You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Marco Tulio Cicerón Diálogos del Orador<br />
puto; [259] itaque nos raucos saepe attentissime<br />
audiri video; tenet enim res ipsa atque causa; at<br />
Aesopum, si paulum inrauserit, explodi. A<br />
quibus enim nihil praeter voluptatem aurium<br />
quaeritur, in eis offenditur, simul atque<br />
imminuitur aliquid de voluptate, in eloquenti<br />
autem multa sunt quae teneant; quae si omnia<br />
summa non sunt et pleraque tamen magna sunt,<br />
necesse est ea ipsa, quae sunt, mirabilia videri.<br />
[260] Ergo, ut ad primum illud revertar, sit orator<br />
nobis is, qui, ut Crassus descripsit, ac<strong>com</strong>modate<br />
ad persuadendum possit dicere; is autem<br />
concludatur in ea, quae sunt in usu civitatum<br />
vulgari ac forensi, remotisque ceteris studiis,<br />
quamvis ea sint ampla atque praeclara, in hoc<br />
uno opere, ut ita dicam, noctes et dies urgeatur;<br />
imiteturque illum, cui sine dubio summa vis<br />
dicendi conceditur, Atheniensem Demosthenem,<br />
in quo tantum studium fuisse tantusque labor<br />
dicitur, ut primum impedimenta naturae<br />
diligentia industriaque superaret, cumque ita<br />
balbus esset, ut eius ipsius artis, cui studeret,<br />
primam litteram non posset dicere, perfecit<br />
meditando, ut nemo planius esse locutus<br />
putaretur; [261] deinde cum spiritus eius esset<br />
angustior, tantum continenda anima in dicendo<br />
est adsecutus, ut una continuatione verborum, id<br />
quod eius scripta declarant, binae ei contentiones<br />
vocis et remissiones continerentur; qui etiam, ut<br />
memoriae proditum est, coniectis in os calculis,<br />
summa voce versus multos uno spiritu<br />
pronuntiare consuescebat; neque is consistens in<br />
loco, sed inambulans atque ascensu ingrediens<br />
arduo. [262] Hisce ego cohortationibus, Crasse,<br />
ad studium et ad laborem incitandos iuvenis<br />
vehementer adsentior; cetera, quae conlegisti ex<br />
variis et diversis studiis et artibus, tametsi ipse es<br />
omnia consecutus, tamen ab oratoris proprio<br />
officio atque munere seiuncta esse arbitror."<br />
[LXII] Haec cum Antonius dixisset, sane<br />
dubitare visus est Sulpicius et Cotta, utrius oratio<br />
propius ad veritatem videretur accedere. [263]<br />
Tum Crassus "operarium nobis quendam,<br />
Antoni, oratorem facis atque haud scio an aliter<br />
sentias et utare tua illa mirifica ad refellendum<br />
consuetudine, qua tibi nemo umquam praestitit;<br />
cuius quidem ipsius facultatis exercitatio<br />
oratorum propria est, sed iam in philosophorum<br />
consuetudine versatur maximeque eorum, qui de<br />
causa es interesante, oradores muy roncos, al paso<br />
que si Esopo enronqueciera, todos le silbaríamos.<br />
En las artes que buscan el deleite del oído, ofende<br />
todo lo que disminuye este placer. Pero en la<br />
elocuencia hay muchas más cosas que atraigan, y<br />
aunque no todas sean perfectas, basta que muchas<br />
lo sean para que la oración nos parezca admirable.<br />
»Y volviendo a nuestra primera cuestión, sea el<br />
orador, tal <strong>com</strong>o lo defendió Craso, el que<br />
puede hablar de un modo a<strong>com</strong>odado a la<br />
persuasión. Enciérrese en la práctica vulgar y<br />
forense, y dejando los demás estudios, aunque<br />
sean nobles y señalados, trabaje en esto sólo<br />
días y noches, imitando a aquel varón a quien<br />
todos conceden la palma de la elocuencia, al<br />
ateniense Demóstenes, que con tanto estudio y<br />
trabajo llegó a vencer los obstáculos de la<br />
naturaleza; pues siendo tartamudo, hasta el punto<br />
de no poder pronunciar la primera letra del arte que<br />
estudiaba, llegó a hablar más claro que nadie; y<br />
siendo de respiración dificultosa, logró (<strong>com</strong>o lo<br />
vemos en sus escritos) con sólo retener el aliento,<br />
alzar y bajar dos veces la voz en el mismo período.<br />
Y aun dicen que se metía piedrecillas en la boca, y<br />
que recitaba en alta voz y de un sólo aliento<br />
muchos versos, y esto no parándose en un lugar,<br />
sino andando y subiendo agrias cuestas. Con estas<br />
exhortaciones, Craso, se debe convidar a los<br />
jóvenes al estudio y a la labor. Todas las<br />
demás artes y disciplinas, aunque en todas te<br />
distingues, las juzgo independientes del oficio y<br />
cargo del orador.»<br />
Así que acabó de hablar Antonio, quedaron<br />
Sulpicio y Cota en duda sobra cuál de las dos<br />
opiniones se acercaba más a la verdad.<br />
Entonces dijo Craso: «Nos has descrito al orador<br />
<strong>com</strong>o una especie de operario, aunque no sé si lo<br />
juzgas así o si has querido sólo valerte de tu<br />
admirable facilidad de refutación, en la cual<br />
nadie te aventaja: la cual facultad es propia del<br />
orador, aunque ya la suelen usar los filósofos,<br />
sobre todo los que en cualquier asunto defienden<br />
57