Errata Kennisbasis Nederlandse taal Lerarenopleiding ... - Mentorix

hem wel.
Klemtoon
Per woord ligt de klemtoon vast. In zinnen kan dit verschillen en is de plaats
van de nadruk afhankelijk van de context.
Zinsmelodie
Ook de zinsmelodie ligt vast in het Nederlands. Bij de meeste lezers geeft
bij langere zinnen de interpunctie houvast voor de correcte zinsmelodie. Bij
een vraagteken aan het einde van de zin, loopt de zinsmelodie omhoog, bij
een mededelende zin omlaag.
Natuurlijkheid en emotionaliteit
De tekst moet op natuurlijke wijze worden voorgelezen en bij dialogen
moeten emoties van de personages doorklinken.
Tempo
Hierbij gaat het niet alleen om de techniek van het vlot lezen, maar ook om
afwisseling in tempo wanneer dat relevant is.
Volume
Ook hierbij gaat het om afwisseling.
Lezen van woordgroepen
Bij het uitspreken van zinnen hoor je altijd korte pauzes. Die pauzes hoor je
meestal op de grens van woordgroepen.
Lezen van interpunctie
Van belang voor een correcte zinsmelodie. Interpunctie, zoals komma’s,
punten, aanhalingstekens, vraagtekens en uitroeptekens, geeft veel houvast
voor het lezen van een tekst. De emotionaliteit, de nadruk binnen de zin en
de zinsmelodie hangen vaak af van de wijze van interpunctie en daarmee
de betekenis van de zin.
Verder wordt van de leerling verwacht dat hij de wijze van lezen aanpast
aan het leesdoel en het publiek.
Het zal duidelijk zijn dat voor een goede voordracht leesbegrip noodzakelijk
is.
Zie ook Voordrachtsoefeningen; signaleren en analyseren leesproblemen;
spreektechnieken; voortgezet technisch lezen en begrijpend lezen.
4.1.4 (5.1.4) Leesmotivatie
Omschrijving De mate waarin een leerling gemotiveerd is om te (leren) lezen.
Toelichting Door op een speelse manier in groep 1 en 2 aandacht te besteden aan
geletterdheid, kinderen veel voor te lezen, letters te laten ontdekken en
ermee te laten experimenteren, zal een kind gemotiveerd raken om zelf te
leren lezen.
Meestal begint de didactisering van het lezen in groep 3. Soms stagneert
het leesproces en raakt de leerling minder gemotiveerd. Als die motivatie
afneemt, is het belangrijk leerlingen te motiveren door een ruime en
aantrekkelijke boekkeuze en een inspirerende leesomgeving. Steeds meer
orthodidactische programma’s (bijvoorbeeld ELLO) proberen te voorzien in
een methodiek waarin leesmotivatie en leestechniek worden gekoppeld. Dat
gebeurt dan bijvoorbeeld door te zorgen voor aansprekende boeken,
leerlingen zelf te laten kiezen en aandacht te besteden aan de inhoud van
een boek. Tegenwoordig zijn er voor zwakke lezers ook aantrekkelijke
leesteksten waarin specifieke leestechnische leesmoeilijkheden voorkomen.
Voetstuk van de Pabo, Kennisbasis Nederlandse taal, pag. 117