08.05.2013 Views

DIÁLOGOS DEL ORADOR - GutenScape.com

DIÁLOGOS DEL ORADOR - GutenScape.com

DIÁLOGOS DEL ORADOR - GutenScape.com

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Marco Tulio Cicerón Diálogos del Orador<br />

[LVIII] Aliud enim vocis genus iracundia sibi<br />

sumat, acutum, incitatum, crebro incidens:<br />

ipsus hortatur me frater, ut meos malis miser<br />

mandarem natos ... et ea, quae tu dudum,<br />

Antoni, protulisti segregare abs te ausu's ... et<br />

ecquis hoc animadvortet? Vincite ... et Atreus<br />

fere totus. Aliud miseratio ac maeror, flexibile,<br />

plenum, interruptum, flebili voce: quo nunc me<br />

vortam? Quod iter incipiam ingredi? Domum<br />

paternamne? Anne ad Peliae filias? et illa o<br />

pater, o patria, o Priami domus! Et quae<br />

sequuntur haec omnia videi inflammarei,<br />

Priamo vi vitam evitarei. [218] Aliud metus,<br />

demissum et haesitans et abiectum: multis sum<br />

modis circumventus, morbo, exsilio atque<br />

inopia: tum pavor sapientiam omnem mi<br />

exanimato expectorat; mater terribilem minatur<br />

vitae cruciatum et necem, quae nemo est tam<br />

firmo ingenio et tanta confidentia, quin refugiat<br />

timido sanguen atque exalbescat metu. [219]<br />

Aliud vis, contentum, vehemens, imminens<br />

quadam incitatione gravitatis: iterum Thyestes<br />

Atreum adtrectatum advenit, iterum iam<br />

adgreditur me et quietum exsuscitat. maior mihi<br />

moles, maius miscendumst malum, qui illius<br />

acerbum cor contundam et <strong>com</strong>primam. Aliud<br />

voluptas, effusum, lene, tenerum, hilaratum ac<br />

remissum: sed sibi cum tetulit coronam ob<br />

conligandas nuptias, tibi ferebat cum simulabat<br />

se sibi alacriter dare, tum ad te ludibunda docte<br />

et delicate detulit. Aliud molestia, sine<br />

<strong>com</strong>miseratione grave quoddam et uno pressu<br />

ac sono obductum: qua tempestate Helenam<br />

Paris innuptis iunxit nuptiis, ego tum gravida,<br />

expletis iam fui ad pariendum mensibus; per<br />

idem tempus Polydorum Hecuba partu<br />

postremo parit.<br />

[LIX] [220] Omnis autem hos motus subsequi<br />

debet gestus, non hic verba exprimens<br />

scaenicus, sed universam rem et sententiam non<br />

demonstratione, sed significatione declarans,<br />

laterum inflexione hac forti ac virili, non ab<br />

scaena et histrionibus, sed ab armis aut etiam a<br />

palaestra; manus autem minus arguta, digitis<br />

subsequens verba, non exprimens; bracchium<br />

procerius proiectum quasi quoddam telum<br />

orationis; supplosio pedis in contentionibus aut<br />

incipiendis aut finiendis. [221] Sed in ore sunt<br />

omnia, in eo autem ipso dominatus est omnis<br />

195<br />

»Otro tono debe usarse para la ira: agudo, y<br />

arrebatado, vg.: «¡Mi hermano impío me exhorta a<br />

devorar infeliz a mis propios hijos!» y aquello que<br />

decías antes, ¡oh Antonio! «¿Te atreviste a<br />

separarle de tí?», y aquel otro pasaje: «¿Quién le<br />

oye? atadle.» Y casi todo el Atreo.<br />

»Otro tono exige la <strong>com</strong>pasión y el llanto: flexible,<br />

lleno, interrumpido y lloroso, vg.: «A dónde iré?<br />

¿qué camino seguirá? ¿me dirigiré a la casa<br />

paterna o a la del hijo de Pelias?» Y aquellos otros<br />

versos: «¡Oh padre, oh patria, oh casa de Príamo!»<br />

y los que siguen:<br />

«Vimos ardiendo todo, y arrancada la vida a<br />

Príamo.»<br />

»El tono del miedo será sumiso, vacilante y<br />

abatido, vg.: «¡Muchos males me cercan; la<br />

enfermedad, el destierro, la pobreza; el temor me<br />

quita toda prudencia: me amenazan con tormentos y<br />

muerte: nadie hay de tan firme condición y de tanta<br />

audacia a quien la sangre no se le hiele y retire con<br />

el miedo!»<br />

»El tono de la violencia, será apresurado, impetuoso,<br />

amenazador, vg.: «Otra vez quiere Tiestes ablandar a<br />

Atreo; otra vez me insta y despierta mi enojo. Yo le<br />

oprimiré con mayores males, hasta que reprima y<br />

abata su corazón cruel.» Requiere el placer un<br />

acento suave, tierno, alegre y sumiso: «Cuando me<br />

ofreció la corona nupcial, a tí te la daba fingiendo<br />

dársela a otra; fue ardid ingenioso y delicado para<br />

engañarte.» El tono del pesar ha de ser grave sin<br />

mover a conmiseración, triste y monótono, vg.:<br />

«Cuando Páris se juntó a Elena en ilícita unión, yo<br />

estaba ya a punto de cumplir los meses del<br />

embarazo. Por el mismo tiempo tuvo Hécuba a<br />

Polidoro, en su último parto.»<br />

»A todos estos movimientos debe a<strong>com</strong>pañar el<br />

gesto; no el gesto escénico que expresa cada<br />

palabra, sino el que declara, no por demostración,<br />

sino por significación, la totalidad de la idea. La<br />

inflexión del cuerpo ha de ser fuerte; y varonil, no<br />

<strong>com</strong>o la de los histriones en la escena, sino <strong>com</strong>o la<br />

del que se prepara a las armas o a la palestra. Las<br />

manos deben seguir con los dedos los movimientos<br />

de las palabras, pero no expresarlas; el brazo ha del<br />

estar levantado <strong>com</strong>o para lanzar el rayo de la<br />

elocuencia; se han de dar golpes con el pie en la<br />

tierra, al <strong>com</strong>ienzo o al fin de la disputa. Pero en el

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!