08.05.2013 Views

DIÁLOGOS DEL ORADOR - GutenScape.com

DIÁLOGOS DEL ORADOR - GutenScape.com

DIÁLOGOS DEL ORADOR - GutenScape.com

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Marco Tulio Cicerón Diálogos del Orador<br />

orationem verborumque conformationibus<br />

inluminent."<br />

[LV] "Quae quidem te, Crasse, video," inquit<br />

Cotta "quod nota esse nobis putes, sine<br />

definitionibus et sine exemplis effudisse." "Ego<br />

vero" inquit Crassus "ne illa quidem, quae<br />

supra dixi, nova vobis esse arbitrabar, sed<br />

voluntati vestrum omnium parvi. [209] His<br />

autem de rebus sol me ille admonuit, ut brevior<br />

essem, qui ipse iam praecipitans me quoque<br />

haec praecipitem paene evolvere coegit. Sed<br />

tamen huius generis demonstratio est et<br />

doctrina ipsa vulgaris; usus autem gravissimus<br />

et in hoc toto dicendi studio difficillimus. [210]<br />

Quam ob rem quoniam de ornatu omni<br />

orationis sunt omnes, si non patefacti, at certe<br />

<strong>com</strong>monstrati loci, nunc quid aptum sit, hoc<br />

est, quid maxime deceat in oratione, videamus.<br />

Quamquam id quidem perspicuum est, non<br />

omni causae nec auditori neque personae neque<br />

tempori congruere orationis unum genus; [211]<br />

nam et causae capitis alium quendam verborum<br />

sonum requirunt, alium rerum privatarum atque<br />

parvarum; et aliud dicendi genus<br />

deliberationes, aliud laudationes, aliud iudicia,<br />

aliud sermones, aliud consolatio, aliud<br />

obiurgatio, aliud disputatio, aliud historia<br />

desiderat. Refert etiam qui audiant, senatus an<br />

populus an iudices: frequentes an pauci an<br />

singuli, et quales: ipsique oratores qua sint<br />

aetate, honore, auctoritate, debet videri;<br />

tempus, pacis an belli, festinationis an oti.<br />

[212] Itaque hoc loco nihil sane est quod<br />

praecipi posse videatur, nisi ut figuram<br />

orationis plenioris et tenuioris et item illius<br />

mediocris ad id, quod agemus, ac<strong>com</strong>modatam<br />

deligamus. Ornamentis eisdem uti fere licebit<br />

alias contentius, alias summissius; omnique in<br />

re posse quod deceat facere artis et naturae est,<br />

scire quid quandoque deceat prudentiae.<br />

[LVI] [213] Sed haec omnia perinde sunt, ut<br />

aguntur. Actio, inquam, in dicendo una<br />

dominatur; sine hac summus orator esse in<br />

numero nullo potest, mediocris hac instructus<br />

summos saepe superare. Huic primas dedisse<br />

Demosthenes dicitur, cum rogaretur quid in<br />

dicendo esset primum; huic secundas, huic<br />

tertias; quo mihi melius etiam illud ab Aeschine<br />

193<br />

-Veo, Craso, dijo Cota, que nos has dicho esas<br />

figuras sin definiciones y sin ejemplos, <strong>com</strong>o si nos<br />

fueran ya conocidas.<br />

-Yo, respondió Craso, nunca pensé que fueran<br />

nuevas para vosotros las mismas cosas que antes os<br />

dije; pero quise obedecer a la voluntad de todos.<br />

Cuando empezaba a hablar, el sol me advirtió<br />

que fuera yo breve: ahora que ya declinando, me<br />

obliga a acabar cuanto antes este razonamiento.<br />

Afortunadamente, la explicación de estas figuras y<br />

su doctrina misma es bastante vulgar; en cambio su<br />

aplicación es lo más difícil de este arte. Ya, pues,<br />

que hemos mostrado todos los elementos del ornato<br />

del discurso, veamos qué es lo más oportuno y lo<br />

que más conviene en la oración. Porque es claro<br />

que no a toda causa, auditorio, persona o tiempo<br />

conviene un mismo género de discursos. De<br />

distinta manera ha de hablarse en las causas<br />

capitales que en las privadas y pequeñas: diverso<br />

estilo ha de usarse en las deliberaciones, en las<br />

alabanzas, en los juicios, en los sermones, en la<br />

consolación, en la reprensión, en la disputa, en la<br />

historia. Repárese también si quien oye es el<br />

Senado, el pueblo o los jueces; si son muchos,<br />

pocos o uno solo, y quién es el orador mismo, qué<br />

edad, honores y autoridad tiene; y si el tiempo es de<br />

paz o de guerra, de apresuramiento o de reposo. En<br />

esta parte no puede darse más precepto, sino que<br />

elijamos un estilo, más o menos grave, sencillo o<br />

templado, que se a<strong>com</strong>ode al asunto de que<br />

tratamos. Los adornos serán casi siempre los<br />

mismos; pero unas veces con más parsimonia,<br />

otras con más abundancia. En todas las cosas, al<br />

arte y a la naturaleza corresponde el poder hacer lo<br />

que conviene; a la prudencia el saber cuándo y en<br />

qué manera conviene.<br />

»Pero a todo esto ha de añadirse la acción,<br />

verdadera reina del discurso: sin ésta no puede<br />

haber orador perfecto, y con ella un orador mediano<br />

vencerá a los más insignes. A ésta dicen que dio la<br />

primacía Demóstenes, cuando le preguntaban cuál<br />

era la primera dote del orador: a ésta dio el<br />

segundo lugar y también el tercero. Esto me<br />

recuerda aquel dicho de Esquines, que habiendo

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!