08.05.2013 Views

DIÁLOGOS DEL ORADOR - GutenScape.com

DIÁLOGOS DEL ORADOR - GutenScape.com

DIÁLOGOS DEL ORADOR - GutenScape.com

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Marco Tulio Cicerón Diálogos del Orador<br />

Themistocli responsum memoriae nobis opera<br />

danda non est neque illa mea cautio et timiditas<br />

in causis propter praestantem prudentiam Crassi<br />

neglegenda est; uterque enim istorum non mihi<br />

attulit aliquam, sed suam significavit facultatem.<br />

[301] Etenim permulta sunt in causis in omni<br />

parte orationis circumspicienda, ne quid<br />

offendas, ne quo inruas: saepe aliqui testis aut<br />

non laedit aut minus laedit, nisi lacessatur; orat<br />

reus, urgent advocati, ut invehamur, ut male<br />

dicamus, denique ut interrogemus: non moveor,<br />

non obtempero, non satis facio; neque tamen<br />

ullam adsequor laudem; homines enim imperiti<br />

facilius quod stulte dixeris reprehendere quam<br />

quod sapienter tacueris laudare possunt. [302]<br />

Hic quantum fit mali, si iratum, si non stultum, si<br />

non levem testem laeseris! Habet enim et<br />

voluntatem nocendi in iracundia et vim in<br />

ingenio et pondus in vita. Nec, si hoc Crassus<br />

non <strong>com</strong>mittit, ideo non multi et saepe<br />

<strong>com</strong>mittunt. Quo quidem mihi turpius videri nihil<br />

solet, quam quod ex oratoris dicto aliquo aut<br />

responso aut rogato sermo ille sequitur: "occidit."<br />

"Adversariumne?" "Immo vero" aiunt "se et eum,<br />

quem defendit."<br />

[LXXV] [303] Hoc Crassus non putat nisi<br />

perfidia accidere posse; ego autem saepissime<br />

video in causis aliquid mali facere homines<br />

minime malos. Quid, illud, quod supra dixi,<br />

solere me cedere et, ut planius dicam, fugere ea,<br />

quae valde causam meam premerent, cum id non<br />

faciunt alii versanturque in hostium castris ac sua<br />

praesidia dimittunt, mediocriterne causis nocent,<br />

cum aut adversariorum adiumenta confirmant aut<br />

ea, quae sanare nequeunt, exulcerant? [304]<br />

Quid, cum personarum, quas defendunt, rationem<br />

non habent, si, quae sunt in eis invidiosa, non<br />

mitigant extenuando, sed laudando et efferendo<br />

invidiosiora faciunt, quantum est in eo tandem<br />

mali? Quid, si in homines caros iudicibusque<br />

iucundos sine ulla praemunitione orationis<br />

acerbius et contumeliosius invehare, nonne a te<br />

iudices abalienes? [305] Quid, si, quae vitia aut<br />

in<strong>com</strong>moda sunt in aliquo iudice uno aut<br />

pluribus, ea tu in adversariis exprobrando non<br />

intellegas te in iudices invehi, mediocrene<br />

peccatum est? Quid, si, cum pro altero dicas,<br />

litem tuam facias aut laesus efferare iracundia,<br />

causam relinquas, nihilne noceas? In quo ego,<br />

129<br />

prudencia de Craso. Porque ninguno de ellos me ha<br />

<strong>com</strong>unicado sus facultades y sólo han hecho<br />

gallarda muestra de las suyas. Hay en las causas y<br />

en todas las partes del discurso mucho que reparar,<br />

mucho en que tropezar. A veces un testigo no nos<br />

ofendería, o nos ofendería menos si no le<br />

provocásemos; nos ruega el reo, nos instan los<br />

abogados para que a<strong>com</strong>etamos, para que<br />

injuriemos; finalmente, para que interroguemos. Si<br />

no me muevo, si no obedezco, si no satisfago sus<br />

deseos, no alcanzaré ninguna gloria. Los<br />

ignorantes pueden reprender mejor lo que se dice<br />

neciamente que lo que sabiamente se calla.<br />

¡Cuánto mal puede resultar entonces de ofender a<br />

un testigo que esté enojado, y no sea necio ni<br />

liviano! Porque entonces la ira le da voluntad de<br />

ofender y su vida autoridad; y aunque Craso no lo<br />

haga, otros muchos lo hacen. Y nada me parece<br />

más torpe que oír decir después de un discurso:<br />

«Le mató.<br />

-¿A quién, a su adversario?<br />

-Nada de eso, se mató a sí mismo y a su<br />

defendido.»<br />

»Craso juzga que esto no puede acontecer sino por<br />

mala fe, y sin embargo, he visto oradores que<br />

personalmente no son malos, hacer mucho mal<br />

con sus defensas. Pues que, lo que antes dije, de<br />

que acostumbro ceder, y digámoslo más claro, huir<br />

de todo lo que puede <strong>com</strong>prometer mi causa,<br />

¿cuando otros no lo hacen, y se aventuran en el<br />

campo enemigo, y abandonan sus propios reales,<br />

os parece que hacen poco daño a la causa<br />

acrecentando las fuerzas de los enemigos y<br />

exacerbando las llagas que no pueden sanar? ¿Y<br />

qué diré cuando no tienen cuenta con las personas<br />

a quienes defienden, y en vez de mitigar la<br />

indignación que pueda haber contra ellas, la<br />

acrecientan con desmedidas alabanzas? ¡Cuánto<br />

mal no causan con esto! Y qué, si afrentas e<br />

injurias sin provocación alguna a hombres queridos<br />

y estimados de los jueces, ¿no te enajenarás su<br />

favor con esto solo? ¿Y es leve pecado reprender<br />

en el adversario vicios y defectos de que participan<br />

alguno o muchos de los jueces, de modo que<br />

parezca que la reprensión va contra estos? Y qué,<br />

si en son de defender a otro, defiendes sólo tu<br />

propia causa, o, arrebatado por la ira te alejas del

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!