08.05.2013 Views

DIÁLOGOS DEL ORADOR - GutenScape.com

DIÁLOGOS DEL ORADOR - GutenScape.com

DIÁLOGOS DEL ORADOR - GutenScape.com

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Marco Tulio Cicerón Diálogos del Orador<br />

motum; si vero etiam vitiosi aliquid est, id<br />

sumere et in eo vitio similem esse non magnum<br />

est, ut ille, qui nunc etiam, amissa voce, furit in<br />

re publica, Fufius, nervos in dicendo C.<br />

Fimbriae, quos tamen habuit ille, non adsequitur,<br />

oris pravitatem et verborum latitudinem imitatur;<br />

sed tamen ille nec deligere scivit, cuius<br />

potissimum similis esset, et in eo ipso, quem<br />

delegerat, imitari etiam vitia voluit; [92] qui<br />

autem ita faciet, ut oportet, primum vigilet<br />

necesse est in deligendo; deinde, quem probarit,<br />

in eo, quae maxime excellent, ea diligentissime<br />

persequatur. Quid enim causae censetis esse cur<br />

aetates extulerint singulae singula prope genera<br />

dicendi? Quod non tam is facile in nostris<br />

oratoribus possumus iudicare, quia scripta, ex<br />

quibus iudicium fieri posset, non multa sane<br />

reliquerunt, quam in Graecis, ex quorum scriptis,<br />

cuiusque aetatis quae dicendi ratio voluntasque<br />

fuerit, intellegi potest. [93] Antiquissimi fere<br />

sunt, quorum quidem scripta constent, Pericles<br />

atque Alcibiades et eadem aetate Thucydides,<br />

subtiles, acuti, breves, sententiisque magis quam<br />

verbis abundantes: non potuisset accidere, ut<br />

unum genus esset omnium, nisi aliquem sibi<br />

proponerent ad imitandum. Consecuti sunt hos<br />

Critias, Theramenes, Lysias: multa Lysiae scripta<br />

sunt; non nulla Critiae; de Theramene audimus;<br />

omnes etiam tum retinebant illum Pericli sucum,<br />

sed erant paulo uberiore filo. [94] Ecce tibi est<br />

exortus Isocrates, [magister istorum omnium,]<br />

cuius e ludo tamquam ex equo Troiano meri<br />

principes exierunt; sed eorum partim in pompa,<br />

partim in acie inlustres esse voluerunt.<br />

[XXIII] Atque et illi, Theopompi, Ephori,<br />

Philisti, Naucratae multique alii naturis differunt,<br />

voluntate autem similes sunt et inter sese et<br />

magistri; et hi, qui se ad causas contulerunt, ut<br />

Demosthenes, Hyperides, Lycurgus, Aeschines,<br />

Dinarchus aliique <strong>com</strong>plures, etsi inter se pares<br />

non fuerunt, tamen omnes sunt in eodem veritatis<br />

imitandae genere versati, quorum quam diu<br />

mansit imitatio, tam diu genus illud dicendi<br />

studiumque vixit; [95] postea quam exstinctis his<br />

omnis eorum memoria sensim obscurata est et<br />

evanuit, alia quaedam dicendi molliora ac<br />

remissiora genera viguerunt. Inde Demochares,<br />

quem aiunt sororis filium fuisse Demostheni; tum<br />

Phalereus ille Demetrius omnium istorum mea<br />

una calamidad para nuestra república, no alcanza el<br />

nervio que tuvo en el decir Cayo Fimbria, pero<br />

reproduce su maledicencia y sus defectos de<br />

pronunciación; de suerte que ni supo elegir el<br />

mejor modelo, ni imitar en él más que los<br />

defectos. El que quiera evitar estos escollos,<br />

necesario es que elija un buen modelo, y, después,<br />

que estudie bien aquello que constituye su<br />

principal excelencia. ¿En qué pensáis que consiste<br />

el que cada época haya tenido un género de<br />

elocuencia propio? Y esto no se ve tanto en<br />

nuestros oradores, porque dejaron pocos escritos<br />

que nos den luz <strong>com</strong>o en los Griegos, por cuyas<br />

obras podemos conocer el gusto e inclinaciones de<br />

cada tiempo. Los más antiguos de quienes se<br />

conservan oraciones son Pericles, Alcibiades y<br />

Tucídides, escritores sutiles, agudos y breves más<br />

abundantes en sentencias que en palabras. Su estilo<br />

no hubiera podido ser tan igual si no se hubieran<br />

propuesto un mismo ejemplar y dechado. A estos<br />

siguieron Critias, Teramenes, Lisias. De Lisias<br />

hay muchos escritos; algunos de Critias; de<br />

Teramenes nunca vi ninguno. Todos éstos<br />

conservaban el nervio de Pericles, pero el hilo de<br />

su oración era más abundante.<br />

»Todos ellos habían tenido por maestro a Isócrates,<br />

de cuya escuela, <strong>com</strong>o del caballo de Troya, no<br />

salieron más que príncipes. Unos sobresalieron en<br />

la pompa; otros en la batalla.<br />

Entre los primeros, se cuentan Teopompo, Eforo,<br />

Filisto, Panerates y muchos otros de diverso<br />

ingenio, pero semejantes entre sí, y con su<br />

maestro, en el gusto. Y los que se dedicaron a las<br />

causas forenses <strong>com</strong>o Demóstenes, Pericles,<br />

Licurgo, Esquines, Dinareo y otros muchos,<br />

aunque no fueron iguales entre sí, se parecieron<br />

todos en el arte de imitar la naturaleza; y mientras<br />

esta imitación duró, se mantuvo la sencillez y el<br />

buen gusto; pero después que ellos murieron y su<br />

memoria se fue oscureciendo y apagando, empezó<br />

a florecer otro estilo más muelle y remiso.<br />

Entonces florecieron Democares (a quien dicen<br />

hijo de una hermana de Demóstenes) y Demetrio<br />

Falereo, que a mi parecer fue más culto que todos<br />

80

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!