08.05.2013 Views

DIÁLOGOS DEL ORADOR - GutenScape.com

DIÁLOGOS DEL ORADOR - GutenScape.com

DIÁLOGOS DEL ORADOR - GutenScape.com

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Marco Tulio Cicerón Diálogos del Orador<br />

quid, ambigitur, exsistit etiam ex scripti<br />

interpretatione saepe contentio, in quo nulla<br />

potest esse nisi ex ambiguo controversia; nam<br />

illud ipsum, quod scriptum a sententia discrepat,<br />

genus quoddam habet ambigui; quod tum<br />

explicatur, cum ea verba, quae desunt, suggesta<br />

sunt, quibus additis defenditur sententiam scripti<br />

perspicuam fuisse; ex contrariisque scriptis si<br />

quid ambigitur, non novum genus nascitur, sed<br />

superioris generis causa duplicatur; idque aut<br />

numquam diiudicari poterit aut ita diiudicabitur,<br />

ut referendis praeteritis verbis id scriptum,<br />

quodcumque defendemus, suppleatur; ita fit, ut<br />

unum genus in eis causis, quae propter scriptum<br />

ambiguntur, relinquatur, si est scriptum aliquid<br />

ambigue. [111] Ambiguorum autem cum plura<br />

genera sunt, quae mihi videntur ei melius nosse,<br />

qui dialectici appellantur, hi autem nostri<br />

ignorare, qui non minus nosse debeant, tum illud<br />

est frequentissimum in omni consuetudine vel<br />

sermonis vel scripti, cum idcirco aliquid<br />

ambigitur, quod aut verbum aut verba sint<br />

praetermissa. [112] Iterum autem peccant, cum<br />

genus hoc causarum, quod in scripti<br />

interpretatione versatur, ab illis causis, in quibus,<br />

qualis quaeque res sit, disceptatur, seiungunt;<br />

nusquam enim tam quaeritur, quale sit genus<br />

ipsum rei quam in scripto, quod totum a facti<br />

controversia separatum est. [113] Ita tria sunt<br />

omnino genera, quae in disceptationem et<br />

controversiam cadere possint: quid fiat factum<br />

futurumve sit, aut quale sit, aut quo modo<br />

nominetur; nam illud quidem, quod quidam<br />

Graeci adiungunt, "rectene factum sit," totum in<br />

eo est "quale sit." Sed iam ad institutum revertar<br />

meum.<br />

[XXVII] [114] Cum igitur accepta causa et<br />

genere cognito rem tractare coepi, nihil prius<br />

constituo, quam quid sit illud, quo mihi sit<br />

referenda omnis illa oratio, quae sit propria<br />

quaestionis et iudici; deinde illa duo<br />

diligentissime considero, quorum alterum<br />

<strong>com</strong>mendationem habet nostram aut eorum, quos<br />

defendimus, alterum est ac<strong>com</strong>modatum ad<br />

eorum animos, apud quos dicimus, ad id, quod<br />

volumus, <strong>com</strong>movendos. [115] Ita omnis ratio<br />

dicendi tribus ad persuadendum rebus est nixa: ut<br />

probemus vera esse, quae defendimus; ut<br />

conciliemus eos nobis, qui audiunt; ut animos<br />

hecho, suele nacer toda controversia de la<br />

interpretación de un escrito en que hay alguna cosa<br />

ambigua. Aun cuando el escrito discrepa de la<br />

sentencia, hay cierto género de ambigüedad, la<br />

cual se disipa supliendo las palabras que faltan,<br />

añadidas las cuales, se explica y deja claro el<br />

sentido de lo escrito. Cuando hay dos escritos<br />

contrarios, no nace un nuevo género de<br />

controversia, sino que se duplica la causa del<br />

género anterior, porque, o no se podrá resolver la<br />

dificultad, o se resolverá sólo supliendo algunas<br />

palabras en el escrito que defendemos. Así es que<br />

todas estas causas pueden reducirse a un sólo<br />

género de controversia: ambigüedad en los<br />

términos.<br />

»Muchos géneros hay de ambigüedad y los<br />

conocen muy bien los dialécticos; pero no los<br />

oradores, aunque debían no menos saberlos,<br />

porque es frecuentísima en todo escrito o discurso<br />

la ambigüedad que nace de haberse omitido una o<br />

varias palabras. Y es grave error de los nuestros<br />

haber separado este linaje de causas que estriban<br />

en la interpretación de un escrito, de aquellas otras<br />

en que se discute la naturaleza de una cosa, pues<br />

esto se hace casi siempre por escrito y nada tiene<br />

que ver con la controversia de hecho. Tres son,<br />

pues, los géneros de causas en que puede haber<br />

duda: qué se hace, se ha hecho o ha de hacerse;<br />

cómo se califica y cómo ha de llamarse. Y aunque<br />

los Griegos añaden un cuarto género, «si se obró<br />

con rectitud,» esto entra en la calificación misma<br />

del hecho.<br />

»Pero vuelvo a mi asunto.<br />

Cuando conocido el género de la causa empiezo a<br />

tratarla, determino ante todo el fin a donde se ha de<br />

encaminar todo el discurso para que sea propio<br />

de la cuestión y del juicio: después me fijo en los<br />

medios de hacerme agradable a los oyentes y de<br />

conmover sus ánimos para determinarlos a lo que<br />

deseo. Todo el arte de la persuasión consiste en<br />

probar que es cierto lo que defendemos, en<br />

atraernos la benevolencia de los oyentes, y en<br />

mover sus afectos del modo más favorable a<br />

nuestra causa.<br />

84

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!