08.05.2013 Views

DIÁLOGOS DEL ORADOR - GutenScape.com

DIÁLOGOS DEL ORADOR - GutenScape.com

DIÁLOGOS DEL ORADOR - GutenScape.com

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Marco Tulio Cicerón Diálogos del Orador<br />

amplificatione incusationem aut querelam,<br />

contra quam dici nihil solet nec potest, ut in<br />

depeculatorem, in proditorem, in parricidam;<br />

quibus uti confirmatis criminibus oportet, aliter<br />

enim ieiuni sunt atque inanes; [107] alii autem<br />

habent deprecationem aut miserationem; alii<br />

vero ancipitis disputationes, in quibus de<br />

universo genere in utramque partem disseri<br />

copiose licet. Quae exercitatio nunc propria<br />

duarum philosophiarum, de quibus ante dixi,<br />

putatur, apud antiquos erat eorum, a quibus<br />

omnis de rebus forensibus dicendi ratio et copia<br />

petebatur; de virtute enim, de officio, de aequo<br />

et bono, de dignitate, utilitate, honore,<br />

ignominia, praemio, poena similibusque de<br />

rebus in utramque partem dicendi etiam nos et<br />

vim et artem habere debemus. [108] Sed<br />

quoniam de nostra possessione depulsi in parvo<br />

et eo litigioso praediolo relicti sumus et aliorum<br />

patroni nostra tenere tuerique non potuimus, ab<br />

eis, quod indignissimum est, qui in nostrum<br />

patrimonium inruperunt, quod opus est nobis<br />

mutuemur.<br />

[XXVIII] [109] Dicunt igitur nunc quidem illi,<br />

qui ex particula parva urbis ac loci nomen<br />

habent et Peripatetici philosophi aut Academici<br />

nominantur, olim autem propter eximiam rerum<br />

maximarum scientiam a Graecis politici<br />

philosophi appellati universarum rerum<br />

publicarum nomine vocabantur, omnem<br />

civilem orationem in horum alterutro genere<br />

versari: aut de finita controversia certis<br />

temporibus ac reis; hoc modo: placeatne a<br />

Karthaginiensibus captivos nostros redditis suis<br />

recuperari? Aut infinite de universo genere<br />

quaerentis: quid omnino de captivo statuendum<br />

ac sentiendum sit? Atque horum superius illud<br />

genus causam aut controversiam appellant<br />

eamque tribus, lite aut deliberatione aut<br />

laudatione, definiunt; haec autem altera<br />

quaestio infinita et quasi proposita consultatio<br />

nominatur. [110] Atque [hactenus loquantur]<br />

etiam hac in instituendo divisione utuntur, sed<br />

ita, non ut iure aut iudicio, vi denique<br />

recuperare amissam possessionem, sed ut [iure<br />

civili] surculo defringendo usurpare videantur.<br />

Nam illud alterum genus, quod est temporibus,<br />

locis, reis definitum, obtinent, atque id ipsum<br />

lacinia - nunc enim apud Philonem, quem in<br />

169<br />

traidor, o un parricida: estos argumentos sólo pueden<br />

usarse cuando los crímenes están bien <strong>com</strong>probados:<br />

de otro modo, serán una declamación vana e inútil.<br />

Otros tienen por objeto mover a <strong>com</strong>pasión, a<br />

misericordia, y otros se aplican a cuestiones<br />

dudosas, en que puede discutirse largamente por<br />

ambas partes. Este último ejercicio es propio<br />

ahora de las dos filosofías de que hablé antes. Entre<br />

los antiguos pertenecía también a los que se<br />

dedicaban a la enseñanza forense. Sobre la virtud, el<br />

deber, lo justo y bueno, la dignidad, utilidad, honor,<br />

ignominia, premio, pena, y otras cosas semejantes,<br />

debemos estar prontos a disputar con habilidad y<br />

fuerza por entrambas partes. Pero ya que arrojados<br />

de nuestras posesiones, se nos ha encerrado en<br />

este pequeño predio, y aun éste anda en litigio, y<br />

siendo nosotros patrones y defensores de otros no<br />

hemos podido conservar lo que era nuestro,<br />

tomemos prestado lo que necesitamos, de los que<br />

indignamente usurparan nuestro patrimonio.<br />

»Dicen, los que de una parte y lugar pequeño de la<br />

ciudad de Atenas se llaman filósofos peripatéticos o<br />

académicos, y a quienes por su exquisito<br />

conocimiento de las cosas más importantes y aun<br />

de los negocios públicos, llamaron antiguamente los<br />

Griegos filósofos políticos; dicen, repito, que todo<br />

discurso civil entra en uno de estos dos géneros: o es<br />

una controversia definida, en que se señalan<br />

personas y tiempos, vg.: «¿Convendrá rescatar de<br />

los Cartagineses nuestros cautivos, entregándoles<br />

los suyos?» o es una cuestión indefinida y<br />

universal, vg.: «¿Qué hemos de pensar y decidir<br />

respecto de los cautivos?» Al primer género le<br />

llaman causa o controversia, y le dividen en tres<br />

especies: litigio, deliberación y alabanza. A las<br />

cuestiones indefinidas las llaman consultas. La<br />

misma división usan para enseñar; pero no por<br />

derecho propio, ni por sentencia, ni por recuperar<br />

una posición perdida, sino por una usurpación que<br />

han <strong>com</strong>etido, según el derecho civil, rompiendo<br />

una rama en señal de dominio. También poseen el<br />

segundo género de cuestiones, en que se señalan<br />

tiempos, lugares y personas; pero tampoco esta<br />

posesión es muy segura. Hoy se celebra mucho en<br />

Filon, el más ilustre de los académicos, este<br />

conocimiento y ejercicio de las causas. Las

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!