You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Marco Tulio Cicerón Diálogos del Orador<br />
[LXVIII] Genus hoc levius et, ut dixi, mimicum,<br />
sed habet non numquam aliquid etiam apud nos<br />
loci, ut vel non stultus quasi stulte cum sale dicat<br />
aliquid: ut tibi, Antoni, Mancia, cum audisset te<br />
censorem a M. Duronio de ambitu postulatum,<br />
"aliquando" inquit "tibi tuum negotium agere<br />
licebit." [275] Valde haec ridentur et hercule<br />
omnia, quae a prudentibus [quasi] per<br />
simulationem [non intellegendi] subabsurde<br />
salseque dicuntur. Ex quo genere est etiam non<br />
videri intellegere quod intellegas, ut Pontidius<br />
"qualem existimas, qui in adulterio<br />
deprehenditur?" "Tardum!" Vt ego, qui in dilectu<br />
Metello, cum excusationem oculorum a me non<br />
acciperet et dixisset "tu igitur nihil vides?" [276]<br />
"Ego vero" inquam "a porta Esquilina video<br />
villam tuam;" ut illud Nasicae, qui cum ad<br />
poetam Ennium venisset eique ab ostio quaerenti<br />
Ennium ancilla dixisset domi non esse, Nasica<br />
sensit illam domini iussu dixisse et illum intus<br />
esse; paucis post diebus cum ad Nasicam<br />
venisset Ennius et eum ad ianuam quaereret,<br />
exclamat Nasica domi non esse, tum Ennius<br />
"quid? Ego non cognosco vocem" inquit "tuam?"<br />
Hic Nasica "homo es impudens: ego cum te<br />
quaererem ancillae tuae credidi te domi non esse,<br />
tu mihi non credis ipsi?" [277] Est bellum illud<br />
quoque, ex quo is, qui dixit inridetur in eo ipso<br />
genere, quo dixit; ut, cum Q. Opimius consularis,<br />
qui adulescentulus male audisset, festivo homini<br />
Egilio, qui videretur mollior nec esset, dixisset<br />
"quid tu, Egilia mea? Quando ad me venis cum<br />
tua colu et lana?" "Non pol" inquit "audeo, nam<br />
me ad famosas vetuit mater accedere."<br />
[LXIX] [278] Salsa sunt etiam, quae habent<br />
suspicionem ridiculi absconditam, quo in genere<br />
est Siculi illud, cui cum familiaris quidam<br />
-Es mi esposa.<br />
-Ciertamente que lo parece.<br />
-Mientras estuvo en los baños, no se murió.»<br />
123<br />
»Este modo de chiste es algo ligero y propio de<br />
la <strong>com</strong>edia, <strong>com</strong>o antes dije, pero tiene también<br />
algún lugar entre nosotros, cuando un hombre<br />
que no es necio dice con aire de ingenuidad<br />
alguna cosa picante, vg., lo que a tí, oh Antonio,<br />
te dijo Mancia, habiendo oído que Marco Duronio<br />
te acusaba de peculado, en el tiempo que fuiste<br />
censor: «alguna vez te había de ser lícito tratar de<br />
tus negocios.» Estas ocurrencias hacen reír mucho,<br />
<strong>com</strong>o todos los aparentes absurdos que con ironía<br />
dicen los hombres de ingenio. Así, fingimos a<br />
veces no entender lo que en realidad entendemos,<br />
vg.: preguntaron a Pontidio. «¿Que piensas tú del<br />
que es sorprendido en adulterio?<br />
-Que es muy torpe en dejarse sorprender.» Así<br />
yo, cuando Metelo quería incluirme en el<br />
alistamiento sin atender a la excusa que yo daba de<br />
ser corto de vista, y me decía: «¿nada ves?<br />
–Lo único que veo, le repliqué, desde la puerta<br />
Esquilina, es tu casa de campo.» De Escipion<br />
Nasica cuentan que, habiendo ido a visitar al poeta<br />
Ennio y preguntando por él, la criada que salió a la<br />
puerta le respondió que Ennio no estaba en casa.<br />
Nasica conoció que lo había dicho por orden de su<br />
amo, y que realmente estaba en casa el poeta. A<br />
los pocos días fue uno a ver a Nasica, y el mismo<br />
Nasica le contestó a gritos: «No estoy en casa.<br />
-¿Cómo no, si conozco tu voz?» le dijo Ennio. A lo<br />
cual respondió Nasica: «Qué atrevido eres: cuando<br />
yo te buscaba, creí a tu sierva que me dijo que no<br />
estabas en casa, y ahora tú no me quieres creer a<br />
mí.»<br />
También se puede hacer burla de alguno con las<br />
mismas palabras con que él ha querido burlarse.<br />
Así, Quinto Opimio, varón consular que no había<br />
tenido en su juventud buena fama, dijo a Egilio,<br />
hombre festivo y que parecía afeminado, aunque no<br />
lo era: «¿Qué tal, Egilia mía, cuándo vienes a mi<br />
casa con tu rueca y lana?<br />
-No me atrevo, contestó Egilio, porque mi madre<br />
me ha prohibido acercarme a mujeres de mala<br />
fama.»<br />
»Saladas son también las expresiones que llevan<br />
oculta la sospecha de ridiculez: de este género fue<br />
el dicho de aquel siciliano a quien un amigo suyo