<br />

hermano Hiérocles, a quien, según he oído, imita<br />

ahora toda el Asia, porque siempre hay alguno a<br />

quien los demás quieren parecerse.<br />

»El que quiera con la imitación alcanzar tal<br />

excelencia, debe ejercitarse continuamente en<br />

hablar y en escribir, y a buen seguro que si<br />

nuestro Sulpicio lo hiciera, sería mucho más sobrio<br />

su estilo, en el cual (<strong>com</strong>o de las hierbas dicen los<br />

rústicos) suele notarse, en medio de una gran<br />

riqueza, cierto lujo excesivo que convendría<br />

enmendar.»<br />

Entonces dijo Sulpicio: «Razón tienes en<br />

advertírmelo, mucho te lo agradezco, aunque<br />

tampoco creo, Antonio, que tú bayas escrito<br />

mucho.»<br />

Replicó Antonio: «¡Como si no pudiera yo<br />

aconsejar a otros lo que yo mismo no hago! Dicen<br />

que escribo tan poco, que dicen que ni aun llevo<br />

mis cuentas; pero te probará lo contrario el estado<br />

de mi hacienda y el estilo de mis discursos, por<br />

poco que valgan. Veo que hay muchos que a nadie<br />

imitan, y por su propio ingenio hablan <strong>com</strong>o<br />

quieren, sin parecerse a nadie, lo cual puede<br />

advertirse en vosotros, César y Cola, de los cuales,<br />

el uno tiene una sal y gracia desconocida de<br />

nuestros oradores, y el otro un género de decir<br />

agudo y sutil. Ni Curio, que es casi de nuestro<br />

mismo tiempo, parece que se propuso imitar a<br />

nadie (aunque su padre fue, a mi parecer, el más<br />

elocuente de su tiempo, si no en lo grave de las<br />

palabras, en la elegancia y riqueza) puede decirse<br />

que se forjó un estilo y manera propios, lo cual<br />

pude juzgar en la causa que defendió contra mí<br />

ante los Centunviros en defensa de los hermanos<br />

Cosos, en la cual nada se echó de menos de cuanto<br />

puede exigirse a un fecundo y sabio orador.<br />

»Pero traigamos ya al hecho de la causa al orador a<br />

quien instruímos, y fijémonos sobre todo en los<br />

juicios y pleitos que tienen más dificultad. Quizá<br />

se burle alguno del precepto que voy a dar, pues no<br />

es tan agudo <strong>com</strong>o necesario, y parece más propio<br />

de un prudente consejero que de un erudito<br />

maestro. Lo primero que le re<strong>com</strong>iendo es que<br />

estudie bien la causa que va a defender. Estos<br />

preceptos no se dan bien en las escuelas, porque<br />

las causas que se proponen a los muchachos son<br />

81

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!