You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Marco Tulio Cicerón Diálogos del Orador<br />
tam difficilis quam necessaria; nihil est enim<br />
tam tenerum neque tam flexibile neque quod<br />
tam facile sequatur quocumque ducas quam<br />
oratio. [177] Ex hac versus, ex hac eadem<br />
dispares numeri conficiuntur; ex hac haec etiam<br />
soluta variis modis multorumque generum<br />
oratio; non enim sunt alia sermonis, alia<br />
contentionis verba, neque ex alio genere ad<br />
usum cotidianum, alio ad scaenam pompamque<br />
sumuntur; sed ea nos cum iacentia sustulimus e<br />
medio, sicut mollissimam ceram ad nostrum<br />
arbitrium formamus et fingimus. Itaque ut tum<br />
graves sumus, tum subtiles, tum medium<br />
quiddam tenemus: sic institutam nostram<br />
sententiam sequitur orationis genus idque ad<br />
omnem aurium voluptatem et animorum<br />
motum mutatur et vertitur. [178] Sed ut in<br />
plerisque rebus incredibiliter hoc natura est ipsa<br />
fabricata, sic in oratione, ut ea, quae maximam<br />
utilitatem in se continerent, plurimum eadem<br />
haberent vel dignitatis vel saepe etiam<br />
venustatis. Incolumitatis ac salutis omnium<br />
causa videmus hunc statum esse huius totius<br />
mundi atque naturae, rotundum ut caelum<br />
terraque ut media sit eaque sua vi nutuque<br />
teneatur, sol ut eam circum feratur, ut accedat<br />
ad brumale signum et inde sensim ascendat in<br />
diversam partem; ut luna accessu et recessu<br />
[suo] solis lumen accipiat; ut eadem spatia<br />
quinque stellae dispari motu cursuque<br />
conficiant. [179] Haec tantam habent vim,<br />
paulum ut immutata cohaerere non possint,<br />
tantam pulchritudinem, ut nulla species ne<br />
cogitari quidem possit ornatior. Referte nunc<br />
animum ad hominum vel etiam ceterarum<br />
animantium formam et figuram. Nullam partem<br />
corporis sine aliqua necessitate adfictam<br />
totamque formam quasi perfectam reperietis<br />
arte, non casu.<br />
[XLVI] Quid in eis arboribus? In quibus non<br />
truncus, non rami, non folia sunt denique nisi<br />
ad suam retinendam conservandamque<br />
naturam, nusquam tamen est ulla pars nisi<br />
venusta. Linquamus naturam artisque<br />
videamus. [180] Quid tam in navigio<br />
necessarium quam latera, quam cavernae, quam<br />
prora, quam puppis, quam antennae, quam vela,<br />
quam mali? Quae tamen hanc habent in specie<br />
venustatem, ut non solum salutis, sed etiam<br />
185<br />
nada que tan fácilmente vaya por donde quiera que<br />
le lleves, <strong>com</strong>o el discurso. De aquí resultan los<br />
versos, de aquí los números desiguales, de aquí la<br />
prosa en sus varios géneros. No son unas las<br />
palabras de la conversación y otras las de la<br />
disputa, ni unas las del uso diario y otras las de la<br />
escena y pompa, sino que nosotros tomándolas, por<br />
decirlo así, de un fondo <strong>com</strong>ún, las trabajamos a<br />
nuestro arbitrio <strong>com</strong>o blandísima cera, y unas<br />
veces usamos el estilo grave, otras un medio entre<br />
los dos, a<strong>com</strong>odándose el estilo al pensamiento, de<br />
modo que deleite los oídos y conmueva los<br />
afectos. Sabiamente dispuso la naturaleza que las<br />
cosas que tienen en sí mayor utilidad, tengan<br />
también más gracia y hermosura. Contemplemos la<br />
armonía del mundo y de la naturaleza. El cielo<br />
redondo; la tierra en medio, sostenida por su propio<br />
peso; el sol, que ora se acerca al solsticio de<br />
invierno, y luego insensiblemente asciende al otro<br />
hemisferio; la luna que en su creciente y menguante<br />
recibe luz del sol, y las cinco estrellas, que con<br />
diverso movimiento y curso recorren el mismo<br />
espacio. Tan admirable es este orden, que cualquiera<br />
pequeña alteración le destruiría, y tanta hermosura<br />
tiene, que nada puede imaginarse más perfecto.<br />
Volved ahora la atención a la forma y figura del<br />
hombre o de los demás animales, y no hallaréis<br />
ninguna parte del cuerpo que no sea necesaria, y<br />
ninguna forma que no sea perfecta; y esto no por<br />
casualidad, sino por arte.<br />
»¿Y qué diré de los árboles, en los cuales ni el<br />
tronco, ni las ramas, ni las hojas, sirven para otra<br />
cosa que para retener y conservar su naturaleza, y<br />
sin embargo, no hay ninguna de esas partes que no<br />
sea hermosa? ¿Qué cosa hay tan necesaria en una<br />
nave <strong>com</strong>o la quilla, los costados, la proa, la popa,<br />
las antenas, las velas, los mástiles, todo lo cual<br />
tiene tal hermosura que no parece inventado sólo<br />
para la utilidad, sino para el deleite? Las columnas<br />
sostienen los pórticos y los templos, mas no por eso