You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Marco Tulio Cicerón Diálogos del Orador<br />
a conspectu paene omnium abstraxit; omnem<br />
enim rerum scientiam <strong>com</strong>plexus non tu<br />
quidem eam nobis tradidisti; neque enim fuit<br />
tam exigui temporis; sed apud hos quid<br />
profeceris nescio, me quidem in Academiam<br />
totum <strong>com</strong>pulisti. In qua velim sit illud, quod<br />
saepe posuisti, ut non necesse sit consumere<br />
aetatem atque ut possit is illa omnia cernere,<br />
qui tantum modo aspexerit; sed etiam si est<br />
aliquando spissius aut si ego sum tardior,<br />
profecto numquam conquiescam neque<br />
defatigabor ante, quam illorum ancipitis vias<br />
rationesque et pro omnibus et contra omnia<br />
disputandi percepero." [146] Tum Caesar<br />
"unum" inquit "me ex tuo sermone maxime,<br />
Crasse, <strong>com</strong>movit, quod eum negasti, qui non<br />
cito quid didicisset, umquam omnino posse<br />
perdiscere; ut mihi non sit difficile periclitari et<br />
aut statim percipere ista, quae tu verbis ad<br />
caelum extulisti, aut, si non potuerim, tempus<br />
non perdere, cum tamen his nostris possim esse<br />
contentus." [147] Hic Sulpicius "ego vero,"<br />
inquit "Crasse, neque Aristotelem istum neque<br />
Carneadem nec philosophorum quemquam<br />
desidero. Vel me licet existimes desperare ista<br />
posse perdiscere vel, id quod facio,<br />
contemnere; mihi rerum forensium et<br />
<strong>com</strong>munium vulgaris haec cognitio satis magna<br />
est ad eam, quam specto, eloquentiam; ex qua<br />
ipsa tamen permulta nescio; quae tum denique,<br />
cum causa aliqua, quae a me dicenda est,<br />
desiderat, quaero. Quam ob rem, nisi forte es<br />
iam defessus et si tibi non graves sumus, refer<br />
ad illa te, quae ad ipsius orationis laudem<br />
splendoremque pertinent; quae ego ex te audire<br />
volui, non ut desperarem me eloquentiam<br />
consequi posse, sed ut aliquid addiscerem."<br />
[XXXVII] [148] Tum Crassus "pervulgatas res<br />
requiris" inquit "et tibi non incognitas, Sulpici:<br />
quis enim de isto genere non docuit, non<br />
instituit, non scriptum etiam reliquit? Sed<br />
geram morem et ea dumtaxat, quae mihi nota<br />
sunt, breviter exponam tibi; censebo tamen ad<br />
eos, qui auctores et inventores sunt harum sane<br />
minutarum rerum, revertendum. [149] Omnis<br />
igitur oratio conficitur ex verbis; quorum<br />
primum nobis ratio simpliciter videnda est,<br />
deinde coniuncte. Nam est quidam ornatus<br />
orationis, qui ex singulis verbis est; alius, qui<br />
178<br />
breve tiempo no pudiste agotar todo el caudal de tu<br />
saber, ni sé el efecto que en los demás harías, de mí<br />
puedo decirte, que me moviste a entrar en la<br />
Academia. Mas no por eso juzgo necesario consumir<br />
toda la vida en esos estudios, sino poder (<strong>com</strong>o tú<br />
mismo has dicho) abarcarlos de una mirada. Pero<br />
aunque fuera su estudio más difícil o yo más<br />
tardo y rudo que lo que soy, no descansaré hasta<br />
haber aprendido el doble método que tienen los<br />
académicos para defender el pro y el contra en<br />
todo género de cuestiones.»<br />
Entonces dijo César: «Una cosa hay en tu discurso,<br />
Craso, que me ha llamado mucho la atención, y es<br />
el negar tú que pueda aprender nunca el que no<br />
aprende pronto. La prueba no es difícil: o yo<br />
adquiriré pronto esa ciencia que tanto condenas, o si<br />
no lo consigo no me empeñaré en perder el tiempo,<br />
y me contentaré con la escasa doctrina que ahora<br />
poseo.»<br />
A esto añadió Sulpicio: «Yo, Craso, no quiero<br />
<strong>com</strong>petir ni con Aristóteles, ni con Carneades, ni<br />
con ninguno de los filósofos. Tú dirás si es porque<br />
desespero de poder aprender sus filosofías, o porque<br />
hago de ellas muy poca estimación. Para la<br />
elocuencia que yo busco, bástame un vulgar<br />
conocimiento de las cosas forenses y <strong>com</strong>unes, y<br />
aun de éstas ignoro muchas, que sólo aprendo<br />
cuando la causa que he de defender lo exige. Por lo<br />
cual, si no estás ya cansado y no te parece molesto,<br />
vuelve a tratar de lo que se refiere al esplendor<br />
y ornato del discurso; lo cual he querido oír de tí,<br />
no para perder yo toda esperanza de conseguir<br />
alguna vez la elocuencia, sino para aprender algo<br />
y ponerme en camino.<br />
-Vulgares cosas me preguntas, respondió Craso, y<br />
de tí, oh Sulpicio, no desconocidas. Porque, ¿quién<br />
no ha enseñado o ha dejado escrito algo sobre<br />
esta materia? Pero te daré gusto y te expondré<br />
brevemente lo que yo alcanzo, remitiéndote en lo<br />
demás a los autores e inventores de estas menudas<br />
reglas.<br />
»Toda oración se <strong>com</strong>pone de palabras, y éstas<br />
pueden considerarse ya separadas, ya unidas. Hay<br />
un género de ornato propio de cada una de las<br />
palabras, y otro que resulta de su construcción y<br />
enlace. Usemos, pues, o de palabras propias, que