08.05.2013 Views

DIÁLOGOS DEL ORADOR - GutenScape.com

DIÁLOGOS DEL ORADOR - GutenScape.com

DIÁLOGOS DEL ORADOR - GutenScape.com

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Marco Tulio Cicerón Diálogos del Orador<br />

Academia [maxime] vigere audio, etiam harum<br />

iam causarum cognitio exercitatioque<br />

celebratur - alterum vero tantum modo in prima<br />

arte tradenda nominant et oratoris esse dicunt;<br />

sed neque vim neque naturam eius nec partis<br />

nec genera proponunt, ut praeteriri omnino<br />

fuerit satius quam attactum deseri; nunc enim<br />

inopia reticere intelleguntur, tum iudicio<br />

viderentur.<br />

[XXIX] [111] Omnis igitur res eandem habet<br />

naturam ambigendi, de qua quaeri et disceptari<br />

potest, sive in infinitis consultationibus<br />

disceptatur sive in eis causis, quae in civitate et<br />

forensi disceptatione versantur; neque est ulla,<br />

quae non aut ad cognoscendi aut ad agendi vim<br />

rationemque referatur; [112] nam aut ipsa<br />

cognitio rei scientiaque perquiritur, ut virtus<br />

suamne propter dignitatem an propter fructum<br />

aliquem expetatur; aut agendi consilium<br />

exquiritur, ut sitne sapienti capessenda res<br />

publica. [113] Cognitionis autem tres modi,<br />

coniectura, definitio et, ut ita dicam,<br />

consecutio: nam quid in re sit, coniectura<br />

quaeritur, ut illud, sitne in humano genere<br />

sapientia, quam autem vim quaeque res habeat,<br />

definitio explicat, ut si quaeratur, quid sit<br />

sapientia; consecutio autem tractatur, cum quid<br />

quamque rem sequatur, anquiritur, ut illud,<br />

sitne aliquando mentiri boni viri. [114] Redeunt<br />

rursus ad coniecturam eamque in quattuor<br />

genera dispertiunt; nam aut quid sit quaeritur,<br />

hoc modo: naturane sit ius inter homines an in<br />

opinionibus; aut, quae sit origo cuiusque rei, ut<br />

quod sit initium legum aut rerum publicarum;<br />

aut causa et ratio, ut si quaeratur, cur doctissimi<br />

homines de maximis rebus dissentiant; aut de<br />

immutatione, ut, si disputetur, num interire<br />

virtus in homine aut num in vitium possit<br />

convertere. [115] Definitionis autem sunt<br />

disceptationes aut, cum quaeritur, quid in<br />

<strong>com</strong>muni mente quasi impressum sit, ut si<br />

disseratur, idne sit ius, quod maximae parti sit<br />

utile; aut, cum quid cuiusque sit proprium<br />

exquiritur, ut ornate dicere propriumne sit<br />

oratoris an id etiam aliquis praeterea facere<br />

possit, aut? cum res distribuitur in partis, ut si<br />

quaeratur, quot sint genera rerum<br />

expetendarum, ut sintne tria, corporis, animi<br />

externarumque rerum, aut, cum, quae forma et<br />

170<br />

cuestiones indefinidas tan sólo las nombran al<br />

principio del arte, y dicen que son propias del<br />

orador; pero ni penetran su naturaleza, ni las dividen<br />

en partes o géneros; así es que más les valiera<br />

pasarlas del todo en silencio, que abandonar la<br />

materia después de haberla empezado a tratar, pues<br />

ahora parece que callan por ignorancia, y entonces<br />

podía creerse que lo hacían por buen juicio.<br />

»Toda cuestión está sujeta a dudas, ya verse sobre<br />

materias indefinidas, ya sobre las causas que se<br />

discuten en la ciudad y en el foro, y no hay ninguna<br />

que no se refiera o al conocimiento o a la acción.<br />

Porque, o se busca el conocimiento y ciencia de la<br />

cosa misma, vg.., «¿Ha de apetecerse la virtud por<br />

su dignidad o por sus propios frutos?» o se trata de<br />

tomar consejo para determinarse a la acción, vg.:<br />

«¿Debe el sabio gobernar la república?» Los modos<br />

de conocimientos son tres: conjetura, definición y<br />

consecuencia. Conjetura, vg.: «¿Existe en el género<br />

humano la sabiduría?» La definición explica la<br />

naturaleza de la cosa, vg.: «¿Qué es la sabiduría?»<br />

Consecuencia, vg.: «¿Puede mentir alguna vez el<br />

hombre de bien?» La conjetura pueden dividirla en<br />

cuatro géneros; porque, o se pregunta lo que es, vg.:<br />

«¿El derecho entre los hombres procede de la<br />

naturaleza o de la opinión?» o se investiga el<br />

origen de alguna cosa, vg.: «¿Cuál es el origen de<br />

las leyes y del gobierno?» o se pregunta la causa y<br />

razón, vg.: «¿Por qué los hombres más doctos<br />

disienten en asuntos de grande importancia?» o se<br />

disputa acerca de las alteraciones y mudanzas, vg.:<br />

«¿Puede morir la virtud en el hombre o convertirse<br />

en vicio?» Son casos de definición cuando se habla<br />

de principios universales y grabados en la mente de<br />

todos, vg.: «Lo justo es lo que conviene a la<br />

mayor parte de los ciudadanos,» o cuando se<br />

investigan las propiedades de una cosa, vg.: «¿El<br />

hablar con ornato es propio del orador, o puede<br />

hacerlo algún otro?» o cuando la cosa se divide en<br />

partes, vg.: «¿Cuántos géneros hay de bienes<br />

apetecibles? ¿Son por ventura tres, bienes de alma,<br />

de cuerpo o exteriores?» o cuando se describe la<br />

forma y carácter de alguna persona, vg.,el avaro, el<br />

sedicioso y el vanaglorioso.<br />

»La consecuencia abraza dos géneros de cuestiones,<br />

porque, o es sencilla, vg.: «¿Ha de apetecerse la<br />

gloria?» o procede por <strong>com</strong>paración, vg.: «¿Es más<br />

apetecible la gloria que la riqueza?» La discusión

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!