You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Marco Tulio Cicerón Diálogos del Orador<br />
totius oraculum civitatis; testis est huiusce Q.<br />
Muci ianua et vestibulum, quod in eius<br />
infirmissima valetudine adfectaque iam aetate<br />
maxima cotidie frequentia civium ac summorum<br />
hominum splendore celebratur.<br />
[XLVI] [201] Iam illa non longam orationem<br />
desiderant, quam ob rem existimem publica<br />
quoque iura, quae sunt propria civitatis atque<br />
imperi, tum monumenta rerum gestarum et<br />
vetustatis exempla oratori nota esse debere; nam<br />
ut in rerum privatarum causis atque iudiciis<br />
depromenda saepe oratio est ex iure civili et<br />
idcirco, ut ante diximus, oratori iuris scientia<br />
necessaria est, sic in causis publicis iudiciorum,<br />
contionum, senatus omnis haec et antiquitatis<br />
memoria et publici iuris auctoritas et regendae<br />
rei publicae ratio ac scientia tamquam aliqua<br />
materies eis oratoribus, qui versantur in re<br />
publica, subiecta esse debet. [202] Non enim<br />
causidicum nescio quem neque clamatorem aut<br />
rabulam hoc sermone nostro conquirimus, sed<br />
eum virum, qui primum sit eius artis antistes,<br />
cuius cum ipsa natura magnam homini<br />
facultatem daret, auctor tamen esse deus putatur,<br />
ut id ipsum, quod erat hominis proprium, non<br />
partum per nos, sed divinitus ad nos delatum<br />
videretur; deinde, qui possit non tam caduceo<br />
quam nomine oratoris ornatus incolumis vel inter<br />
hostium tela versari; tum, qui scelus fraudemque<br />
nocentis possit dicendo subicere odio civium<br />
supplicioque constringere; idemque ingeni<br />
praesidio innocentiam iudiciorum poena liberare;<br />
idemque languentem labentemque populum aut<br />
ad decus excitare aut ab errore deducere aut<br />
inflammare in improbos aut incitatum in bonos<br />
mitigare; qui denique, quemcumque in animis<br />
hominum motum res et causa postulet, eum<br />
dicendo vel excitare possit vel sedare. [203]<br />
Hanc vim si quis existimat aut ab eis, qui de<br />
dicendi ratione scripserunt, eitam esse aut a me<br />
posse exponi tam brevi, vehementer errat neque<br />
solum inscientiam meam sed ne rerum quidem<br />
magnitudinem perspicit: equidem vobis,<br />
quoniam ita voluistis, fontis, unde hauriretis,<br />
atque itinera ipsa ita putavi esse demonstranda,<br />
non ut ipse duX] essem, quod et infinitum est et<br />
non necessarium, sed ut <strong>com</strong>monstrarem tantum<br />
viam et, ut fieri solet, digitum ad fontis<br />
intenderem."<br />
oráculo de toda una ciudad. Testigos sean la<br />
casa y el vestíbulo de Quinto Mucio, a quien<br />
aun en su vejez y agobiado de enfermedades,<br />
vemos rodeado diariamente de escogidísima y<br />
numerosa clientela.<br />
»No es necesario un largo discurso para probar<br />
que el orador debe conocer así, el derecho<br />
público de la ciudad y del imperio <strong>com</strong>o los<br />
monumentos de las hazañas de nuestros mayores y<br />
los ejemplos de la antigüedad, pues así <strong>com</strong>o en<br />
las causas y juicios privados se han de tomar las<br />
pruebas del derecho civil, deben estar presentes<br />
al orador todos los recuerdos de la antigüedad, el<br />
derecho público, la ciencia de regir y gobernar los<br />
pueblos, <strong>com</strong>o materia propia del que se ejercita en<br />
negocios de interés general.<br />
»Lo que buscamos aquí no es un Causídico, un<br />
declamador o un Rábula, sino un orador que sea el<br />
primero en aquel arte, que con haber sido en dado<br />
en potencia al hombre por la misma naturaleza, se<br />
creyó no obstante que era beneficio de un<br />
Dios, no adquirido por nosotros sino<br />
divinamente revelado: a un hombre que pueda,<br />
defendido no por el caduceo sino por el nombre de<br />
orador, salir incólume entre las armas enemigas;<br />
que sepa excitar el odio de los ciudadanos contra la<br />
maldad y el fraude y moverlos a la justicia; librar<br />
de injusta pena a los inocentes y levantar a la<br />
gloria el ánimo caído y débil del pueblo, o<br />
apartarle de un error, o inflamarle contra<br />
los malos, o mitigar su animadversión contra<br />
los buenos; que pueda, en fin, excitar o serenar en<br />
el ánimo de los oyentes todas las pasiones que el<br />
asunto y la causa exigen. Si alguno cree que esta<br />
fuerza oratoria ha sido enseñada por los que de<br />
este punto han tratado, o que puedo yo<br />
exponerla en tan pocas palabras, mucho se<br />
equivoca, y no solo desconoce mi poco saber, sino<br />
también la magnitud e importancia de las cosas. Os<br />
he mostrado, porque así lo queríais, las fuentes<br />
donde podéis beber, y el camino que habéis de<br />
seguir; no quise serviros de guía, lo cual fuera<br />
inmenso y no necesario, sino mostraros el camino<br />
y enseñaros con el dedo las fuentes.<br />
42