08.05.2013 Views

DIÁLOGOS DEL ORADOR - GutenScape.com

DIÁLOGOS DEL ORADOR - GutenScape.com

DIÁLOGOS DEL ORADOR - GutenScape.com

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Marco Tulio Cicerón Diálogos del Orador<br />

exspectent, aut longior, quam vires atque anima<br />

patiatur.<br />

[L] [192] Clausulas autem diligentius etiam<br />

servandas esse arbitror quam superiora, quod in<br />

eis maxime perfectio atque absolutio iudicatur.<br />

Nam versus aeque prima et media et extrema<br />

pars attenditur, qui debilitatur, in quacumque<br />

est parte titubatum; in oratione autem pauci<br />

prima cernunt, postrema plerique: quae<br />

quoniam apparent et intelleguntur, varianda<br />

sunt, ne aut animorum iudiciis repudientur aut<br />

aurium satietate. [193] Duo enim aut tres fere<br />

sunt extremi servandi et notandi pedes, si modo<br />

non breviora et praecisa erunt superiora; quos<br />

aut chorios aut heroos aut alternos esse<br />

oportebit aut in paeane illo posteriore, quem<br />

Aristoteles probat, aut ei pari cretico. Horum<br />

vicissitudines efficient, ut neque ei satientur,<br />

qui audient, fastidio similitudinis, nec nos id,<br />

quod faciemus, opera dedita facere videamur.<br />

[194] Quod si Antipater ille Sidonius, quem tu<br />

probe, Catule, meministi, solitus est versus<br />

hexametros aliosque variis modis atque<br />

numeris fundere ex tempore tantumque hominis<br />

ingeniosi ac memoris valuit exercitatio, ut, cum<br />

se mente ac voluntate coniecisset in versum,<br />

verba sequerentur; quanto id facilius in<br />

oratione, exercitatione et consuetudine adhibita,<br />

consequemur!<br />

[195] Illud autem ne quis admiretur, quonam<br />

modo haec vulgus imperitorum in audiendo<br />

notet, cum in omni genere tum in hoc ipso<br />

magna quaedam est vis incredibilisque naturae.<br />

Omnes enim tacito quodam sensu sine ulla arte<br />

aut ratione quae sint in artibus ac rationibus<br />

recta ac prava diiudicant; idque cum faciunt in<br />

picturis et in signis et in aliis operibus, ad<br />

quorum intellegentiam a natura minus habent<br />

instrumenti, tum multo ostendunt magis in<br />

verborum, numerorum vocumque iudicio; quod<br />

ea sunt in <strong>com</strong>munibus infixa sensibus nec<br />

earum rerum quemquam funditus natura esse<br />

voluit expertem. [196] Itaque non solum verbis<br />

arte positis moventur omnes, verum etiam<br />

numeris ac vocibus. Quotus enim quisque est<br />

qui teneat artem numerorum ac modorum? At<br />

in eis si paulum modo offensum est, ut aut<br />

contractione brevius fieret aut productione<br />

189<br />

»En el modo de cerrar los períodos está la mayor<br />

perfección y dificultad. En el verso llama la<br />

atención, así la primera <strong>com</strong>o la media y última<br />

parte, y el efecto se pierde o debilita en habiendo<br />

cualquier tropiezo; pero en la prosa pocos ven los<br />

primeros miembros, y casi todos se fijan en los<br />

últimos. Por esto conviene variar las terminaciones<br />

para que no causen hastío en el ánimo ni en los<br />

oídos de los jueces. Si los primeros miembros no<br />

son muy breves y concisos, bastará acentuar los dos<br />

o tres pies últimos, que conviene que sean coréos,<br />

heroicos o alternados; o el peón posterior, que<br />

Aristóteles re<strong>com</strong>ienda; o el crético, que es casi<br />

igual. Esta variedad hará que ni los oyentes<br />

sientan el fastidio de la monotonía, ni parezca<br />

que obramos de caso pensado. Y si aquel Antipatro<br />

Sidonio, de quien tú, Cátulo, te acordarás muy bien,<br />

solía improvisar versos exámetros y otros de varias<br />

medidas y números, y había conseguido tanto con<br />

su ejercicio, ingenio y memoria, que en aplicando la<br />

atención a <strong>com</strong>poner un verso, se le ocurrían en<br />

seguida las palabras, ¿cuánto más fácilmente podrá<br />

conseguirse esto en la oratoria, contando siempre<br />

con el hábito y estudio?<br />

»Y nadie se admire de que el vulgo indocto note y<br />

censure los defectos del orador, porque en esto y en<br />

otras muchas cosas es grande e increíble la<br />

espontaneidad de la Naturaleza. Todos, por un<br />

secreto instinto, sin ningún arte ni razón, distinguen<br />

lo que es bueno y lo que es malo en las artes. Y si<br />

esto hacen con las estatuas y los cuadros y otras<br />

obras de arte, para cuya inteligencia les dio la<br />

Naturaleza menos auxilios, mucho más lo<br />

muestran en el juicio de las palabras, números y<br />

voces, porque este juicio es de sentido <strong>com</strong>ún y<br />

la Naturaleza no ha querido privar de él a nadie;<br />

así es que todos se conmueven, no sólo por las<br />

palabras colocadas según arte, sino con los números<br />

y la armonía. ¡Cuán pocos hay que sepan este<br />

arte! Y sin embargo, apenas se <strong>com</strong>ete el más<br />

leve tropiezo y se alarga una breve, o se abrevia<br />

una larga, todo el teatro estalla en clamores. La<br />

multitud y el pueblo silba lo mismo a los coros que

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!