Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Marco Tulio Cicerón Diálogos del Orador<br />
dimittis artem, ut nobis explices, quicquid est<br />
istud, quod tu in dicendo potes; - neque enim<br />
sumus nimis avidi; ista tua mediocri eloquentia<br />
contenti sumus - idque ex te quaerimus, (ut ne<br />
plus nos adsequamur, quam quantulum tu in<br />
dicendo adsecutus es), quoniam, quae a natura<br />
expetenda sunt, ea dicis non nimis deesse nobis,<br />
quid praeterea esse adsumendum putes?"<br />
[XXX] [134] Tum Crassus adridens "quid<br />
censes," inquit "Cotta, nisi studium et ardorem<br />
quendam amoris? sine quo cum in vita nihil<br />
quisquam egregium, tum certe hoc, quod tu<br />
expetis, nemo umquam adsequetur. Neque vero<br />
vos ad eam rem video esse cohortandos, quos,<br />
cum mihi quoque sitis molesti, nimis etiam<br />
flagrare intellego cupiditate. [135] Sed profecto<br />
studia nihil prosunt perveniendi aliquo, nisi illud,<br />
quo eo, quo intendas, ferat deducatque, cognoris.<br />
Qua re quoniam mihi levius quoddam onus<br />
imponitis neque ex me de oratoris arte, sed de<br />
hac mea, quantulacumque est, facultate quaeritis,<br />
exponam vobis non quandam aut perreconditam<br />
aut valde difficilem aut magnificam aut gravem<br />
orationem consuetudinis meae, qua quondam<br />
solitus sum uti, cum mihi in isto studio versari<br />
adulescenti licebat." [136] Tum Sulpicius "o<br />
diem, Cotta, nobis" inquit "optatum! Quod enim<br />
neque precibus umquam nec insidiando nec<br />
speculando adsequi potui, ut, quid Crassus ageret<br />
meditandi aut is dicendi causa, non modo videre<br />
mihi, sed ex eius scriptore et lectore Diphilo<br />
suspicari liceret, id spero nos esse adeptos<br />
omniaque iam ex ipso, quae diu cupimus,<br />
cognituros."<br />
[XXXI] [137] Tum Crassus "atqui arbitror,<br />
Sulpici, cum audieris, non tam te haec<br />
admiraturum, quae dixero, quam existimaturum<br />
tum, cum ea audire cupiebas, causam cur cuperes<br />
non fuisse nihil enim dicam reconditum, nihil<br />
exspectatione vestra dignum, nihil aut inauditum<br />
vobis aut cuiquam novum. Iam principio, id quod<br />
est homine ingenuo liberaliterque educato<br />
dignum, non negabo me ista omnium <strong>com</strong>munia<br />
et contrita praecepta didicisse: [138] primum<br />
oratoris officium esse dicere ad persuadendum<br />
ac<strong>com</strong>modate; deinde esse omnem orationem aut<br />
de infinitae rei quaestione sine designatione<br />
personarum et temporum aut de re certis in<br />
personis ac temporibus locata; [139] in utraque<br />
rogamos que nos expliques cuál es el<br />
fundamento de tu oratoria. Ya ves, que no pedimos<br />
mucho; nos contentamos con esa tu mediana<br />
elocuencia, aunque no pasemos nunca del grado en<br />
que tú estás. Y ya que afirmas que las cualidades<br />
de naturaleza no nos faltan, dinos qué más<br />
condiciones se requieren.»<br />
Entonces dijo Craso sonriéndose: «¿Piensas, oh<br />
Cota, que para la elocuencia no se requiere un<br />
estudio y vehemente ardor, sin el cual nada<br />
egregio se hace en la vida ni nadie puede conseguir<br />
lo que tanto deseas? Aunque vosotros no necesitáis<br />
de estímulo, y en vuestras mismas porfiadas<br />
instancias conozco vuestra vehemente afición.<br />
Pero no basta el deseo para llegar a ninguna<br />
parte, si no se sabe y conoce el camino. Y<br />
<strong>com</strong>o no me imponéis una carga muy pesada,<br />
ni me preguntáis en general sobre el arte oratoria,<br />
sino sobre esta facultad mía <strong>com</strong>o quiera que ella<br />
sea, os daré una razón, no muy recóndita, difícil,<br />
magnífica ni grave, del método que yo solía usar<br />
cuando en mi adolescencia ejercitaba estos<br />
estudios.»<br />
Entonces dijo Sulpicio: «¡Oh día feliz para<br />
nosotros, Cota! Lo que nunca con ruegos, ni<br />
insinuaciones, ni por medio de Difilo, su lector y<br />
copista, pudimos lograr que nos dijera Craso, es<br />
decir, cómo medita y escribe sus discursos, ahora<br />
vamos a conseguirlo, y a saber lo que por tanto<br />
tiempo hemos estado deseando.<br />
-Antes pienso, oh Sulpicio, dijo Craso, que no te<br />
admirarás tanto de lo que yo diga, <strong>com</strong>o de la<br />
curiosidad que has tenido de oírme. Nada diré<br />
recóndito, nada digno de vuestra expectación,<br />
nada inaudito o nuevo para ninguno de vosotros.<br />
No he de negar que en un principio, <strong>com</strong>o<br />
conviene a todo hombre de buena familia y<br />
liberalmente educado, aprendí esos preceptos<br />
triviales y <strong>com</strong>unes: 1º, que el oficio del orador es<br />
decir de una manera a<strong>com</strong>odada a la persuasión;<br />
2º, que todo discurso es o de cuestión ilimitada sin<br />
designación de tiempo ni personas, o de cuestión<br />
limitada a ciertas personas y tiempos. Aprendí<br />
también que en uno y otro caso, y sea<br />
cualquiera la controversia, se pregunta si la cosa<br />
28