08.05.2013 Views

DIÁLOGOS DEL ORADOR - GutenScape.com

DIÁLOGOS DEL ORADOR - GutenScape.com

DIÁLOGOS DEL ORADOR - GutenScape.com

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Marco Tulio Cicerón Diálogos del Orador<br />

[LI] [205] Equidem primum considerare soleo,<br />

postuletne causa; nam neque parvis in rebus<br />

adhibendae sunt hae dicendi faces neque ita<br />

animatis hominibus, ut nihil ad eorum mentis<br />

oratione flectendas proficere possimus, ne aut<br />

inrisione aut odio digni putemur, si aut tragoedias<br />

agamus in nugis aut convellere adoriamur ea,<br />

quae non possint <strong>com</strong>moveri. [206] Iam quoniam<br />

haec fere maxime sunt in iudicum animis aut,<br />

quicumque illi erunt, apud quos agemus, oratione<br />

molienda, amor odium iracundia, invidia<br />

misericordia, spes laetitia, timor molestia:<br />

sentimus amorem conciliari, si id iure videamur,<br />

quod sit utile ipsis, apud quos agamus, defendere,<br />

aut si pro bonis viris aut certe pro eis, qui illis<br />

boni atque utiles sint, laborare, namque haec res<br />

amorem magis conciliat, illa virtutis defensio<br />

caritatem; plusque proficit, si proponitur spes<br />

utilitatis futurae quam praeteriti benefici<br />

<strong>com</strong>memoratio. [207] Enitendum est ut ostendas<br />

in ea re, quam defendas, aut dignitatem esse aut<br />

utilitatem, eumque, cui concilies hunc amorem,<br />

significes nihil ad utilitatem suam rettulisse ac<br />

nihil omnino fecisse causa sua; invidetur enim<br />

<strong>com</strong>modis hominum ipsorum, studiis autem<br />

eorum ceteris <strong>com</strong>modandi favetur. [208]<br />

Videndumque hoc loco est ne, quos ob benefacta<br />

diligi volemus, eorum laudem atque gloriam, cui<br />

maxime invideri solet, nimis efferre videamur;<br />

atque eisdem his ex locis et in alios odium<br />

struere discemus et a nobis ac nostris demovere;<br />

eademque haec genera sunt tractanda in iracundia<br />

vel excitanda vel sedanda; nam si, quod ipsis, qui<br />

audiunt, perniciosum aut inutile sit, id factum<br />

augeas, odium creatur; sin, quod aut in bonos<br />

viros aut in eos, quos minime quisque debuerit,<br />

aut in rem publicam, tum excitatur, si non tam<br />

acerbum odium, tamen aut invidiae aut odi non<br />

dissimilis offensio; [209] item timor incutitur aut<br />

ex ipsorum periculis aut ex <strong>com</strong>munibus: interior<br />

est ille proprius; sed hic quoque <strong>com</strong>munis ad<br />

eandem similitudinem est perducendus.<br />

[LII] Par atque una ratio est spei, laetitiae,<br />

molestiae; sed haud sciam an acerrimus longe sit<br />

omnium motus invidiae nec minus virium opus<br />

sit in ea <strong>com</strong>primenda quam in excitanda.<br />

Invident autem homines maxime paribus aut<br />

inferioribus, cum se relictos sentiunt, illos autem<br />

106<br />

»Lo primero que suelo considerar es si la causa<br />

exige moción de afectos; porque ni en los asuntos<br />

de poca importancia caben estas centellas oratorias,<br />

ni han de usarse tampoco delante de hombres tan<br />

apasionados que sea imposible doblegar su<br />

voluntad con palabras. En el primer caso, nos<br />

haríamos dignos de irrisión, <strong>com</strong>o quien convierte<br />

en trágico un asunto burlesco. En el segundo,<br />

incurriríamos en odio, pretendiendo arrastrar a los<br />

que ni aun pueden ser conmovidos.<br />

»Porque los afectos que principalmente deben<br />

excitarse en el ánimo de los Jueces o de los<br />

oyentes son: el amor, el odio, la ira, la envidia, la<br />

misericordia, la esperanza, la alegría, el temor, la<br />

tristeza. Se concilia el amor cuando defendemos<br />

una causa útil a los que nos oyen, y cuando<br />

trabajamos por hombres buenos y útiles, o que a<br />

menos lo sean para el auditorio, porque esto nos<br />

concilia amor, y más aprovecha la esperanza de la<br />

utilidad futura que el recuerdo del beneficio<br />

pasado. Póngase grande ahínco en mostrar que la<br />

causa que se defiende es de dignidad o de utilidad,<br />

y que nuestro defendido nada ha hecho por interés<br />

propio. Porque todo el mundo envidia al que<br />

trabaja por su propio bien, y favorece al que se<br />

afana por el bien de los otros. Guardémonos mucho<br />

de no ponderar con exceso el mérito y la gloria de<br />

aquellos cuyos beneficios encarecemos, porque<br />

esto suele producir envidia.<br />

»Parecidos recursos usaremos para hacer recaer<br />

el odio en los contrarios, y apartarlo de nosotros<br />

y de los nuestros y para calmar o sosegar la ira.<br />

Porque se exalta el odio poniendo de manifiesto lo<br />

inútil o pernicioso de algún hecho; el daño que ha<br />

recaído en algún hombre de bien, en quien menos<br />

lo merecía o en la república; y si no siempre se<br />

excita un odio tan cruel, puede concitarse cierta<br />

animosidad semejante al odio o a la envidia. El<br />

temor puede nacer, o del peligro propio, o del<br />

peligro <strong>com</strong>ún: el que más nos conmueve es el<br />

peligro propio; pero también el peligro <strong>com</strong>ún<br />

puede ser tratado de manera que nosparezca<br />

personal.<br />

»Por iguales medios se infunden la esperanza, la<br />

alegría y la tristeza; pero tengo para mí que el más<br />

vehemente de todos los afectos es la envidia, y que<br />

cuesta no menos sosegarla que excitarla.<br />

»Envidian los hombres a sus iguales cuando ellos<br />

se ven oscurecidos, mientras que los otros se han

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!